Polskie Termopile

Bitwa pod Węgrowem

Bój pod Zadwórzem, obraz Stanisława Kaczora-Batowskiego z 1929 roku

Polskie Termopile – nazwa nadawana kilku bitwom w historii Polski na wzór bitwy w wąwozie termopilskim, znanej z bohaterskiej postawy Spartan.

Bitwy określane nazwą

• Bitwa pod Hodowem (11 czerwca 1694) – bitwa pomiędzy wojskami polskimi a tatarskimi pod Hodowem w 1694 roku. Wygrana przez polską husarię mimo stosunku sił ok. 100:1 (ok. 40 000 Tatarów na 400 Polaków).
• Bitwa pod Węgrowem (3 lutego 1863) – bitwa stoczona w trakcie powstania styczniowego, która stała się natchnieniem dla francuskiego poety Augusta Barbiera do napisania wiersza Atak pod Węgrowem, gdzie porównał on atak polskich kosynierów na rosyjskie armaty do heroicznych walk starożytnych Spartan. Wkrótce określenie to obiegło europejską opinię publiczną przyczyniając się do wzbudzenia sympatii do walk Polaków. Porównania tego starcia do bitwy pod Termopilami znajdują się w wierszach Vanitas Cypriana Kamila Norwida i Bój pod Węgrowem Marii Konopnickiej.
• Bitwa pod Zadwórzem (17 sierpnia 1920) – bitwa stoczona w trakcie wojny polsko-bolszewickiej, gdzie batalion polskich wojsk, złożony z ochotników spośród lwowskiej młodzieży, zagrodził drogę na Lwów oddziałom 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego. Z 330 polskich żołnierzy poległo 318, kilkunastu rannych dostało się do niewoli. Dowódca batalionu kpt. Bolesław Zajączkowski, popełnił z kilkoma żołnierzami samobójstwo. Zwłoki pięciu oficerów, które udało się zidentyfikować, pochowano na cmentarzu Orląt we Lwowie; pozostali spoczęli na miejscu swej bohaterskiej śmierci, gdzie został usypany kurhan i umieszczona tablica pamiątkowa z napisem: Orlętom, poległym w dniu 17 sierpnia 1920 r. w walkach o całość ziem kresowych.
• Bitwa pod Dytiatynem (16 września 1920) – bitwa stoczona w trakcie wojny polsko-bolszewickiej.
• Obrona Wizny (w dniach 7–10 września 1939) – bitwa stoczona w trakcie Wojny Obronnej Polski. Przeciw 42 200 żołnierzom niemieckim walczyło 720 Polaków, pod dowództwem Władysława Raginisa. Niemcy dysponowali 350 czołgami, 457 moździerzami, działami i granatnikami, mieli wsparcie powietrzne 600 samolotów Luftwaffe – na jednego Polaka przypadło więc w przybliżeniu sześćdziesięciu Niemców i niemal jeden samolot. Tylko kilkudziesięciu polskich żołnierzy dostało się w niewolę niemiecką. Reszta zginęła walcząc do końca, dowódca dopełnił złożonej wcześniej przysięgi, że żywy nie odda bronionych pozycji. Po wyczerpaniu amunicji i wydaniu rozkazu kapitulacji ostatnim ocalałym podwładnym, sam pozostał na stanowisku dowodzenia i popełnił samobójstwo rozrywając się granatem.

Bibliografia

Literatura

• Stanisław Nicieja: Zadwórze – Polskie Termopile. Kraków: Śródmiejski Ośrodek Kultury Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, 2000.brak strony w książce
• Wiktorzak A., Wizna – Polskie Termopile, Głos Weterana, nr 9, 1997.

Linki zewnętrzne

• Dytiatyn 1920 – Polskie Termopile. [dostęp 2011-10-13]. (pol.).