Szarek komośnik
Asproparthenis punctiventris | |||
(Germar, 1824) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Infrarząd | |||
(bez rangi) | Phytophaga | ||
Nadrodzina | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Plemię | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
Szarek komośnik | ||
Synonimy | |||
|
Szarek komośnik (Asproparthenis punctiventris) – gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten dzieli się na trzy podgatunki[1]:
- A. punctiventris farinosa
- A. punctiventris nubeculosa
- A. punctiventris punctiventris
Dawniej zaliczany do rodzaju Bothynoderes[2].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Europa i Azja. W Europie notowany w Austrii, Bułgarii, Czechach, we Francji w Mołdawii, Niemczech, Polsce, płd. europejskiej części Rosji, na Słowacji, Ukrainie, Węgrzech, oraz we Włoszech. Wątpliwe dane pochodzą z Balearów. Oprócz tego występuje we wsch. Palearktyce (aż po Chiny[3]) i na Bliskim Wschodzie[1].
W Polsce niezbyt pospolity, stwierdzony niedawno, występuje w płd. i płd- wsch. części kraju zwiększając swój zasięg. Lokalnie liczny[3][2].
Budowa ciała
[edytuj | edytuj kod]Imago osiąga 14,5-17 mm długości, larwy dorastają do długości 3 cm. Ryjek dość krótki i szeroki[2].
Ubarwienie ciała szaro-czarne, pstrokate. Na pokrywach ukośne – mniej lub bardziej widoczne – czarne i pozbawione łuseczek pręgi, zwykle nie dochodzące do szwu[2].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Tryb życia i biotop
[edytuj | edytuj kod]Występuje na terenach otwartych, polach, suchych łąkach, nieużytkach, miedzach, terenach ruderalnych, stepach itp. Preferuje gleby suche, o wilgotności nie przekraczającej 20%, głównie gliniaste i lessowe. Imago (po przezimowaniu w glebie na głębokości około 5-15 cm w komorach poczwarkowych), wybudzają się przy temperaturze 7-8° C, jednak w pełni aktywne stają się dopiero przy 18-20° C, co przypada zwykle na kwiecień. Szczyt pojawu przypada na okres od kwietnia do czerwca, jednak aktywne są do jesieni[3][2].
Jednym z głównych wrogów naturalnych jest muchówka z rodziny rączycowatych Rondania dimidiata. Jej larwy pasożytują na larwach omawianego gatunku[2].
Odżywianie
[edytuj | edytuj kod]Polifag, postacie dorosłe i larwy żerują na: buraku zwyczajnym, komosie, łobodzie, rzadziej zaś na rdeście, szarłacie, sodówce, szpinaku warzywnym, solance kolczystej, mietelniku, portulace i gwiazdnicy. Żeruje zwykle wieczorem i nocą. Imago wygryzają w brzegach liści nieregularne karby. Młodsze larwy zjadają mniejsze korzenie, starsze zaś żerują na grubszych, wygryzają nieregularnie biegnące, rynienkowate chodniki o średnicy 4-6 mm. Liczba żerujących na jednym korzeniu larw może dochodzić nawet do 10-30 sztuk[3][2].
Rozród
[edytuj | edytuj kod]Składanie jaj odbywa się od połowy maja do końca lipca. Jedna samica składa do gleby około 750 sztuk, pojedynczo, do 5 dziennie. Całkowity rozwój od jaja do imago trwa mniej więcej 9-10 tygodni[3].
Znaczenie dla człowieka
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten, we wszystkich formach rozwojowych, jest szkodnikiem upraw buraka cukrowego[3].