Promieniowanie beta: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
uzupełnienie, źródła/przypisy, drobne redakcyjne |
WP:SK, lit., zmiana ilustracji, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Beta-minus Decay.svg|thumb|Emisja elektronu podczas [[Rozpad beta minus|rozpadu β<sup>−</sup>]] jądra atomu. Elektron ten powstaje obok [[proton]]u i [[neutrino|neutrina]] w wyniku rozpadu jednego z [[neutron]]ów]] |
|||
[[Plik:Betadecay.jpg|thumb|Emisja promieniowania beta i rozpad pojedynczego [[neutron]]u]] |
|||
'''Promieniowanie beta''' (promieniowanie β) – rodzaj [[promieniowanie jonizujące|promieniowania jonizującego]] wysyłanego przez promieniotwórcze [[jądro atomowe|jądra atomowe]] podczas [[reakcja jądrowa|przemiany jądrowej]]. Nazwa ma znaczenie historyczne – powstała, by odróżnić to promieniowanie od mniej przenikliwego [[promieniowanie alfa|promieniowania alfa]]. Promieniowanie beta i alfa zarejestrowane |
'''Promieniowanie beta''' (promieniowanie β) – rodzaj [[promieniowanie jonizujące|promieniowania jonizującego]] wysyłanego przez promieniotwórcze [[jądro atomowe|jądra atomowe]] podczas [[reakcja jądrowa|przemiany jądrowej]]. Nazwa ma znaczenie historyczne – powstała, by odróżnić to promieniowanie od mniej przenikliwego [[promieniowanie alfa|promieniowania alfa]]. Promieniowanie beta i alfa zarejestrowane były po raz pierwszy przez [[Henri Becquerel|Becquerela]], który opisał swoje wyniki w serii publikacji w latach 1896–1897. Oba rodzaje promieniowania badał następnie [[Ernest Rutherford|Rutherford]] i w roku 1899 opisał ich różny charakter<ref>{{Cytuj pismo | autor = E. Rutherford | tytuł = Uranium radiation and the electrical conduction produced by it | url = http://web.ihep.su/dbserv/compas/src/rutherford99/eng.pdf | czasopismo = Philosophical Magazine | wolumin = 47 | wydanie = 284 | strony = 109–163 | rok = 1899 | język = en }}</ref>. Promieniowanie beta powstaje podczas [[Rozpad beta|rozpadu β]]. W zależności od rodzaju tego rozpadu, jest ono strumieniem [[elektron]]ów (z [[Rozpad beta minus|rozpadu β<sup>−</sup>]]) lub [[pozyton]]ów (z [[Rozpad beta plus|rozpadu β<sup>+</sup>]]) poruszających się z prędkością porównywalną z [[prędkość światła|prędkością światła]]. Promieniowanie to jest silnie [[absorpcja promieniowania beta|pochłaniane]] przez [[materia (fizyka)|materię]]. |
||
Promieniowanie beta powstaje podczas [[rozpad beta|rozpadu beta]]. Jest strumieniem [[elektron]]ów lub [[pozyton]]ów poruszających się z prędkością porównywalną z [[prędkość światła|prędkością światła]]. Promieniowanie to jest ono silnie [[absorpcja promieniowania beta|pochłaniane]] przez [[materia (fizyka)|materię]]. |
|||
Przykład przemiany, w której następuje emisja promieniowania beta: |
Przykład przemiany, w której następuje emisja promieniowania beta: |
||
Linia 12: | Linia 11: | ||
|- class="hintergrundfarbe6" style="text-align:center" |
|- class="hintergrundfarbe6" style="text-align:center" |
||
! nuklid |
! nuklid |
||
! energia<br>maksymalna |
! energia<br />maksymalna |
||
! [[powietrze]] |
! [[powietrze]] |
||
! [[szkło akrylowe|plexiglas]] |
! [[szkło akrylowe|plexiglas]] |
||
Linia 29: | Linia 28: | ||
|} |
|} |
||
{{clear}} |
{{clear}} |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
* [[promieniowanie gamma]] |
* [[promieniowanie gamma]] |
||
{{Przypisy}} |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
#{{cytuj książkę |nazwisko =Strzałkowski | imię =Adam | autor link = | tytuł =Wstęp do fizyki jądra atomowego | wydawca =Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa| rok =1978 | strony = | isbn = |
#{{cytuj książkę |nazwisko =Strzałkowski | imię =Adam | autor link = | tytuł =Wstęp do fizyki jądra atomowego | wydawca =Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa| rok =1978 | strony = | isbn =}} |
||
[[Kategoria:Fizyka jądrowa]] |
[[Kategoria:Fizyka jądrowa]] |
||
[[Kategoria:Promieniowanie korpuskularne]] |
[[Kategoria:Promieniowanie korpuskularne]] |
||
{{ |
{{link GA|de}} |
||
[[af:Betadeeltjie]] |
[[af:Betadeeltjie]] |
Wersja z 12:34, 1 lut 2013
Promieniowanie beta (promieniowanie β) – rodzaj promieniowania jonizującego wysyłanego przez promieniotwórcze jądra atomowe podczas przemiany jądrowej. Nazwa ma znaczenie historyczne – powstała, by odróżnić to promieniowanie od mniej przenikliwego promieniowania alfa. Promieniowanie beta i alfa zarejestrowane były po raz pierwszy przez Becquerela, który opisał swoje wyniki w serii publikacji w latach 1896–1897. Oba rodzaje promieniowania badał następnie Rutherford i w roku 1899 opisał ich różny charakter[1]. Promieniowanie beta powstaje podczas rozpadu β. W zależności od rodzaju tego rozpadu, jest ono strumieniem elektronów (z rozpadu β−) lub pozytonów (z rozpadu β+) poruszających się z prędkością porównywalną z prędkością światła. Promieniowanie to jest silnie pochłaniane przez materię.
Przykład przemiany, w której następuje emisja promieniowania beta:
Absorpcja promieniowania beta
Promieniowanie beta jest bardziej przenikliwe niż promieniowanie alfa o porównywalnej energii, natomiast jego absorpcja jest słabsza w porównaniu z promieniowaniem gamma. Zasięg promieniowania beta zależy od energii elektronów i gęstości substancji pochłaniającej. Energia z kolei zależy od rodzaju źródła. Ilustruje to tabela
nuklid | energia maksymalna |
powietrze | plexiglas | szkło |
---|---|---|---|---|
3H | 19 keV | 8 cm | – | – |
14C | 156 keV | 65 cm | – | – |
35S | 167 keV | 70 cm | – | – |
131I | 600 keV | 250 cm | 2,6 mm | – |
32P | 1,71 MeV | 710 cm | 7,2 mm | 4 mm |
Zobacz też
- ↑ E. Rutherford. Uranium radiation and the electrical conduction produced by it. „Philosophical Magazine”. 47 (284), s. 109–163, 1899. (ang.).
Bibliografia
- Adam Strzałkowski: Wstęp do fizyki jądra atomowego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978.