Przejdź do zawartości

Supozycja

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Supozycja – rola znaczeniowa, jaką przypisuje się danej nazwie.

Supozycja danej nazwy może być:

  • normalna, kiedy dotyczy pewnego przedmiotu lub zbioru przedmiotów podpadających pod daną nazwę – można wydzielić trzy rodzaje supozycji normalnej:
    • personalna (prosta) – jeśli wyrażenie odnosi się do dokładnie jednego, konkretnego desygnatu, np. ”dziś widziałem węża”;
    • uniwersalna – jeśli wyrażenie odnosi się do każdego z desygnatów danej nazwy, np. "wąż nie posiada nóg";
    • formalna – jeśli dotyczy jakiegoś zbioru desygnatów, np. „węże są chlubą naszego zoo”;
  • materialna – jeśli dotyczy wyrazu określającego desygnat; charakterystyczne jest to, że według polskiej ortografii, nazwa o supozycji materialnej jest umieszczana w cudzysłowie; tego typu supozycja rozpada się na dwa rodzaje:
    • narracyjną – gdy wyrażenie odnosi się do pewnego konkretnego wygłoszenia lub napisu, np. "Jadźka wbiegła z ogrodu na werandę krzycząc 'Ratunku! WĄŻ!!!;
    • lokucyjną – gdy odnosi się do każdego wyrażenia równokształtnego z wygłoszonym, np. „wyraz «wąż» jest krótki”.

Nazwy generalne mogą występować we wszelkich supozycjach, a indywidualne – tylko w personalnej i materialnej. (Nazwa "biologiczne matki Sokratesa" jest błędna).

Alexius Meinong określił mianem supozycji stan pośredni między przedstawieniem a przekonaniem[1][2]. Według niego supozycja to myśl twierdząca lub przecząca, ale pozbawiona momentu przekonania[3]. W sferze tak rozumianych supozycji („przekonania na niby”, przekonania pozorne)[3] Władysław Witwicki „umiejscowił” wiarę religijną ludzi oświeconych[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Alexius Meinong: Über Annahmen. Lipsk: J.A. Barth, 1902. OCLC 5721487. (niem.).
  2. Alexius Meinong: Supozycje. Justyna Grudzińska (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2004. ISBN 83-7322-746-6.
  3. a b Władysław Witwicki: Wiara oświeconych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 28-31. LCCN 62042017. OCLC 716280433.
  4. Teresa Rzepa: Witwicki Władysław. W: Słownik psychologów polskich. Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski (red.). Poznań: Instytut Psychologii UAM, 1992, s. 217. OCLC 834052536.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]