Postojak wiesiołkowiec: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: Nagłówki w mobilnej wersji Wikipedii |
linki zewnętrzne, źródła/przypisy |
||
Linia 16: | Linia 16: | ||
|gatunek = postojak wiesiołkowiec |
|gatunek = postojak wiesiołkowiec |
||
|synonimy = |
|synonimy = |
||
|status IUCN = DD |
|||
|IUCN id = 18366/0 |
|||
|mapa występowania = Proserpinus proserpina habitat map.png |
|mapa występowania = Proserpinus proserpina habitat map.png |
||
|opis mapy występowania = |
|opis mapy występowania = |
||
Linia 36: | Linia 34: | ||
; ''' Rośliny żywicielskie''' : Różne gatunki z rodziny [[wiesiołkowate|wiesiołkowatych]]: np. [[wierzbownica]] (''Epilobium'' spp.), [[wiesiołek]] (''Oenothera''), [[wierzbówka (roślina)|wierzbówka]] (''Chamerion''), a także rzadko [[krwawnica pospolita]] (''Lythrum salicaria'') |
; ''' Rośliny żywicielskie''' : Różne gatunki z rodziny [[wiesiołkowate|wiesiołkowatych]]: np. [[wierzbownica]] (''Epilobium'' spp.), [[wiesiołek]] (''Oenothera''), [[wierzbówka (roślina)|wierzbówka]] (''Chamerion''), a także rzadko [[krwawnica pospolita]] (''Lythrum salicaria'') |
||
; '''Ciekawostka''': Gąsienice w razie zaniepokojenia kurczą się przybierając charakterystyczną postawę przypominającą [[sfinks]]a (stąd wywodzi się ich nazwa łacińska). |
; '''Ciekawostka''': Gąsienice w razie zaniepokojenia kurczą się przybierając charakterystyczną postawę przypominającą [[sfinks]]a (stąd wywodzi się ich nazwa łacińska). |
||
==Zagrożenia i ochrona== |
|||
W Polsce gatunek objęty ochroną ścisłą{{r|rms}}. Umieszczony na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN, ze statusem DD (data deficient/brak wystarczających danych){{r|IUCN}}. W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt ze statusem LR (low risk/niskiego ryzyka){{r|PCKZ}}. |
|||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
Linia 42: | Linia 43: | ||
* [[Wiesiołkowate]] |
* [[Wiesiołkowate]] |
||
{{Przypisy |
{{Przypisy|przypisy= |
||
<ref name=rms>Na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt ([http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20140001348 Dz.U. 2014 poz. 1348]).</ref> |
|||
<ref name=IUCN>The IUCN Red List of Threatened Species, [http://www.iucnredlist.org/details/18366/0 Proserpinus proserpina].</ref> |
|||
<ref name=PCKZ>[http://www.iop.krakow.pl/pckz/opis.asp?id=80&je=pl Proserpinus proserpina], Polska Czerwona Księga Zwierząt.</ref> |
|||
}} |
|||
[[Kategoria:Zawisakowate]] |
[[Kategoria:Zawisakowate]] |
Wersja z 19:26, 8 lis 2014
Ten artykuł od 2012-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Proserpinus proserpina | |
(Pallas, 1772) | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Gromada | |
Podgromada | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj |
Proserpinus |
Gatunek |
postojak wiesiołkowiec |
Zasięg występowania | |
Postojak wiesiołkowiec (Proserpinus proserpina) – gatunek motyla z rodziny zawisakowatych.
- Wygląd
- Długość przedniego skrzydła 37-45 mm. Głowa zielonoszara, czułki oliwkowobrunatne, z białymi wierzchołkami. Tułów po bokach oliwkowobrunatny, w środkowej i tylnej części szarozielony. Skrzydła przednie oliwkowozielone z brunatnozieloną przepaską rozjaśnioną po obu stronach białym przyprószeniem. Na nich eliptyczna czarna plamka obwiedziona bardzo wąską jasną obwódką. Tylne skrzydła w części nasadowej żółte z szeroką czarną obwódką przy zewnętrznym, karbowanym brzegu. Strzępina biała, odwłok jednolicie oliwkowozielony z szarosrebrnym odcieniem. Aparat gębowy ssący w postaci zwijanej ssawki dłuższej od ciała owada.
- Biotop
- Występuje w bardzo różnych typach środowisk, zarówno suchych jak i podmokłych. Gąsienice spotykane są w środowiskach kserotermicznych, zwykle na piaszczystych ugorach porośniętych wiesiołkiem. Czasami znajduje się je w miastach. Występują również przy rowach melioracyjnych, na obszarach bagiennych oraz tam gdzie rosną wierzbownice.
- Zasięg występowania
- Gatunek występuje w zachodnich regionach Palearktyki o cieplejszym klimacie, sięgając na wschód po Turkiestan. W Polsce spotykany przeważnie w południowo-zachodniej części kraju, jest to gatunek bardzo rzadki.
- Postać gąsienicy i larwy
- W ciągu roku występuje jedno pokolenie. Samice składają jajeczka w okresie rójki na roślinach pokarmowych gąsienic. Gąsienice szarozielone z ciemną linią grzbietową i rozlanymi brunatnymi plamami po bokach lub fioletowo-czarne z ciemniejszymi, ukośnymi plamami na oskórku. Gąsienice są duże, masywne, mają róg w części odwłokowej grzbietu zaznaczony jako niewielki guzek o zabarwieniu różowawym. Głowa od żółtobrunatnej do fioletowo-szarej. Gąsienica żyje od lipca do września. Żeruje zazwyczaj w nocy, na rozmaitych gatunkach wierzbownicy i wiesiołka, a także na krwawnicy pospolitej. Dzień spędza chowając się w ściółce u nasady rośliny pokarmowej. Gąsienice przepoczwarzają się w zagłębieniu w ziemi i tam zimują. Poczwarka jest brązowo-brunatna z czerwonym, tłustym połyskiem.
- Postać dorosła - imago
- Motyle dorosłe pojawiają się na rozproszonych stanowiskach w maju i czerwcu. Charakteryzują się masywną budową ciała o doskonałych warunkach aerodynamicznych. Motyl dobrze lata, może o własnych siłach odbywać długie loty na odległość wielu kilometrów. Lata o zmierzchu, odwiedza kwiaty lilaka pospolitego, wiciokrzewu, żmijowca i innych roślin. Pożywienie stanowi głównie nektar kwiatów, który wypijają za pomocą długiej ssawki, zawisając nad kwiatami w locie. Pełnią ważną rolę w zapylaniu roślin.
- Ochrona
- Gatunek w Polsce jest prawnie chroniony. Kilka stanowisk podlega ochronie rezerwatowej.
- Rośliny żywicielskie
- Różne gatunki z rodziny wiesiołkowatych: np. wierzbownica (Epilobium spp.), wiesiołek (Oenothera), wierzbówka (Chamerion), a także rzadko krwawnica pospolita (Lythrum salicaria)
- Ciekawostka
- Gąsienice w razie zaniepokojenia kurczą się przybierając charakterystyczną postawę przypominającą sfinksa (stąd wywodzi się ich nazwa łacińska).
Zagrożenia i ochrona
W Polsce gatunek objęty ochroną ścisłą[1]. Umieszczony na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN, ze statusem DD (data deficient/brak wystarczających danych)[2]. W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt ze statusem LR (low risk/niskiego ryzyka)[3].
Zobacz też
- ↑ Na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2014 poz. 1348).
- ↑ The IUCN Red List of Threatened Species, Proserpinus proserpina.
- ↑ Proserpinus proserpina, Polska Czerwona Księga Zwierząt.