Stawiam na Tolka Banana (powieść)

Stawiam na Tolka Banana

Autor	Adam Bahdaj
Typ utworu	literatura dla dzieci i młodzieży
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Polska
Język	polski
Data wydania	1967
Wydawca	Nasza Księgarnia

Stawiam na Tolka Banana – powieść dla młodzieży Adama Bahdaja po raz pierwszy wydana w 1967 przez Wydawnictwo „Nasza Księgarnia” w serii Klub Siedmiu Przygód, z ilustracjami Juliusza Makowskiego. Autor zakończył pracę nad książką w czerwcu 1966 w Wolsztynie.

Fabuła

Julek Seratowicz, chłopiec z dobrego domu, nie chce być lalusiem, jakim chce go widzieć matka. Przypadkiem spotyka gang Karioki i jest to spełnienie jego marzeń. Do tego gangu należą Cegiełka, Cygan, Filipek i Karioka, która jest dziewczyną i zarazem przywódczynią. Wkrótce grupa spotyka na swej drodze opisywanego w gazetach, tajemniczego Tolka Banana, który przejmuje dowodzenie. Pod jego przywództwem gromada młodzieży wykonuje rozmaite zadania. Wspólne przeżycia konsolidują ich i uczą pozytywnych zachowań. Wtedy Tolek Banan przyznaje się, że jest harcerzem i naprawdę nazywa się Szymek Krusz, a podszył się pod postać Tolka w ramach akcji harcerskiej mającej pomóc trudnej młodzieży. Grupa wstrząśnięta tą nowiną przeżywa kryzys, ale poczucie wspólnoty zwycięża.

Bohaterowie

• Julek Seratowicz - chłopak z dobrego domu, jego ojciec pracuje za granicą. Ma dosłownie wszystko, oprócz przyjaciół, przez co często nudzi się we własnym domu. Kiedy przypadkowo spotyka Kariokę i jej gang postanawia do nich dołączyć, a oni, pomimo początkowej niechęci, zgadzają się. Z biegiem akcji Julek się zmienia i przestaje być lalusiem. Jest skrycie zakochany w Karioce.
• Karioka - szefowa gangu, bardzo ładna, ale i ostra dziewczyna. Straciła pozycję szefa, po pojawieniu się Tolka Banana. Początkowo nie lubi Julka, ale z czasem przekonuje się do niego. Nigdy jednak nie dowiedziała się o jego uczuciach do niej. Sama podkochuje się w Tolku Bananie.
• Cegiełka - kościsty chłopak, członek gangu Karioki. Podczas głosowania, czy przyjąć Julka do gangu, on jako jedyny wstawił się za chłopakiem. Z czasem został jego najlepszym przyjacielem. W pewnym momencie został potrącony przez samochód i trafił do szpitala, a jego przyjaciele szukali sprawcy.
• Filipek - niski chłopak, członek gangu. Pomimo niepozornego wyglądu ma temperament i potrafi dać się we znaki. Uwielbia kręcić się po targu i sprzedawać kradzione rzeczy. Jego ulubione powiedzenie: Muka!.
• Cygan - członek gangu, chłopak o cygańskiej urodzie, stąd jego ksywka. Bardzo dobrze gra na skrzypcach. Nie chciał, by Julek dołączył do gangu, gdyż uważał go za mięczaka. Zaliczył parę kłótni z nim, a także z Tolkiem Bananem. Kiedy się dowiedział, że jego szef nie jest tym, za kogo się podawał, początkowo chciał odejść, ale ostatecznie koledzy przekonali go do zostania.
• Szymek Krusz vel. Tolek Banan - harcerz, nieco starszy od Karioki i chłopaków. Chcąc zrobić z nich zgraną paczkę, podszył się pod Tolka Banana - sławnego, nastoletniego uciekiniera opisywanego w gazetach. Jako szef grupy zapewniał im rozmaite zadania, które nieco zmieniły ich wredne charaktery. Na koniec wyjawił im prawdę oraz wyjaśnił swoje motywy. Ostatecznie byli członkowie gangu wybaczyli mu kłamstwo.

Ekranizacja

Na podstawie książki powstał serial telewizyjny pod tym samym tytułem, który miał premierę w 1973.

Nawiązania w innych dziełach

Karykaturą Tolka Banana jest Tolek Ananas – bohater komiksów o Kaczorze Donaldzie. Tolek Ananas po raz pierwszy pojawił się w komiksie Stawiam na Tolka Ananasa.

Edycje

• 1967: w serii Klub Siedmiu Przygód, Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1967
• 1974: w serii Klub Siedmiu Przygód, Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1974, 262 ss.
• 1982: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1982, 302 ss.
• 1987: w serii Biblioteka Szarej Lilijki wydawanej przez Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1987, 219 ss.
• 1996: 239 ss.
• 2014: w serii Klub łowców przygód 228 ss. ISBN 978-83-7672-303-7
• 2016: jako tom 18. serii Klub książki przygodowej wydawanej przez Wydawnictwo Edipresse-Kolekcje, Warszawa 2016 ss. 267 ISBN 978-83-7989-764-3