Sylvester Graham
| ||
| pastor | ||
| Kraj działania |  Stany Zjednoczone
| |
| Data urodzenia | 5 lipca 1794 | |
| Data śmierci | 11 września 1851 | |
| Wyznanie | protestanckie | |
Sylvester Graham (ur. 5 lipca 1794, zm. 11 września 1851) – amerykański pastor prezbiteriański, wędrowny kaznodzieja i propagator diety wegetariańskiej, propagator stosowania w żywieniu produktów przetwarzanych prymitywnymi metodami oraz wykorzystania części roślin uznawanych za odpadowe (np. otrąb), twórca mąki typu 1850, zwanej mąką Grahama[1] służącej do wyrobu pieczywa typu graham, autor Lectures on the Science of Human Life i nieukończonego The Philosophy of Sacred History.
Jego ojciec i dziadek również byli pastorami. Urodził się jako 17 z rodzeństwa gdy jego ojciec miał 70 lat. Ojciec zmarł gdy Sylvester miał dwa lata. Dzieciństwo spędził u różnych krewnych, często przenosząc się z miejsca na miejsce. Początkowo nie uczęszczał do szkoły, z powodu złego zdrowia lub dlatego, że był zmuszany przez krewnych do pracy m.in. w tawernie[2]. Po tych doświadczeniach miał postanowić, że nie będzie pił alkoholu (pijaństwo wśród młodzieży było wówczas w Ameryce powszechne). Dzięki temu, że w odróżnieniu od rówieśników nie pił, szybko nadrobił zaległości w nauce. Studiował teologię w Amherst Academy jednak nie ukończył jej z powodu skandalu wywołanego przez niewłaściwe zachowanie Grahama w stosunku do kobiety. Po rezygnacji z nauki pracował na farmie, jako sprzątacz i nauczyciel. Pastorem został 1828 roku. Nauczał i propagował zmianę nawyków żywieniowych w latach 1829-1851.
Graham został propagatorem wegetarianizmu na skutek paniki jaka wybuchła w Ameryce po ujawnieniu europejskiej epidemii cholery 1831-1838. Przyczyna cholery została odkryta dopiero w 1883 roku a w czasach Grahama powszechna była opinia, iż cholera była plagą, którą Bóg zesłał, aby ukarać ludzi. Akceptowanym przez XIX medycynę (medycynę heroiczną) było zalecenia, by jeść duże ilości mięsa, unikać warzyw a także nie pić wody (pić wyłącznie alkohole np. wino)[2]. Graham zgadzał się z poglądem o tym, że cholera jest karą bożą i proponował rozwiązanie w postaci stworzonej przez siebie ideologii i diety, które utrzymywała w czystości, zdrowiu rodziny i społeczeństwo. Zalecenia były przeciwne do rozwiązań ówczesnej medycyny i obejmowały picie czystej wody, stosowanie diety wegetariańskiej, stosowanie prostych metod przetwarzania produktów spożywczych, spożywania pieczywa wykonanego całkowicie w domu (również mielenie powinno być wykonywane w domu), unikanie przypraw i innych dodatków oraz surowy styl życia, który obejmował spanie na twardych posłaniach i unikanie ciepłych kąpieli[3].
Szczególny nacisk Graham położył na mielenie i pieczenie chleba w domu a także wykonywanie przez kobiety lub rodziny innych prostych procesów przetwarzania produktów spożywczych. Wiązało się to z obrazem nowego społeczeństwa Ameryki, w której kobiety pozostawały w domu i zaspakajały podstawowe potrzeby swojej rodziny oraz utrzymywały więzi społeczne[2]. Graham uważał, że wychowanie według tej ideologii zapobiegałoby posiadaniu nieczystych myśli a tym samym eliminowałoby zachowania seksualne uznawane przez pastorów za niepożądane (rozmowy o seksie, zbyt częste stosunki seksualne, seks przedmałżeński, masturbację). Graham głosił pogląd, że masturbacja prowadzi do ślepoty i przedwczesnej śmierci. Głosił również, że młodzieńcza masturbacja jest niebezpieczna dla zdrowia, z powodu niedojrzałości narządów rozrodczych i może rzekomo prowadzić do tego, że potomek osoby masturbującej się będzie upośledzony. Jego artykuł o tym, że masturbacja jest aktem samozniszczenia, opublikowany w 1834 roku, przyczyniły się do wzrostu w Ameryce strachu przed rzekomymi chorobami wywołanymi przez masturbację, również przedwczesną śmiercią[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kyla Wazana Tompkins, Sylvester Graham's Imperial Dietetics, „Gastronomica: The Journal of Critical Food Studies”, 9 (1), 2009, s. 50–60, DOI: 10.1525/gfc.2009.9.1.50, ISSN 1529-3262 [dostęp 2018-10-09] (ang.).
- ↑ a b c Iacobbo, Michael., Vegetarian America : a history, Westport, Conn.: Praeger, 2004, ISBN 0-275-97519-3, OCLC 53970674 [dostęp 2018-10-09].
- ↑ Smith, Andrew F., 1946-, Eating history : 30 turning points in the making of American cuisine, New York: Columbia University Press, 2009, ISBN 978-0-231-51175-9, OCLC 759837126 [dostęp 2018-10-09].
- ↑ Horowitz, Helen Lefkowitz., Attitudes toward sex in antebellum America : a brief history with Documents, Boston: Bedford/St. Martin's, 2006, ISBN 0-312-41226-6, OCLC 64591395 [dostęp 2018-10-09].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Sylvester Graham (ang.). W: Kent Memorial Library [on-line]. [dostęp 16 czerwca 2008].
