Strzępiak owocowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
strzępiak owocowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Inocybe bresadolae Massee Ann. Bot., Lond. 18: 465 (1904) | |
Strzępiak owocowy (Inocybe bresadolae Massee) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Synonim: Astrosporina bresadolae (Massee) E. Horak 1979[2]:
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 1990 r.[3] W monografii strzępiaków Andrzeja Nespiaka opisany jest jako strzępiak Bresadoli[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica do 3-4, wyjątkowo do 6 cm, początkowo stożkowaty, potem półkulisty, na koniec rozpostarty, z małym garbkiem. Brzeg początkowo podgięty, potem odchylający się ku górze. Powierzchnia garbka gładka, poza tym delikatnie włókienkowata, przy brzegu kosmkowata. Barwa początkowo jasnoochrowa, potem jasnopłowa i coraz bardziej czerwona wskutek pokrycia dużymi ceglastoczerwonymi kosmkami[4].
Zatokowato wycięte z międzyblaszkami, początkowo jasnopłowe, potem ciemniejsze, ochrowe. Ostrza nieco wygięte i białawo orzęsione[4].
Wysokość 3–6 cm, grubość 0,5–0,7 cm, walcowaty, o podstawie bulwkowato rozszerzonej. Górna część oszroniona. Barwa w górnej części biaława, w dolnej delikatnie ochrowa. Po dotknięciu zmienia barwę na ceglastą lub winnoczerwoną – cały z wyjątkiem bulwki[4].
W kapeluszu białawy, w trzonie włóknisty, o barwie od żółtawej do jasnoochrowej, tylko w bulwce białawy. Uszkodzony szybko czerwienieje. Zapach u starych owocników często chlebowy. Czerwienienie miąższu na powietrzu (niezbyt silne) miąższu jest charakterystyczną cechą tego gatunku. Pod działaniem gwajakolu miąższ natychmiast zmienia barwę granatowo-zielono-czarną[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki o nieregularnym kształcie ze słabo wyróżniającymi się guzkami, 8–10 × 6–7 µm. Cheilocystydy i pleurocystydy o wymiarach 50–60 × 14–17 µm. Na szczycie mają kryształki, a ich ściana ma grubość do 3 µm. Kaulocystydy nieliczne u podstawy trzonu. Są bardziej smukłe i z cieńszą ścianą (do 2 µm)[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Strzępiak owocowy znany jest tylko w niektórych krajach Europy[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano tylko 2 stanowiska[3].
Grzyb mikoryzowy. Rośnie na ziemi małymi grupkami w lasach liściastych i iglastych. Owocniki zazwyczaj od czerwca do sierpnia[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2019-12-06] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2019-12-06].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e f g Andrzej Nespiak, Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe), Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej, 1990, ISBN 83-01-08749-8
- ↑ DiscoverLife [online] [dostęp 2019-12-06].