Sybirka
 Sibiraea laevigata | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
sybirka |
| Nazwa systematyczna | |
| Sibiraea Maximowicz Trudy Imp. S.-Peterburgsk. Bot. Sada 6: 213. 1879[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
S. laevigata (Linnaeus) Maximowicz[4] | |
Sybirka[5] (Sibiraea Maxim.) – rodzaj roślin należący do rodziny różowatych. Obejmuje cztery gatunki[6][3][7], na tyle podobne do siebie, że czasem traktowane jako jeden gatunek (S. laevigata sensu lato)[6][8]. Wszystkie występują w Azji środkowej i wschodniej – na rozległych obszarach Chin, w Mongolii, południowej Syberii, w Kazachstanie i Kirgistanie[3]. Gatunek o najszerszym zasięgu (S. laevigata) ma także izolowane populacje na Bałkanach – w Chorwacji i Hercegowinie. Z powodu izolacji rośliny te były opisywane jako odrębny gatunek (S. croatica), ale okazało się, że w zasadzie nie różnią się one ani morfologicznie, ani genetycznie od populacji syberyjskich[9]. Rośliny te rosną na obszarach górskich w miejscach skalistych[8].
Sybirka sina S. laevigata bywa uprawiana jako krzew ozdobny[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Krzewy o pędach przynajmniej u nasady częściowo pokładających się, pozbawionych cierni[8], dość tęgich i okrągłych na przekroju[6].
- Liście
- Sezonowe, skrętoległe, pozbawione przylistków. Liście pojedyncze, całobrzegie, z wyraźną żyłką centralną i 3–5 parami żyłek bocznych[6].
- Kwiaty
- Jednopłciowe (rośliny dwupienne), 5-krotne, zebrane w szczytowe, gęste, krótkoszypułkowe i wielokwiatowe, w efekcie kłosokształtne grona, tworzące kwiatostan złożony[8][6]. Hypancjum ma kształt dzwonkowaty, ale jest płytkie. Działki kielicha w liczbie 5, są wyprostowane, zaostrzone i trwałe. Płatki korony są białe, czasem zaróżowione, dłuższe od działek. Pręcików jest 20–25 i są nieco krótsze lub dłuższe od płatków. W kwiatach żeńskich wykształcone są szczątkowo. Zalążnia tworzona jest przez pięć owocolistków, zrośniętych tylko u nasady. Zawierają one po 4–8 zalążków. Szyjki osadzone są na nich bocznie, zwieńczone są główkowatymi znamionami[8][6].
- Owoce
- Mieszki prosto wzniesione, elipsoidalne, otwierające się wzdłuż szwu dośrodkowo i na szczycie. Zawierają zwykle dwa równowąskie nasiona[8][6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj klasyfikowany jest w obrębie rodziny różowatych Rosaceae do podrodziny Amygdaloideae Arnott i plemienia Spiraeeae Candolle[2][10].
- Wykaz gatunków[3]
- Sibiraea angustata (Rehder) Hand.-Mazz.
- Sibiraea laevigata (L.) Maxim. – sybirka sina[5]
- Sibiraea tianschanica (Krasn.) Pojark.
- Sibiraea tomentosa Diels
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-01-07] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-01-07] (ang.).
- ↑ a b c d Sibiraea Maxim.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-07].
- ↑ Sibiraea Maximowicz. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-01-07].
- ↑ a b Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 150.
- ↑ a b c d e f g Gu Cuizhi, Crinan Alexander: Sibiraea Maximowicz. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-01-07].
- ↑ a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 854, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ a b c d e f K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VI. Flowering Plants. Dicotyledons. Celestrales, Oxalidales, Rosales, Cornales, Ericales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 355-356. ISBN 978-3-642-05714-4.
- ↑ Dalibor Ballian, Tine Grebenc, Gregor Bozic, Viktor Melnik, Tone Wraber, Hojka Kraigher. History, genetic differentiation and conservation strategies for disjunct populations of Sibiraea species from Southeastern Europe and Asia. „Conservation Genetics”. 7, 6, s. 895-907, 2006. DOI: 10.1007/s10592-006-9131-z.
- ↑ Genus Sibiraea Maxim.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-01-07].