Wyspa skarbów

Wyspa skarbów

Treasure Island

Okładka powieści z anglojęzycznego wydania z 1911 roku
Autor	Robert Louis Stevenson
Typ utworu	Powieść przygodowa
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Wielka Brytania
Język	angielski
Data wydania	1882

Wyspa skarbów (ang. Treasure Island) – powieść przygodowa autorstwa szkockiego pisarza Roberta Louisa Stevensona opowiadająca o losach piratów, poszukujących ukrytego skarbu. Po raz pierwszy wydano ją w całości w roku 1883, natomiast w latach 1881–1882 ukazywała się w odcinkach w czasopiśmie dla dzieci „Young Folks”. Stevenson wpadł na pomysł napisania Wyspy skarbów, kiedy dla zabawy narysował swojemu dwunastoletniemu przybranemu synowi Lloydowi Osbourne’owi mapę i jednocześnie wymyślił objaśniającą ją historyjkę o piratach. Następnie zaczął sukcesywnie pisać przygodową opowieść, która ukazywała się w odcinkach w periodyku dla dzieci. Powieść była kilkanaście razy ekranizowana.

Treść

Bohaterem książki jest Jim Hawkins, chłopak, który pracuje w tawernie „Admiral Benbow”. Traf sprawia, że bierze on udział w wyprawie poszukującej – na podstawie tajemniczej mapy – skarbu legendarnego kapitana piratów Flinta. Nikt się jednak nie spodziewa, że wśród załogi statku znajdą się dawni towarzysze Flinta, którzy pragną odzyskać utracone łupy. W końcu okazuje się, że skarb tajemniczo zniknął... Jest jednak ktoś, kto wie, gdzie się podział.

To z tej ogromnie popularnej swego czasu książki pochodzi większość znanych dzisiaj wyobrażeń i mitów o piratach, w tym modelowa chyba postać pirata – Długiego Johna Silvera (kucharza okrętowego) z drewnianą nogą, a także tzw. „czarna plama” i nie mniej sławna piosenka o „Umrzyka Skrzyni”. Jej znany refren brzmiał:

Piętnastu chłopa na „Umrzyka Skrzyni”

Jo ho ho! I butelka rumu.

Piją na umór! Resztę czart uczyni!

Jo ho ho! I butelka rumu.

Prequel i midquel

Wielka popularność „Wyspy skarbów” spowodowała, że amerykański pisarz A.D. Howden Smith napisał powieść „Złoto z Porto Bello” („Porto Bello Gold” 1924, wyd. polskie 1926), opisującą wydarzenia poprzedzające fabułę „Wyspy Skarbów” – jej treść wyjaśnia, skąd na wyspie wzięły się tytułowe skarby. Choć nie dorównała popularnością oryginałowi, powieść Howdena Smitha była również wydana wielokrotnie w wielu krajach, w tym w Polsce.

Alternatywną wersję stanowią „Przygody Bena Gunna” („Adventures of Ben Gunn” 1956, wyd. polskie 1976, tłum. Krystyna Tarnowska) opowiedziane przez Bena Jimowi po powrocie z Wyspy Skarbów. Jak zaznaczył autor powieści, brytyjski pisarz i dramaturg Ronald Frederick Delderfield: ta książka nie jest dalszym ciągiem „Wyspy Skarbów” ani nie jest – ufam – jej kiepskim naśladownictwem. Jest raczej uzupełnieniem, i to takim, sądzę, które Stevenson mógłby zaaprobować przynajmniej jako pomysł.

Nawiązania w kulturze

Serial Piraci luźno nawiązuje do Wyspy skarbów oraz jej prequela pt. Złoto z Porto Bello. Występują w nim takie postacie jak John Silver, Billy Bones, czy Kapitan Flint.

Linki zewnętrzne

• Wyspa skarbów w serwisie Wolne Lektury
• Wyspa skarbów – tekst powieści w przekładzie Józefa Birkenmajera (z ilustracjami Newella Conversa Wyetha)
• Polskie wydania powieści w bibliotece Polona