Gustav Noske: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne techniczne, drobne merytoryczne |
m styl |
||
Linia 31: | Linia 31: | ||
wszystkim swojemu dowództwu, a nie państwu. |
wszystkim swojemu dowództwu, a nie państwu. |
||
Noske pełnił funkcję prezydenta [[Hanower|Hanoweru]] od roku 1920. Został zdymisjonowany przez rząd kanclerza [[Adolf Hitler|Adolfa Hitlera]] po przejęciu władzy przez [[NSDAP]] w trybie tzw. [[Język niemiecki|niem.]] ''gleichschaltung'' ([[Język polski|pol.]] "ujednolicenie"), czyli wprowadzenia komisarycznych rządów kontrolowanych przez NSDAP w krajach związkowych Rzeszy wiosną 1933, na podobieństwo komisarycznego rządu Prus wprowadzonego przez kanclerza Rzeszy [[Franz von Papen|von Papena]] latem 1932. Po odsunięciu od władzy Noske nie został poddany represjom i regularnie pobierał rentę państwową w pełnym wymiarze należnym emerytowanemu prezydentowi Hanoweru. W sierpniu 1944 został aresztowany przez [[Gestapo]] za domniemany udział w |
Noske pełnił funkcję prezydenta [[Hanower|Hanoweru]] od roku 1920. Został zdymisjonowany przez rząd kanclerza [[Adolf Hitler|Adolfa Hitlera]] po przejęciu władzy przez [[NSDAP]] w trybie tzw. [[Język niemiecki|niem.]] ''gleichschaltung'' ([[Język polski|pol.]] "ujednolicenie"), czyli wprowadzenia komisarycznych rządów kontrolowanych przez NSDAP w krajach związkowych Rzeszy wiosną 1933, na podobieństwo komisarycznego rządu Prus wprowadzonego przez kanclerza Rzeszy [[Franz von Papen|von Papena]] latem 1932. Po odsunięciu od władzy Noske nie został poddany represjom i regularnie pobierał rentę państwową w pełnym wymiarze należnym emerytowanemu prezydentowi Hanoweru. W sierpniu 1944 został aresztowany przez [[Gestapo]] za domniemany udział w |
||
zamachu na życie [[Adolf Hitler|Hitlera]] (20 lipca 1944 w kwaterze w [[Wilczy Szaniec|Wilczym Szańcu]] w [[Gierłoż (powiat kętrzyński)|Gierłoży]]). Noske został |
zamachu na życie [[Adolf Hitler|Hitlera]] (20 lipca 1944 w kwaterze w [[Wilczy Szaniec|Wilczym Szańcu]] w [[Gierłoż (powiat kętrzyński)|Gierłoży]]). Noske został uwolniony przez wkraczające do Niemiec oddziały alianckie. Po wojnie mieszkał w [[Hanower|Hanowerze]]. Zmarł podczas przygotowań do wykładów w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]]. |
||
[[Kategoria:Urodzeni w 1868]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1868]] |
Wersja z 17:03, 16 mar 2009
Gustav Noske (ur. 9 lipca 1868 roku w Brandenburgu - zm. 30 listopada 1946 roku w Hanowerze) niemiecki działacz polityczny (SPD) i minister rządu Rzeszy.
W latach 1919-20 był Ministrem Obrony Narodowej Niemiec, zarazem pierwszym ministrem obrony Republiki Weimarskiej. Urodził się w Brandenburgu nad Hawelą. Z zawodu był mistrzem rzeźnictwa. Z polityką związał się poprzez działalność w związku zawodowym. Należał do Partii Sojaldemokratycznej (Sozialdemokratische Partei Deutschlands). W roku 1906 dostał się do Reichstagu. Pozostał posłem w czasie I wojny światowej. Interesował się sprawami wojskowymi oraz kwestiami kolonialnymi. Można go zakwalifikować do prawego skrzydła socjalistów. Najbardziej wsławił się poprzez stłumienie powstania komunistów i żywiołów lewicowych w początkach 1919 roku. Ze względu na ten fakt Noske jest postacią kontrowersyjną. Aby zdusić ruchy anarchistyczne w zarodku, zezwolił na powołanie skrajnie prawicowej organizacji Freikorpsów. W dniach 10-17 stycznia 1919 Freikorpsy wraz żołnierzami Reichswehry pod dowództwem generała von Lüttwitza stłumiły tzw. powstanie spartakusa, którego przywódcy - Róża Luxemburg i Karl Liebknecht - zginęli. Z drugiej strony, spacyfikował rewolucję listopadową w 1918 r. bez jednego wystrzału. Był jednym z nielicznych przedstawicieli Partii Socjalistycznej, którzy nie mieli nic przeciwko współpracy z dawną kadrą oficerską, sprawującą nadal kontrolę nad armią. Między innymi dzięki niemu udało się uniknąć wybuchu niemieckiej wersji rewolucji bolszewickiej. Niemniej jednak był zaskoczony, gdy na podstawie rozmowy z gen. Hansem von Seecktem zdał sobie sprawę, że armia posłuszna jest przede wszystkim swojemu dowództwu, a nie państwu. Noske pełnił funkcję prezydenta Hanoweru od roku 1920. Został zdymisjonowany przez rząd kanclerza Adolfa Hitlera po przejęciu władzy przez NSDAP w trybie tzw. niem. gleichschaltung (pol. "ujednolicenie"), czyli wprowadzenia komisarycznych rządów kontrolowanych przez NSDAP w krajach związkowych Rzeszy wiosną 1933, na podobieństwo komisarycznego rządu Prus wprowadzonego przez kanclerza Rzeszy von Papena latem 1932. Po odsunięciu od władzy Noske nie został poddany represjom i regularnie pobierał rentę państwową w pełnym wymiarze należnym emerytowanemu prezydentowi Hanoweru. W sierpniu 1944 został aresztowany przez Gestapo za domniemany udział w zamachu na życie Hitlera (20 lipca 1944 w kwaterze w Wilczym Szańcu w Gierłoży). Noske został uwolniony przez wkraczające do Niemiec oddziały alianckie. Po wojnie mieszkał w Hanowerze. Zmarł podczas przygotowań do wykładów w Stanach Zjednoczonych.