Enstatyt

{{{nazwa}}}

[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt={{{alt grafiki}}}|{{{opis grafiki}}}]] {{{opis grafiki}}}
Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	{{{inne nazwy}}}
Skład chemiczny	{{{skład chemiczny}}}
Twardość w skali Mohsa	{{{twardość w skali Mohsa}}}
Przełam	{{{przełam}}}
Łupliwość	{{{łupliwość}}}
Pokrój kryształu	{{{pokrój kryształu}}}
Układ krystalograficzny	{{{układ krystalograficzny}}}
Topliwość	{{{topliwość}}}
Właściwości mechaniczne	{{{właściwości mechaniczne}}}
Gęstość minerału	{{{gęstość minerału}}}
Właściwości optyczne
Barwa	{{{barwa}}}
Rysa	{{{rysa}}}
Połysk	{{{połysk}}}
Współczynnik załamania	{{{współczynnik załamania}}}
Inne	{{{inne własności optyczne}}}
Dodatkowe dane
Postacie alotropowe	{{{postacie alotropowe}}}
Szczególne własności	{{{szczególne własności}}}
Klasyfikacja Strunza	{{{klasyfikacja Strunza}}}

{{Minerał infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | grafika = | przełam = | opis grafiki = | skład chemiczny = | rysa = | współczynnik załamania = | połysk = | topliwość = | łupliwość = | gęstość minerału = | układ krystalograficzny = | szczególne własności = | barwa = | pokrój kryształu = | alt grafiki = | twardość w skali Mohsa = | nazwa = | inne nazwy = | postacie alotropowe = | właściwości mechaniczne = | klasyfikacja Strunza = | wikisłownik = | inne własności optyczne = Nieznane pola: "pusty wiersz", "Przełam", "Skład chemiczny", "grafika6_opis", "Współczynnik załamania", "grafika5", "grafika5_opis", "Topliwość", "Łupliwość", "Nazwa", "Gęstość minerału", "Układ krystalograficzny", "Szczególne własności", "Postacie alotropowe", "grafika6", "Pokrój kryształu", "Połysk", "Rysa", "Barwa", "Inne nazwy", "grafika4", "Właściwości mechaniczne", "grafika4_opis", "Twardość w skali Mohsa" oraz "Inne własności optyczne".

Enstatyt – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy piroksenów. Minerał bardzo pospolity i szeroko rozpowszechniony.

Nazwa pochodzi od gr. enstates = przeciwnik (antagonista); nawiązuje do dużej odporności tego minerału na wysoką temperaturę.

Właściwości

Bardzo rzadko tworzy prawidłowo wykształcone kryształy tabliczkowe płytkowe czy słupkowe. Przeważnie występuje w skupienach ziarnistych, zbitych, blaszkowych lub w formie pojedynczych ziarn w skale. Czasami tworzy agregaty. Jest kruchy, przezroczysty, czasami wykazuje efekt kociego oka, rzadziej asteryzm sześciopromiennej gwiazdy (enstatyt gwiaździsty). Często zawiera żelazo (ok. 10% Fe₂Si₂O₆) i chrom (enstatyt chromowy). Tworzy roztwór stały piroksenów rombowych: enstatyt – ferrosilit: członami pośrednimi są bronzyt i hipersten.

Występowanie

Częsty składnik skał magmowych, głównie norytów, piroksenitów, perydotytów, harzburgitów, gabr i bazaltów. Rzadziej bywa spotykany w sjenitach, melafirach, andezytach, dacytach, pegmatytach. Występuje także w skałach metamorficznych i w aluwiach rzecznych.

Miejsca występowania: Niemcy – Eifel, Bellerberg, Szwajcaria, Irlandia, USA, Birma, Indie, Japonia, Rosja, Brazylia, Meksyk, Wielka Brytania, Madagaskar.

W Polsce spotykany jest w trzeciorzędowych bazaltach Dolnego Śląska (okolice Zgorzelca, Lubania, Jeleniej Góry). Występuje w skałach północno-wschodniej Polski (okolice Suwałk).

Zastosowanie

• ma znaczenie naukowe,
• atrakcyjny i poszukiwany kamień kolekcjonerski,
• kamień ozdobny i jubilerski.

Zobacz też

hipersten, bronzyt, ferrosilit.

Bibliografia

• W. Schuman: Kamienie szlachetne i ozdobne, Wyd. „Alma –Press” – 2004
• O. Medenbach, C. Sussieck-Fornefeld: Minerały, „Świat Książki” – 1996
• R. Hochleitner: Minerały i kryształy, „Muza S.A.” – 1994
• W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd.”Alma- Press” 2003

Linki zewnętrzne

• Enstatyt na stronie Webmineral (ang.)