Przejdź do zawartości

Szkop

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Szkop (l.mn. szkopy) – pogardliwe określenie Niemca, szczególnie żołnierza Wehrmachtu w okresie II wojny światowej.

W przeszłości wyraz ten (do dziś zachowany w wersji „skop”) oznaczał w polszczyźnie kastrowanego barana[1], a także – jako zapożyczenie z niemieckiego – naczynie (częściej dziś używane w formie „szkopek” lub „skopek” – mała miska)[2].

W języku czeskim istnieje podobne potoczne określenie: „Skopčák”[3] (liczba mnoga „Skopčáci”[4]), a jego etymologia odnosi się do „tego, który przychodzi z gór”, co uzasadnia położenie geograficzne Czech, do których miast Niemcy przybywali „z gór”, czyli „s kopců”.

Podczas II wojny światowej i okupacji określenie „szkop” nabrało szczególnie pogardliwego znaczenia, w odniesieniu zwłaszcza do żołnierzy okupacyjnych wojsk hitlerowskich[5]. Początkowo gwarowe, było ono typowe dla gwary warszawskiej[6]; później weszło również do języka literackiego, odnosząc się niekiedy do ogółu Niemców.

Podobnie negatywny wydźwięk wobec tej narodowości ma określenie „szwab”, w odróżnieniu jednak od przezwiska „szkop” nawiązuje wprost do pochodzenia Niemca ze Szwabii.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Władysław Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, wyd. XVIII, 1989, ISBN 83-214-0570-3, str. 470.
    S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna (1898), t. XIV, s. 539.
  2. Witold Doroszewski: Słownik poprawnej polszczyzny. Warszawa: PWN, 1980, ISBN 83-01-03811-X, s. 693.
  3. Wyraz „skopčák” w słowniku czesko-angielskim
    Elżbieta Szczepańska, Etnonimy deprecjonujące a stereotypy językowe w czeszczyźnie i polszczyźnie, „Bohemistyka” 2006, nr 4, ISSN 1642-9893, s. 265–272.
  4. Wyraz „skopčák” w czeskim wikisłowniku
  5. «szkop» w: Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego.
  6. Olgierda Budrewicza Słownik warszawski. Historia, ludzie, fakty, kultura, legendy, obyczaje. Wyd. 2. Olszanica: Wydawnictwo Bosz, 2011, s. 308.