Baleary

Baleary Illes Balears Islas Baleares
— wspólnota autonomiczna —
Herb Flaga
Hymn: La Balanguera
Państwo	Hiszpania
Siedziba	Palma de Mallorca
Data powstania	1983
Kod ISO 3166-2	IB
Powierzchnia	5014 km²
Populacja (2008) • liczba ludności	1 071 221
• gęstość	213,6 os./km²
Nr kierunkowy	+34 971
Języki urzędowe	hiszpański, kataloński
Liczba przedstawicieli w parlamencie
Liczba senatorów	5
Liczba posłów	8
Położenie na mapie Hiszpanii
Strona internetowa
Portal Hiszpania

Baleary (hiszp: Islas Baleares, kat. Illes Balears) – archipelag w zachodniej części Morza Śródziemnego, w pobliżu wschodniego wybrzeża Hiszpanii, o powierzchni 5014 km². Baleary liczą ok. 1,07 mln mieszkańców. Obowiązują dwa języki urzędowe: hiszpański i kataloński.^{[potrzebny przypis]}

Baleary są wspólnotą autonomiczną oraz prowincją Hiszpanii ze stolicą w Palma de Mallorca, miasto to poza tym jest jeszcze siedzibą władz kościelnych, sądownictwa i sił zbrojnych. Status autonomii uzyskany w 1983.

Historia

Wyspy były kolonizowane przez Fenicjan, Kartagińczyków, Rzymian (od 123 p.n.e. do V w. n.e.), Arabów (po VIII wieku), Turków, Wandalów, Bizancjum (ok. 554) i Wizygotów. Po chrześcijańskiej rekonkwiście (1229–1235), za panowania króla Jakuba I Zdobywcy, otrzymały dużą niezależność w obrębie korony aragońskiej. Przez pewien czas istniało nawet osobne Królestwo Majorki.

W wyniku wojny o sukcesję hiszpańską, w latach 1708–1802 Minorka znajdowała się pod panowaniem brytyjskim (następnie francuskim), co znajduje swoje odzwierciedlenie m.in. w jej architekturze. Podczas wojny domowej w Hiszpanii część Balearów została opanowana przez nacjonalistów.

W 1983 wyspy otrzymały status wspólnoty autonomicznej.

Prezydenci wspólnoty autonomicznej

• Gabriel Cañellas (1983–1995, PP)
• Cristòfol Soler (1995–1996, PP)
• Jaume Matas (1996–1999, PP)
• Francesc Antich (1999–2003, PSOE)
• Jaume Matas (2003–2007, PP)
• Francesc Antich (2007–2011, PSOE)
• José Ramón Bauzà (2011-2015, PP)
• Francina Armengol (od 2015, PSOE)

Gospodarka

Rozwój turystyki zmienił gospodarkę Balearów. Obecnie ponad 70% ludności zatrudnionych jest w sektorze usług. Najbardziej rozwiniętymi gałęziami przemysłu są: przemysł tekstylny, obuwniczy, skórzany, a także rzemiosło. Uprawia się m.in. zboże, oliwki, migdały, winorośl, figi, cytrusy. Hoduje się także m.in. owce, bydło i trzodę chlewną. Ludność zajmuje się również rybołówstwem. Baleary mają dobrze rozwiniętą komunikację lotniczą oraz morską między wyspami jak i z Hiszpanią.

Turystyka

Balearska gospodarka nastawiona jest na turystykę, archipelag odwiedzany jest każdego roku przez 5 mln turystów. Posiadają dobrze rozwiniętą infrastrukturę hotelową i wiele kąpielisk.

Klimat

Na Balearach panuje łagodny i ciepły klimat śródziemnomorski. Temperatury latem przekraczają zwykle 30 °C, zimą rzadko spadają poniżej 5 °C.

Archipelag

W skład archipelagu wchodzi ok. 200 wysp i niezamieszkanych malutkich wysepek o łącznej powierzchni 5014 km². Najważniejsze wyspy to:

Flaga	Wyspa	Powierzchnia	ludność	Mapa
	Majorka (hiszp. Mallorca)	3600 km²	814 275
	Minorka (hiszp. Menorca)	668 km²	90 235
	Ibiza	571 km²	117 698
	Formentera	82 km²	8442
	Cabrera	17 km²	ok. 50

Święta^{[potrzebny przypis]}

Podział administracyjny

• Styczeń
  • Wigilia dnia św. Antoniego – na Majorce; całonocne tańce i zabawy wokół ognisk w przebraniach.
  • Błogosławieństwo św. Antoniego – w Sa Pobla na Majorce; dzień uświetniają kolorowe procesje.
  • Procesja Trzech Uderzeń – w Ciutadelli na Majorce; upamiętnia zwycięstwo Alfonsa III nad Maurami odniesione w tym mieście w 1287.
  • Dzień Świętego Sebastiana – w Pollença na Majorce; obchodzony z procesjami, którym towarzyszą karuzele – dwaj młodzi tancerze w kartonowych kostiumach przedstawiających konie, naśladują koński chód.

• Luty
  • Karnawał – całe Baleary; post poprzedzają parady i marsze kostiumowe.

• Marzec/Kwiecień
  • Wielki Tydzień (Semana Santa) – całe Baleary.

• Maj
  • Festa de Nostra Senyora de la Victōria – w Port de Soller na Majorce; bitwa chrześcijan z niewiernymi, upamiętniająca zwycięstwo nad tureckimi piratami w 1561.

• Czerwiec
  • Festa de Sant Juan – w Ciutadelli na Minorce; pojedynki rycerskie, muzyka ludowa, tańce i procesje.

• Lipiec
  • Dia de Virgen de Carmen (święto patronki marynarzy i rybaków) – całe Baleary; odbywa się święcenie łodzi, a także parady.

• Sierpień
  • Mare de Déu dels Àngels – w Pollença na Majorce; upamiętnia bitwę między chrześcijanami a Maurami.
  • Cavallet – w Felanitx na Majorce; trwająca cały tydzień fiesta.

• Wrzesień
  • Narodziny NMP – w Alaro na Majorce; święto połączone z pielgrzymką do kaplicy na wzgórzu w Castell ďAlaro.

• Grudzień
  • Dia de Sant Frances – w Sant Francesc Xavier na Formenterze.
  • Boże Narodzenie – całe Baleary; szczególnie malownicze w Palmie na Majorce gdzie wystawia się misteria.

Galeria

• 

  Zdjęcie satelitarne Majorki

• 

  Zdjęcie satelitarne Minorki

• 

  Zdjęcie satelitarne Ibizy

• 

  Zdjęcie satelitarne Formentery

Bibliografia

• Encyklopedia Audiowizualna Britannica – Geografia I – ​ISBN 978-83-60563-07-6​

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona
• Oficjalna strona turystyki na Balearach