Stężenie pośmiertne
Stężenie pośmiertne (łac. rigor mortis) – sztywność mięśni szkieletowych oraz mięśnia sercowego (w pewnym stopniu również mięśni gładkich) występująca po śmierci wskutek wyczerpania się energii chemicznej zgromadzonej w postaci ATP i fosfokreatyny. W mięśniach tych skurcze oraz rozkurcze miocytów (włókien mięśniowych), powodowane są łączeniem i rozdzielaniem się dwóch białek – aktyny i miozyny. W skurczonym włóknie mięśniowym tworzą one kompleks aktomiozyny, który hydrolizuje ATP, rozpadając się ponownie do aktyny i miozyny (następuje rozkurcz). Bez obecności ATP cząsteczki aktyny i miozyny pozostają związane (wówczas nie dochodzi do rozkurczu).
Zjawisko to powstaje zwykle 2–4 godziny po śmierci. Może ono jednak powstać dużo szybciej, a nawet od razu po śmierci, gdy poprzedzał ją intensywny wysiłek fizyczny, drgawki lub gorączka. W samej chwili śmierci mięśnie zazwyczaj tracą swoje napięcie (tzw. efekt wypadającego przedmiotu). Stężenie pośmiertne ustępuje po 3–4 dniach od śmierci na skutek enzymatycznego rozkładu i rozmiękania mięśni oraz pojawienia się substancji gnilnych.
Ten sam mechanizm odpowiada również za reakcję pilomotoryczną (pot. gęsia skórka), jednak wówczas dotyczy on mięśni przywłosowych.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Vincent J. DiMaio, Dominik DiMaio: Medycyna sądowa. Wrocław: Edra Urban & Partner, 2003, s. 27–30. ISBN 83-87944-59-9.
- Andrzej Jakliński, Jan Kobiela, Kazimierz Jaegermann, Zdzisław Marek, Zofia Tomaszewska, Bożena Turowska: Medycyna sądowa. Warszawa: PZWL, 1979, s. 26–27. ISBN 83-200-0176-5.
- Stefan Raszeja, Władysław Nasiłowski, Jan Markiewicz: Medycyna Sądowa. Podręcznik dla studentów. Wyd. 2. Warszawa: PZWL, 1993. ISBN 83-200-1743-2.
