Johan von Tilly: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MBi (dyskusja | edycje)
grafika
Cojan (dyskusja | edycje)
poprawa linków
Linia 3: Linia 3:
'''Johann t'Serclaes, hrabia Tilly''' (ur. w lutym [[1559]], zm. [[30 kwietnia]] [[1632]] w [[Ingolstadt]]) – generał w służbie [[Bawaria|bawarskiej]], a następnie [[Habsburgowie|habsburskiej]] podczas [[wojna trzydziestoletnia|wojny trzydziestoletniej]], [[austria]]cki [[generalissimus]].
'''Johann t'Serclaes, hrabia Tilly''' (ur. w lutym [[1559]], zm. [[30 kwietnia]] [[1632]] w [[Ingolstadt]]) – generał w służbie [[Bawaria|bawarskiej]], a następnie [[Habsburgowie|habsburskiej]] podczas [[wojna trzydziestoletnia|wojny trzydziestoletniej]], [[austria]]cki [[generalissimus]].


Pochodził z rodziny szlacheckiej zamieszkującej w [[Brabancja|Brabancji]], służył pod komendą księcia [[Aleksander Farnese (książę Parmy)|Aleksandra Farnese]] przeciw Turkom, a następnie wstąpił na służbę księcia [[Maksymilian I Bawarski|Maksymiliana I Bawarskiego]], twórcy [[Liga Katolicka (Niemcy)|Ligi Katolickiej]]. Po wybuchu wojny trzydziestoletniej dowodził wojskami Ligi, które wraz z armią [[Ferdynand II Habsburg|cesarską]] rozgromiły siły protestanckie w bitwie pod [[Bitwa pod Białą Górą|Białą Górą]] w roku [[1620]].
Pochodził z rodziny szlacheckiej zamieszkującej w [[Brabancja|Brabancji]], służył pod komendą księcia [[Aleksander Farnese (książę Parmy)|Aleksandra Farnese]] przeciw Turkom, a następnie wstąpił na służbę księcia [[Maksymilian I Bawarski|Maksymiliana I Bawarskiego]], twórcy [[Liga Katolicka (Niemcy)|Ligi Katolickiej]]. Po wybuchu wojny trzydziestoletniej dowodził wojskami Ligi, które wraz z armią [[Ferdynand II Habsburg|cesarską]] rozgromiły siły protestanckie w bitwie na [[Bitwa na Białej Górze|Białej Górze]] w roku [[1620]].


W późniejszej fazie palatynackiego okresu wojny Tilly walczył przeciw [[Ernst von Mansfeld|Mansfeldowi]], [[Chrystian Brunszwicki|Chrystianowi Brunszwickiemu]] i innym. Pokonany przez Mansfelda w kwietniu [[1622]] roku pobił go w maju pod [[Bitwa pod Wimpfen|Wimpfen]], czerwcu pod [[Bitwa pod Höchst|Höchst]] i pod [[Bitwa pod Stadtlohn|Stadtlohn]] w roku następnym. Po przystąpieniu do wojny [[Chrystian IV Oldenburg|Chrystiana IV]], [[władcy Danii|króla Danii]] w roku [[1625]] Tilly wraz z [[Albrecht von Wallenstein|Wallensteinem]] byli głównodowodzącymi wojsk prowadzących przeciw niemu działania. W roku [[1626]] wspomagany przez część sił Wallensteina zwyciężył pod [[Bitwa pod Lutter am Barenberge|Lutter am Barenberge]].
W późniejszej fazie palatynackiego okresu wojny Tilly walczył przeciw [[Ernst von Mansfeld|Mansfeldowi]], [[Chrystian Brunszwicki|Chrystianowi Brunszwickiemu]] i innym. Pokonany przez Mansfelda w kwietniu [[1622]] roku pobił go w maju pod [[Bitwa pod Wimpfen|Wimpfen]], czerwcu pod [[Bitwa pod Höchst|Höchst]] i pod [[Bitwa pod Stadtlohn|Stadtlohn]] w roku następnym. Po przystąpieniu do wojny [[Chrystian IV Oldenburg|Chrystiana IV]], [[władcy Danii|króla Danii]] w roku [[1625]] Tilly wraz z [[Albrecht von Wallenstein|Wallensteinem]] byli głównodowodzącymi wojsk prowadzących przeciw niemu działania. W roku [[1626]] wspomagany przez część sił Wallensteina zwyciężył pod [[Bitwa pod Lutter am Barenberge|Lutter am Barenberge]].

Wersja z 18:29, 15 lis 2010

Johann t'Serclaes von Tilly
Posąg hrabiego von Tilly w Feldernhall w Monachium

Johann t'Serclaes, hrabia Tilly (ur. w lutym 1559, zm. 30 kwietnia 1632 w Ingolstadt) – generał w służbie bawarskiej, a następnie habsburskiej podczas wojny trzydziestoletniej, austriacki generalissimus.

Pochodził z rodziny szlacheckiej zamieszkującej w Brabancji, służył pod komendą księcia Aleksandra Farnese przeciw Turkom, a następnie wstąpił na służbę księcia Maksymiliana I Bawarskiego, twórcy Ligi Katolickiej. Po wybuchu wojny trzydziestoletniej dowodził wojskami Ligi, które wraz z armią cesarską rozgromiły siły protestanckie w bitwie na Białej Górze w roku 1620.

W późniejszej fazie palatynackiego okresu wojny Tilly walczył przeciw Mansfeldowi, Chrystianowi Brunszwickiemu i innym. Pokonany przez Mansfelda w kwietniu 1622 roku pobił go w maju pod Wimpfen, czerwcu pod Höchst i pod Stadtlohn w roku następnym. Po przystąpieniu do wojny Chrystiana IV, króla Danii w roku 1625 Tilly wraz z Wallensteinem byli głównodowodzącymi wojsk prowadzących przeciw niemu działania. W roku 1626 wspomagany przez część sił Wallensteina zwyciężył pod Lutter am Barenberge.

Po odsunięciu Wallensteina w roku 1630 Tilly objął dowództwo nad armią cesarską, nie zdołał jednak nic zdziałać w walkach przeciw Gustawowi Adolfowi.

20 maja 1631 roku wojska Tilly'ego i księcia Pappenheima złupiły zdobyty Magdeburg i dokonały masakry ludności cywilnej (protestantów), za aprobatą Tilly'ego.

W bitwie pod Breitenfeld został rozbity przez Gustawa Adolfa. Rok później, podczas bitwy z Gustawem Adolfem pod Rain nad rzeką Lech Tilly odniósł ciężką ranę: został trafiony kulą armatnią w prawe ramię. Wkrótce zmarł w wyniku infekcji tężcem.