Bela III: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 13:08, 3 wrz 2010

Bela III (węg. III. Béla; ur. 1148, zm. 23 kwietnia 1196) – król Węgier w latach 1172–1196 z dynastii Arpadów.

Był synem króla Gejzy II i księżniczki ruskiej Eufrozyny, córki księcia Mścisława I.

W roku 1161 jego ojciec nadał mu tytuł księcia Chorwacji. Nadanie to po śmierci ojca 31 maja 1162 roku potwierdził brat Beli, król Stefan III. W roku 1164 na podstawie postanowień traktatu między Stefanem III a cesarzem bizantyjskim Manuelem I Komnenem, Bela został wysłany na nauki do Konstantynopola. Cesarz Manuel, który nie miał ślubnych synów, planował ożenić Belę ze swoją córką – Marią Komneną i uczynić go swoim następcą. Zaręczyny miały miejsce w 1163 roku. Bela otrzymał greckie imię Aleksy. W 1166 roku urodził się jednak Aleksy – syn Manuela I i jego drugiej żony, Marii z Antiochii, a zaręczyny Beli zerwano. Manuel zaaranżował małżeństwo Beli z Agnieszką z Antiochii, przyrodnią siostrą Marii z Antiochii, i tak on i Bela zostali szwagrami.

4 marca 1172 roku zmarł bezdzietnie brat Beli – Stefan III, a Bela zastąpił go na tronie Węgier. Jego matka Eufrozyna i niektórzy baronowie woleli jednak widzieć na tronie jego młodszego brata, Gejzę. Bela porozumiał się z Manuelem I, który dostarczył mu pieniędzy w zamian za obietnicę, że Bela nie zaatakuje Bizancjum za życia cesarza i jego syna. Kiedy Bela przybył na Węgry, Lukas, arcybiskup Ostrzyhomia odmówił koronowania go, Bela napisał do papieża Aleksandra III i ten wyznaczył arcybiskupa Kalocsa. Drugi arcybiskup koronował Belę 13 stycznia 1173 roku. Po koronacji Bela aresztował brata, ale Gejzie udało się uciec do Austrii. Bela razem z księciem Czech zaatakował Austrię, która nie wydała mu Gejzy i ostatecznie Gezę złapano.

Pochowany został w katedrze w Székesfehérvár. 12 grudnia 1848 roku szczątki przeniesiono do kościoła Macieja w Budapeszcie.

Żony i potomstwo

Około 1170 roku ożenił z Agnieszką de Châtillon (1154–1184), córką Renalda z Châtillon i Konstancji z Antiochii. Ich ślub miał miejsce w 1172 roku. Mieli 6 dzieci:

Emeryk Arpadowicz (1174–1204), król Węgier w latach 1174–1204 (koronowany w 1182 roku);
Małgorzata Węgierska (1175–1223), poślubiła cesarza Izaaka II Angelosa, a następnie Bonifacego de Montferrat;
Andrzej II (1176–1235), król Węgier w latach 1205–1235;
Salamon (zmarł w dzieciństwie);
István (zmarł w dzieciństwie);
Konstancja (ur. ok. 1180 roku lub w 1181–1240), poślubiła króla Czech Przemysła Ottokara I.

Małgorzata (córka króla Francji Ludwika VII Młodego i jego drugiej żony Konstancji Kastylijskiej). Ich ślub miał miejsce w 1186 roku. Małgorzata była wdową po Henryku Młodym Królu. Nie mieli potomstwa.

Szablon:Władca-Węgry

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 [[Plik:Bela 3.jpg|thumb|200px|Bela III]]
 [[Plik:III-Béla--magyar-király-sír.jpg|thumb|200px|Grobowiec Beli III]]
-'''Bela III''', [[węg.]] III. Béla (ur. [[1148]], zm. [[23 kwietnia]] [[1196]]) – [[władcy Węgier|król Węgier]] w latach [[1172]]-[[1196]] z dynastii [[Arpadowie|Arpadów]].
+'''Bela III''' ([[język węgierski|węg.]] III. Béla; ur. [[1148]], zm. [[23 kwietnia]] [[1196]]) – [[władcy Węgier|król Węgier]] w latach 1172–1196 z dynastii [[Arpadowie|Arpadów]].
 Był synem króla [[Gejza II|Gejzy II]] i księżniczki ruskiej [[Eufrozyna Mścisławówna|Eufrozyny]], córki księcia [[Mścisław I Harald|Mścisława I]].
-W [[1161]] jego ojciec nadał mu tytuł księcia [[Chorwacja|Chorwacji]], nadanie to po śmierci ojca [[31 maja]] [[1162]] potwierdził brat Beli, król [[Stefan III węgierski|Stefan III]]. W [[1164]] na podstawie postanowień traktatu między Stefanem III a [[cesarze bizantyjscy|cesarzem bizantyjskim]] [[Manuel I Komnen|Manuelem I Komnenem]], Bela został wysłany na nauki do [[Konstantynopol]]a. Cesarz Manuel, który nie miał ślubnych synów planował ożenić Belę ze swoją córką - Marią Komneną i uczynić go swoim następcą. Zaręczyny miały miejsce w [[1163]], Bela otrzymał greckie imię ''Aleksy''. W [[1166]] urodził się jednak [[Aleksy II Komnen|Aleksy]] - syn Manuela I i jego drugiej żony, [[Maria z Antiochii|Marii z Antiochii]], a zaręczyny Beli zerwano. Manuel zaaranżował małżeństwo Beli z Agnieszką z Antiochii, przyrodnią siostrą Marii z Antiochii, i tak on i Bela zostali szwagrami.
+W roku 1161 jego ojciec nadał mu tytuł księcia [[Chorwacja|Chorwacji]]. Nadanie to po śmierci ojca 31 maja 1162 roku potwierdził brat Beli, król [[Stefan III węgierski|Stefan III]]. W roku 1164 na podstawie postanowień traktatu między Stefanem III a [[cesarze bizantyjscy|cesarzem bizantyjskim]] [[Manuel I Komnen|Manuelem I Komnenem]], Bela został wysłany na nauki do [[Konstantynopol]]a. Cesarz Manuel, który nie miał ślubnych synów, planował ożenić Belę ze swoją córką – Marią Komneną i uczynić go swoim następcą. Zaręczyny miały miejsce w 1163 roku. Bela otrzymał greckie imię ''Aleksy''. W 1166 roku urodził się jednak [[Aleksy II Komnen|Aleksy]] – syn Manuela I i jego drugiej żony, [[Maria z Antiochii|Marii z Antiochii]], a zaręczyny Beli zerwano. Manuel zaaranżował małżeństwo Beli z Agnieszką z Antiochii, przyrodnią siostrą Marii z Antiochii, i tak on i Bela zostali szwagrami.
-[[4 marca]] [[1172]] zmarł bezdzietnie brat Beli - Stefan III, a Bela zastąpił go na tronie Węgier. Jego matka Eufrozyna i niektórzy baronowie woleli jednak widzieć na tronie jego młodszego brata, Gejzę. Bela porozumiał się z Manuelem I, który dostarczył mu pieniędzy w zamian za obietnicę, że Bela nie zaatakuje Bizancjum za życia cesarza i jego syna. Kiedy Bela przybył na Węgry, Lukas, arcybiskup [[Esztergom]] odmówił koronowania go, Bela napisał do [[papież]]a [[Papież Aleksander III|Aleksandra III]] i ten wyznaczył arcybiskupa [[Kalocsa]]. Drugi arcybiskup koronował Belę [[13 stycznia]] [[1173]]. Po koronacji Bela aresztował brata, ale Gejzie udało się uciec do [[Austria|Austrii]]. Bela razem z księciem Czech zaatakował Austrię, która nie wydała mu Gejzy i ostatecznie Gezę złapano.
+marca 1172 roku zmarł bezdzietnie brat Beli – Stefan III, a Bela zastąpił go na tronie Węgier. Jego matka Eufrozyna i niektórzy baronowie woleli jednak widzieć na tronie jego młodszego brata, Gejzę. Bela porozumiał się z Manuelem I, który dostarczył mu pieniędzy w zamian za obietnicę, że Bela nie zaatakuje Bizancjum za życia cesarza i jego syna. Kiedy Bela przybył na Węgry, Lukas, arcybiskup [[Ostrzyhom]]ia odmówił koronowania go, Bela napisał do [[papież]]a [[Aleksander III (papież)|Aleksandra III]] i ten wyznaczył arcybiskupa [[Kalocsa]]. Drugi arcybiskup koronował Belę 13 stycznia 1173 roku. Po koronacji Bela aresztował brata, ale Gejzie udało się uciec do [[Austria|Austrii]]. Bela razem z księciem Czech zaatakował Austrię, która nie wydała mu Gejzy i ostatecznie Gezę złapano.
-Pochowany został w [[Katedra Panny Marii w Székesfehérvár|katedrze w Székesfehérvár]]. [[12 grudnia]] [[1848]] szczątki przeniesiono do [[Kościół Macieja w Budapeszcie|kościoła Macieja w Budapeszcie]].
+Pochowany został w [[Katedra Panny Marii w Székesfehérvár|katedrze w Székesfehérvár]]. 12 grudnia 1848 roku szczątki przeniesiono do [[Kościół Macieja w Budapeszcie|kościoła Macieja w Budapeszcie]].
 == Żony i potomstwo ==
-Około [[1170]] ożenił z [[Agnieszka de Chatillon|Agnieszką de Châtillon]] ([[1154]]-[[1184]]), córka [[Rejnald z Chatillon|Rejnalda z Châtillon]] i [[Konstancja z Antiochii|Konstancji z Antiochii]]. Ich ślub miał miejsce w [[1172]]. Mieli 6 dzieci:
+Około 1170 roku ożenił z [[Agnieszka de Chatillon|Agnieszką de Châtillon]] (1154–1184), córką [[Renald z Chatillon|Renalda z Châtillon]] i [[Konstancja z Antiochii|Konstancji z Antiochii]]. Ich ślub miał miejsce w 1172 roku. Mieli 6 dzieci:
-# [[Emeryk Arpadowicz]] ([[1174]]-[[1204]]), [[Władcy Węgier|król Węgier]] w latach [[1174]]–[[1204]] (koronowany w [[1182]]),
+# [[Emeryk węgierski|Emeryk Arpadowicz]] (1174–1204), [[Władcy Węgier|król Węgier]] w latach 1174–1204 (koronowany w 1182 roku);
-# Małgorzata Węgierska ([[1175]]-[[1223]]), poślubiła cesarza [[Izaak II Angelos|Izaaka II Angelosa]], a następnie Bonifacego de Montferrat.
+# Małgorzata Węgierska (1175–1223), poślubiła cesarza [[Izaak II Angelos|Izaaka II Angelosa]], a następnie Bonifacego de Montferrat;
-# [[Andrzej II węgierski|Andrzej II]] ([[1176]]-[[1235]]), król Węgier w latach [[1205]]-[[1235]],
+# [[Andrzej II węgierski|Andrzej II]] (1176–1235), król Węgier w latach 1205–1235;
-# Salamon (zmarł w dzieciństwie),
+# Salamon (zmarł w dzieciństwie);
-# István (zmarł w dzieciństwie),
+# István (zmarł w dzieciństwie);
-# [[Konstancja węgierska (zm. 1240)|Konstancja]] (ur. ok. [[1180]] lub w [[1181]]-[[1240]]), poślubiła króla [[Czechy|Czech]] [[Przemysł Ottokar I|Przemysła Ottokara I]].
+# [[Konstancja węgierska (zm. 1240)|Konstancja]] (ur. ok. 1180 roku lub w 1181–1240), poślubiła króla [[Czechy|Czech]] [[Przemysł Ottokar I|Przemysła Ottokara I]].
-* [[Małgorzata Kapet|Małgorzata]] (córka króla [[Francja|Francji]] - [[Ludwik VII|Ludwika VII]] i jego drugiej żony [[Konstancja Kastylijska|Konstancji Kastylijskiej]]). Ich ślub miał miejsce w [[1186]]. Małgorzata była wdową po [[Henryk Młody Król|Henryku Młodym Królu]]. Nie mieli potomstwa.
+* [[Małgorzata Kapet|Małgorzata]] (córka króla [[Francja|Francji]] [[Ludwik VII Młody|Ludwika VII Młodego]] i jego drugiej żony [[Konstancja Kastylijska|Konstancji Kastylijskiej]]). Ich ślub miał miejsce w 1186 roku. Małgorzata była wdową po [[Henryk Młody Król|Henryku Młodym Królu]]. Nie mieli potomstwa.
 {{Władca-Węgry|urząd=Król Węgier|lata=[[1172]]-[[1196]]|poprzednik=[[Stefan III węgierski]]|następca=[[Emeryk Arpadowicz]]}}