Strusówka
48°59′10″N 25°55′33″E/48,986111 25,925833
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Hromada | |
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 48°59′10″N 25°55′33″E/48,986111 25,925833
| |
Strusówka (ukr. Струсівка) – dawna wieś na Ukrainie, obecnie ulica o tej samej nazwie[1] i część wsi Szmańkowce w obwodzie tarnopolskim, w rejonie czortkowskim, w hromadzie Zawodśke.
Strusówka i Szmańkowce są przedzielone strumieniem Samec.
Toponimia[edytuj | edytuj kod]
Nazwa ma pochodzenie antroponimiczne, tzn. wywodzi się z nazewnictwa osobowego. Możliwe, że eponimiczny Strus był przedstawicielem szlacheckiego rodu Strusiów herbu Korczak[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość powstała na początku XVIII wieku[2].
Liczba mieszkańców w Strusówce: w 1880 r. – 236, w 1900 r. – 337, w 1910 r. – 317, w 1921 r. – 275, w 1931 r. – 301. Liczba domów: 1880 r. – 40, 1921 r. – 53, 1931 r. – 56.
W okresie Austro-Węgier właścicielem majątku we wsi był Stanisław Józef Hilary Wychowski[3].
Od 1 sierpnia 1934 r. Strusówka, podobnie jak Szmańkowce, zarządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych RP Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego z dnia 21 lipca 1934 r. włączona została do nowo powstałej gminy wiejskiej Kolędziany[4].
W latach 60. i 70. XX w. Ukraina, podobnie jak reszta ZSRR, prowadziła politykę likwidacji „nieobiecujących” wsi, zwłaszcza przysiółków, które rzekomo spowalniały proces konsolidacji osad wiejskich. Tego rodzaju jednostki osadnicze były przyłączone do pobliskich wsi i wyrejestrowywane.
-
Strusówka na mapie topograficznej Friedricha von Miga, koniec XVIII w -
Strusówka na austriackiej mapie topograficznej, 1861-1864 -
Strusówka na austriackiej mapie topograficznej, 1869-1887
Religia[edytuj | edytuj kod]
Wyznawcy obrządku rzymskokatolickiego, mieszkający we wsi Strusówka, należeli do parafii w Czortkowie[5].
Sfera społeczna[edytuj | edytuj kod]
W okresie austriackim w Strusówce działały dwa młyny. Jeden był murowany, kamienny z dwoma kamieniami młyńskimi, a drugi drewniany tylko z jednym kamieniem młyńskim. Ich nieprzerwaną działalność zapewniał duży staw w Strusówce, który należał do Friedricha Platnera. Na miejscu kamiennego młyna, który przestał działać w czasach sowieckich zbudowano w 1992 roku kaplicę z okazji proklamacji niepodległości Ukrainy.
We wsi istniały oddziały ukraińskich towarzystw Proswita[6], Ridna Szkoła[7] i innych.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Dziś na terenie wsi Szmańkowce znajdują się tylko trzy krzyże: jeden ku czci zniesienia pańszczyzny (1848), drugi ku pamięci ofiar epidemii tyfusu, a trzeci na grobie nieznanego żołnierza, który zginął w bitwie w pobliżu wsi Zalesie[8].
- Cerkiew św. Jana Ewangelisty w Strusówce – nieistniejąca drewniana cerkiew.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Максим Огородник, Історична мандрівка вулицями Шманьківців // Свобода плюс Тернопільщина, № 31 (23.4.2021), s. 3, (Акценти).
- ↑ a b Володимир Добрянський, Матеріали давньої історії Шманьковець та замку // Свобода плюс Тернопільщина, № 34 (7.5.2021), s. 3, (Акценти).
- ↑ Stanisław Józef Hilary Wychowski
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 lipca 1934 r. o podziale powiatu czortkowskiego w województwie tarnopolskiem na gminy wiejskie // Dziennik Ustaw. — 1934. — № 68, poz. 632. — s. 1268.
- ↑ Каталог метричних книг римо-католицьких парафій Галичини (1600—1946 рр.) // ЦДІАЛ, Львів, 2016.
- ↑ ЦДІАЛ, Ф. 348, Товариство «Просвіта» м. Львів, оп. 1, спр. 5364, листи читальні у с. Струсівка про надіслання літератури, 1907 — 1939 рр.
- ↑ ЦДІАЛ, Ф. 206, Українське педагогічне товариство «Рідна Школа» м. Львів, оп. 1, спр. 2408, звіти про діяльність гуртка у с. Струсівка Чортківського повіту, 1933 — 1937 рр.
- ↑ А край села могила солдатська травою рясною давно поросла, Голос народу
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Strosówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 409.
- Струсівка (Стросівка) // Чортківська округа. Історично-мемуарний збірник / ред. колегія О. Соневицької та інші, Париж — Сидней — Торонто: НТШ, Український архів, 1974. — Т. XXVII. — С. 232.
- Максим Огородник, Струсівка: "Село чи хутір?" // Чортківський Вісник, № 42 (3.11.2017), s. 2, (Дослідження).
- Максим Огородник, Безслідно зникле село // Наш день, № 18 (12.5.2021), s. 6.
- Максим Огородник, Безслідно зникле село: із Струсівки на Чортківщині залишилася лише однойменна вуличка // Наш день, 12.5.2021.