Ćwierćton: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Wspomagane przez bota ujednoznacznienie (tyle do zrobienia): Oktawa; zmiany kosmetyczne |
Pomeranius (dyskusja | edycje) poprawa linków do ujedn. i przek., żrodło, drobne redakcyjne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Ćwierćton''' - odległość między dwoma dźwiękami równa połowie [[półton]]u, 1/24 [[oktawa (interwał)|oktawy]]. |
'''Ćwierćton''' - odległość między dwoma dźwiękami równa połowie [[półton]]u, czyli 1/24 [[oktawa (interwał)|oktawy]]. |
||
[[Plik:QuartertoneClarinet.jpg|thumb|300px|Klarnet ćwierćtonowy]] |
[[Plik:QuartertoneClarinet.jpg|thumb|300px|Klarnet ćwierćtonowy]] |
||
Stosowany w muzyce antycznej Grecji, obecny także w [[skala (muzyka)|skalach]] typowych dla muzyki orientalnej. W klasycznej muzyce europejskiej rzadko spotykany, gdzie praktycznie najmniejszym [[interwał]]em jest [[półton]]. |
Stosowany w muzyce antycznej Grecji, obecny także w [[skala (muzyka)|skalach]] typowych dla muzyki orientalnej. W klasycznej muzyce europejskiej rzadko spotykany, gdzie praktycznie najmniejszym [[interwał]]em jest [[półton]]. |
||
Ćwierćton przywrócony został do praktyki muzycznej przez współczesną awangardę. Prekursorem muzyki ćwierćtonowej był [[Alois Haba]]. Sporadycznie ćwierćtonów używali także [[Andrzej Panufnik]] ''Kołysanka'', [[Krzysztof Penderecki]], [[Witold Lutosławski]] oraz [[Eugène Ysaÿe]] ''III sonata na skrzypce solo - Ballada''. |
Ćwierćton przywrócony został do praktyki muzycznej przez współczesną awangardę. Prekursorem muzyki ćwierćtonowej był [[Alois Hába|Alois Haba]]. Sporadycznie ćwierćtonów używali także [[Andrzej Panufnik]] ''Kołysanka'', [[Krzysztof Penderecki]], [[Witold Lutosławski]] oraz [[Eugène Ysaÿe]] ''III sonata na skrzypce solo - Ballada''. |
||
Wykonywanie ćwierćtonów nie jest możliwe w [[ |
Wykonywanie ćwierćtonów nie jest możliwe w [[System równomiernie temperowany|stroju temperowanym]], gdzie najmniejszą jednostką jest półton, odpowiadający odległości dwóch najbliższych klawiszy na klawiaturze. Wymaga wówczas specjalnych instrumentów. Pierwszy ćwierćtonowy [[fortepian]] zbudowano w [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] w [[1923]] roku. Wiele [[Elektrofony|elektrycznych instrumentów muzycznych]] może być strojonych do ćwierćtonów. Natomiast w naturalny sposób ćwierćtony mogą być wykonane przez instrumenty w stroju naturalnym ([[Instrument smyczkowy|smyczkowe]], [[Chordofony|strunowe szarpane]], [[instrument dęty|dęte]], [[głos ludzki]]), gdzie jest możliwość regulowania wysokości [[dźwięk]]u. Wymaga to jednakże dużej muzykalności. |
||
Muzyka ćwierćtonowa jest jedną z możliwych odmian [[muzyka mikrotonowa|muzyki mikrotonowej]]. |
Muzyka ćwierćtonowa jest jedną z możliwych odmian [[muzyka mikrotonowa|muzyki mikrotonowej]]. |
||
== Bibliografia == |
|||
[[Kategoria:System dźwiękowy|Cwiercton]] |
|||
* ''Mała encyklopedia muzyki'', Stefan Śledziński (red. naczelny), [[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]], Warszawa 1981, ISBN 83-01-00958-6 |
|||
[[Kategoria:Interwały|Cwiercton]] |
[[Kategoria:Interwały|Cwiercton]] |
||
Wersja z 16:48, 3 maj 2011
Ćwierćton - odległość między dwoma dźwiękami równa połowie półtonu, czyli 1/24 oktawy.
Stosowany w muzyce antycznej Grecji, obecny także w skalach typowych dla muzyki orientalnej. W klasycznej muzyce europejskiej rzadko spotykany, gdzie praktycznie najmniejszym interwałem jest półton.
Ćwierćton przywrócony został do praktyki muzycznej przez współczesną awangardę. Prekursorem muzyki ćwierćtonowej był Alois Haba. Sporadycznie ćwierćtonów używali także Andrzej Panufnik Kołysanka, Krzysztof Penderecki, Witold Lutosławski oraz Eugène Ysaÿe III sonata na skrzypce solo - Ballada.
Wykonywanie ćwierćtonów nie jest możliwe w stroju temperowanym, gdzie najmniejszą jednostką jest półton, odpowiadający odległości dwóch najbliższych klawiszy na klawiaturze. Wymaga wówczas specjalnych instrumentów. Pierwszy ćwierćtonowy fortepian zbudowano w Czechosłowacji w 1923 roku. Wiele elektrycznych instrumentów muzycznych może być strojonych do ćwierćtonów. Natomiast w naturalny sposób ćwierćtony mogą być wykonane przez instrumenty w stroju naturalnym (smyczkowe, strunowe szarpane, dęte, głos ludzki), gdzie jest możliwość regulowania wysokości dźwięku. Wymaga to jednakże dużej muzykalności.
Muzyka ćwierćtonowa jest jedną z możliwych odmian muzyki mikrotonowej.
Bibliografia
- Mała encyklopedia muzyki, Stefan Śledziński (red. naczelny), PWN, Warszawa 1981, ISBN 83-01-00958-6