Ernst Wilhelm Leberecht Tempel: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m uproszczenie wywołania szablonu {{Kontrola autorytatywna}}
WP:SK, uzupełnienie, częściowe uźródłowienie, drobne techniczne
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Ernst Wilhelm Leberecht Tempel.jpg|thumb||left|Ernst Wilhelm Leberecht Tempel]]
[[Plik:Ernst Wilhelm Leberecht Tempel.jpg|thumb|Ernst Wilhelm Leberecht Tempel]]


{| class="wikitable collapsible" width=280px align="right" style="margin: 1em; margin-top: 0;"
{| class="wikitable collapsible" style="margin:0; margin-left:1em; float:right; clear:right;"
! colspan="2" style="white-space: nowrap;" | Odkryte [[planetoida|planetoidy]]: 5'''
! colspan="2" style="white-space: nowrap;" | Odkryte [[planetoida|planetoidy]]: 5{{r|mpc}}'''
|-
|-
| [[(64) Angelina]] || [[4 marca]] [[1861]]
| [[(64) Angelina]] || [[4 marca]] [[1861]]
Linia 16: Linia 16:
|}
|}


'''Ernst Wilhelm Leberecht Tempel''' (ur. [[4 grudnia]] [[1821]] – zm. [[16 marca]] [[1889]]) – [[Niemcy|niemiecki]] [[astronomia|astronom]], odkrywca wielu [[kometa|komet]] i [[planetoida|planetoid]]. Przed wybuchem [[Wojna francusko-pruska|wojny francusko-pruskiej]] pracował w [[Marsylia|Marsylii]], później przeniósł się do [[Włochy|Włoch]].
'''Ernst Wilhelm Leberecht Tempel''' (ur. [[4 grudnia]] [[1821]] w [[Niedercunnersdorf]], zm. [[16 marca]] [[1889]] w [[Arcetri]]{{r|katenc}}) – [[Niemcy|niemiecki]] [[astronomia|astronom]], odkrywca wielu [[kometa|komet]], [[planetoida|planetoid]] i [[Galaktyka|galaktyk]]. Przed wybuchem [[Wojna francusko-pruska|wojny francusko-pruskiej]] pracował w [[Marsylia|Marsylii]], później przeniósł się do [[Włochy|Włoch]].


Łącznie odkrył 21 komet – najważniejsze z nich to [[55P/Tempel-Tuttle]] i [[Tempel 1|9P/Tempel]] (cel misji [[NASA]] "[[Deep Impact]]"). Inne komety okresowe nazwane jego imieniem to [[10P/Tempel]] oraz [[11P/Tempel-Swift-LINEAR]].
Łącznie odkrył lub był współodkrywcą 21 komet – najważniejsze z nich to [[55P/Tempel-Tuttle]] i [[Tempel 1|9P/Tempel]] (cel misji [[NASA]] „[[Deep Impact]]”). Inne komety okresowe nazwane jego imieniem to [[10P/Tempel]] oraz [[11P/Tempel-Swift-LINEAR]].


Jego imieniem nazwano także planetoidę [[(3808) Tempel]] oraz [[Tempel (krater księżycowy)|krater]] na [[Księżyc]]u.
Jego imieniem nazwano także planetoidę [[(3808) Tempel]]{{r|mpc}} oraz [[Tempel (krater księżycowy)|krater]] na [[Księżyc]]u{{r|planetary}}.


Tempel odkrył również [[Mgławica Merope|Mgławicę Merope]] w [[Plejady|Plejadach]].
Tempel odkrył 150 obiektów, które [[John Dreyer]] skatalogował w [[New General Catalogue]], w tym 109 galaktyk i trzy [[Mgławica|mgławice]] (m.in. [[Mgławica Merope|Mgławicę Merope]] w [[Plejady|Plejadach]]{{r|cseligman}}){{r|steinicke}}. Reszta to gwiazdy (34), czterech obiektów zaś nie odnaleziono{{r|steinicke}}.


{{Przypisy|przypisy=
<ref name="cseligman">{{Cytuj stronę | url = http://cseligman.com/text/atlas/ngc14.htm#1435 | tytuł = NGC 1435 | nazwisko = Seligman | imię = Courtney | opublikowany = Celestial Atlas | język = en | data dostępu = 2015-03-22}}</ref>
<ref name="katenc">{{Cytuj stronę | url = http://www.newadvent.org/cathen/14479d.htm | tytuł = Wilhelm Tempel | praca = Catholic Encyclopedia | opublikowany = New Advent | język = en | data dostępu = 2015-03-22}}</ref>
<ref name="mpc">{{Cytuj stronę | url = http://www.minorplanetcenter.net/iau/lists/NumberedMPs000001.html | tytuł = Discovery Circumstances: Numbered Minor Planets (1)-(5000) | data = 2015-03-08 | praca = Minor Planet Center | opublikowany = Międzynarodowa Unia Astronomiczna | język = en | data dostępu = 2015-03-22}}</ref>
<ref name="planetary">{{Cytuj stronę | url = http://planetarynames.wr.usgs.gov/Feature/5917 | tytuł = Tempel | data = 2010-10-18 | praca = Gazetteer of Planetary Nomenclature | opublikowany = IAU, USGS, NASA | język = en | data dostępu = 2015-03-22}}</ref>
<ref name="steinicke">{{Cytuj stronę | url = http://www.klima-luft.de/steinicke/ngcic/persons/tempel.htm | tytuł = Ernst Wilhelm Leberecht Tempel | nazwisko = Steinicke | imię = Wolfgang | praca = NGC/IC observers | język = en | data dostępu = 2015-03-22}}</ref>
}}


== Linki zewnętrzne ==
⚫
{{Kontrola autorytatywna}}
⚫
{{Commons|Ernst Wilhelm Leberecht Tempel}}
* {{Cytuj pismo | tytuł = Obituary: List of Fellows and Associates deceased Tempel, E. W. L. | czasopismo = Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | wolumin = 50 | strony = 179 | bibcode = 1890MNRAS..50..179. | język = en | data = luty 1890}}
* [http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-abs_connect?db_key=AST&db_key=PRE&qform=AST&arxiv_sel=astro-ph&arxiv_sel=cond-mat&arxiv_sel=cs&arxiv_sel=gr-qc&arxiv_sel=hep-ex&arxiv_sel=hep-lat&arxiv_sel=hep-ph&arxiv_sel=hep-th&arxiv_sel=math&arxiv_sel=math-ph&arxiv_sel=nlin&arxiv_sel=nucl-ex&arxiv_sel=nucl-th&arxiv_sel=physics&arxiv_sel=quant-ph&arxiv_sel=q-bio&sim_query=YES&ned_query=YES&adsobj_query=YES&aut_logic=OR&obj_logic=OR&author=Tempel&object=&start_mon=&start_year=&end_mon=12&end_year=1899&ttl_logic=OR&title=&txt_logic=OR&text=&nr_to_return=200&start_nr=1&jou_pick=ALL&ref_stems=&data_and=ALL&group_and=ALL&start_entry_day=&start_entry_mon=&start_entry_year=&end_entry_day=&end_entry_mon=&end_entry_year=&min_score=&sort=SCORE&data_type=SHORT&aut_syn=YES&ttl_syn=YES&txt_syn=YES&aut_wt=1.0&obj_wt=1.0&ttl_wt=0.3&txt_wt=3.0&aut_wgt=YES&obj_wgt=YES&ttl_wgt=YES&txt_wgt=YES&ttl_sco=YES&txt_sco=YES&version=1 Prace Wilhelma Tempela] w bazie SAO/NASA Astrophysics Data System (ADS) {{lang|en}}


⚫
{{Kontrola autorytatywna}}
⚫
{{DEFAULTSORT:Tempel, Ernst Wilhelm Leberecht}}


{{SORTUJ:Tempel, Ernst Wilhelm Leberecht}}
[[Kategoria:Niemieccy astronomowie]]
[[Kategoria:Niemieccy astronomowie]]
[[Kategoria:Odkrywcy komet]]
[[Kategoria:Odkrywcy komet]]

Wersja z 01:00, 23 mar 2015

Ernst Wilhelm Leberecht Tempel
Odkryte planetoidy: 5[1]
(64) Angelina 4 marca 1861
(65) Cybele 8 marca 1861
(74) Galatea 29 sierpnia 1862
(81) Terpsichore 30 września 1864
(97) Klotho 17 lutego 1868

Ernst Wilhelm Leberecht Tempel (ur. 4 grudnia 1821 w Niedercunnersdorf, zm. 16 marca 1889 w Arcetri[2]) – niemiecki astronom, odkrywca wielu komet, planetoid i galaktyk. Przed wybuchem wojny francusko-pruskiej pracował w Marsylii, później przeniósł się do Włoch.

Łącznie odkrył lub był współodkrywcą 21 komet – najważniejsze z nich to 55P/Tempel-Tuttle i 9P/Tempel (cel misji NASA „Deep Impact”). Inne komety okresowe nazwane jego imieniem to 10P/Tempel oraz 11P/Tempel-Swift-LINEAR.

Jego imieniem nazwano także planetoidę (3808) Tempel[1] oraz krater na Księżycu[3].

Tempel odkrył 150 obiektów, które John Dreyer skatalogował w New General Catalogue, w tym 109 galaktyk i trzy mgławice (m.in. Mgławicę Merope w Plejadach[4])[5]. Reszta to gwiazdy (34), czterech obiektów zaś nie odnaleziono[5].

  1. ↑ a b Discovery Circumstances: Numbered Minor Planets (1)-(5000). [w:] Minor Planet Center [on-line]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2015-03-08. [dostęp 2015-03-22]. (ang.).
  2. ↑ Wilhelm Tempel. [w:] Catholic Encyclopedia [on-line]. New Advent. [dostęp 2015-03-22]. (ang.).
  3. ↑ Tempel. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS, NASA, 2010-10-18. [dostęp 2015-03-22]. (ang.).
  4. ↑ Courtney Seligman: NGC 1435. Celestial Atlas. [dostęp 2015-03-22]. (ang.).
  5. ↑ a b Wolfgang Steinicke: Ernst Wilhelm Leberecht Tempel. [w:] NGC/IC observers [on-line]. [dostęp 2015-03-22]. (ang.).
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Linki zewnętrzne

  • Obituary: List of Fellows and Associates deceased Tempel, E. W. L.. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 50, s. 179, luty 1890. Bibcode: 1890MNRAS..50..179.. (ang.). 
  • Prace Wilhelma Tempela w bazie SAO/NASA Astrophysics Data System (ADS) (ang.)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ernst_Wilhelm_Leberecht_Tempel&oldid=42211238”