Fokaja: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[image:Phocaea map.jpg|thumb|Focja, Smyrna (Izmir) i Cyme na zdjęciu satelitarnym]] |
|||
| ⚫ | '''Fokaja''' |
||
[[image:Foca1.jpg|thumb|ruiny starożytnej Focji, w oddali wyspy syren]] |
|||
| ⚫ | '''Fokaja''' lub '''Focja''' ([[gr.]] '''Φώκαια''', [[tur.]] '''Foça''', [[łac.]] '''Phocaea''') - [[starożytność|starożytne]] miasto [[Grecja|greckie]] na zachodnim brzegu [[Anatolia (Turcja)|Anatolii]], na północny zachód od [[Smyrna|Smyrny]] (dzisiejszego [[Izmir]]u), na północnym brzegu [[Zatoka Smyrneńska|Zatoki Smyrneńskiej]]. Założone przez [[Jonowie|Jonów]] prawdopodobnie w [[X wiek p.n.e.|X w. p.n.e.]] Należało do najsilniejszych miast regionu. Razem z [[Milet]]em założyło nad [[Morze Czarne|Morzem Czarnym]] m.in. kolonie [[Amisos]] i [[Apollonia Pontyjska]] (tę drugą w roku [[609 p.n.e.]]), a samodzielnie [[Lampsakos]] nad [[Hellespont]]em w [[654 p.n.e.]] |
||
Później Fokaja rozpoczęła kolonizację zachodnich wybrzeży [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]]. Około roku [[600 p.n.e.]] Fokajczycy założyli |
Później Fokaja rozpoczęła kolonizację zachodnich wybrzeży [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]]. Około roku [[600 p.n.e.]] Fokajczycy założyli Massalię (dzisiejsza [[Marsylia]]), a około [[560 p.n.e.]] [[Aléria|Alalię]] na [[Korsyka|Korsyce]]. Niewykluczone, że założyli również krótkotrwałe kolonie na [[Sardynia|Sardynii]]. Ich flota pokonała na początku [[VI wiek p.n.e.|VI w. p.n.e.]] [[Kartagina|Kartagińczyków]], co pozwoliło Fokajczykom czerpać duże zyski z handlu w północno-zachodniej części Morza Śródziemnego. Ich żeglarze docierali nawet do zachodnich wybrzeży [[Hiszpania|Hiszpanii]]. |
||
Gdy w roku [[546 p.n.e.]] wojska [[Persja|perskie]] dotarły do [[Jonia|Jonii]], większość mieszkańców Fokai zdecydowała się opuścić miasto i odpłynąć do Alalii na Korsyce. W [[535 p.n.e.]] Fokajczycy starli się [[bitwa morska pod Alalią|pod Alalią]] z połączonymi flotami Kartaginy i [[Etruskowie|Etrusków]]. Ponieśli w bitwie ogromne straty i musieli opuścić Korsykę. Osiedlili się ostatecznie w [[Novi Velia|Elei]] na południowo-zachodnim wybrzeżu [[Italia|Italii]]. |
Gdy w roku [[546 p.n.e.]] wojska [[Persja|perskie]] dotarły do [[Jonia|Jonii]], większość mieszkańców Fokai zdecydowała się opuścić miasto i odpłynąć do Alalii na Korsyce. W [[535 p.n.e.]] Fokajczycy starli się [[bitwa morska pod Alalią|pod Alalią]] z połączonymi flotami Kartaginy i [[Etruskowie|Etrusków]]. Ponieśli w bitwie ogromne straty i musieli opuścić Korsykę. Osiedlili się ostatecznie w [[Novi Velia|Elei]] na południowo-zachodnim wybrzeżu [[Italia|Italii]]. |
||
| Linia 7: | Linia 9: | ||
Ci, którzy pozostali w mieście, uczestniczyli później w powstaniu miast jońskich przeciwko panowaniu perskiemu. |
Ci, którzy pozostali w mieście, uczestniczyli później w powstaniu miast jońskich przeciwko panowaniu perskiemu. |
||
Fokaja znana jest także dzięki [[Homer]]owi jego z [[Odyseja|Odysei]]. Na wyspach leżących w pobliżu miasta miały według tego [[epos]]u zamieszkiwać [[Syrena (mitologia)|Syreny]] (dziś wiadomo, że była tu w rzeczywistości jedna z ostatnich ostoi [[Foka pospolita|fok]] na Morzu Śródziemnym i to te zwierzęta zainspirowały [[Homer]]a w tej legendzie). |
|||
Zobacz też |
;Zobacz też |
||
*[[Efez]] |
|||
[[Kategoria:Geografia historyczna starożytnej Grecji]] |
[[Kategoria:Geografia historyczna starożytnej Grecji]] |
||
[[Kategoria:Miasta Grecji]] |
[[Kategoria:Miasta Grecji]] |
||
{{koordynaty nr|38|39|50|N|26|45|20|E}} |
|||
[[ca:Focea]] |
|||
[[de:Foça]] |
|||
[[es:Focea]] |
|||
[[eo:Foceo]] |
|||
[[en:Phocaea]] |
|||
[[eu:Fozea]] |
|||
[[fr:Phocée]] |
|||
[[it:Focea]] |
|||
[[la:Phocaea]] |
|||
[[nl:Phocaea]] |
|||
[[no:Fokaia]] |
|||
[[sk:Fókaia]] |
|||
[[fi:Fokaia]] |
|||
[[tr:Phokaia]] |
|||
Wersja z 00:35, 19 lut 2007
Fokaja lub Focja (gr. Φώκαια, tur. Foça, łac. Phocaea) - starożytne miasto greckie na zachodnim brzegu Anatolii, na północny zachód od Smyrny (dzisiejszego Izmiru), na północnym brzegu Zatoki Smyrneńskiej. Założone przez Jonów prawdopodobnie w X w. p.n.e. Należało do najsilniejszych miast regionu. Razem z Miletem założyło nad Morzem Czarnym m.in. kolonie Amisos i Apollonia Pontyjska (tę drugą w roku 609 p.n.e.), a samodzielnie Lampsakos nad Hellespontem w 654 p.n.e.
Później Fokaja rozpoczęła kolonizację zachodnich wybrzeży Morza Śródziemnego. Około roku 600 p.n.e. Fokajczycy założyli Massalię (dzisiejsza Marsylia), a około 560 p.n.e. Alalię na Korsyce. Niewykluczone, że założyli również krótkotrwałe kolonie na Sardynii. Ich flota pokonała na początku VI w. p.n.e. Kartagińczyków, co pozwoliło Fokajczykom czerpać duże zyski z handlu w północno-zachodniej części Morza Śródziemnego. Ich żeglarze docierali nawet do zachodnich wybrzeży Hiszpanii.
Gdy w roku 546 p.n.e. wojska perskie dotarły do Jonii, większość mieszkańców Fokai zdecydowała się opuścić miasto i odpłynąć do Alalii na Korsyce. W 535 p.n.e. Fokajczycy starli się pod Alalią z połączonymi flotami Kartaginy i Etrusków. Ponieśli w bitwie ogromne straty i musieli opuścić Korsykę. Osiedlili się ostatecznie w Elei na południowo-zachodnim wybrzeżu Italii.
Ci, którzy pozostali w mieście, uczestniczyli później w powstaniu miast jońskich przeciwko panowaniu perskiemu.
Fokaja znana jest także dzięki Homerowi jego z Odysei. Na wyspach leżących w pobliżu miasta miały według tego eposu zamieszkiwać Syreny (dziś wiadomo, że była tu w rzeczywistości jedna z ostatnich ostoi fok na Morzu Śródziemnym i to te zwierzęta zainspirowały Homera w tej legendzie).
- Zobacz też