Szot
Szot – lina olinowania ruchomego służąca do ustawiania rogu szotowego żagla najkorzystniej względem kierunku wiatru. Szot jest liną do obsługi pracującego żagla, biegnącą od żagla w dół do pokładu, w kierunku rufy. Najczęściej jako szoty wykorzystuje się miękkie bawełniane liny.
Sposób mocowania[edytuj | edytuj kod]
Jeżeli róg szotowy danego żagla nie jest przymocowany do żadnego drzewca, to szot mocuje się do otworu zwanego uchem szotowym. Rozwiązanie takie dotyczy sztaksli (żagli wiszących na sztagach), żagli w ożaglowaniu arabskim, lugrowym, łacińskim i rozprzowym, oraz żagli rejowych, przy czym w ostatnim przypadku stosowana jest symetrycznie para szotów (po jednym na każdy z wolnych rogów).
W przypadku żagli mocowanych do bomu (ożaglowanie bermudzkie i gaflowe), szot jest mocowany do wolnego końca bomu, czyli do jego noku, lub w niewielkiej odległości od niego.
W żaglach sztakslowych razem z szotem może być czasami stosowana lina o działaniu przeciwstawnym, biegnąca w dół, ale w stronę dziobu jednostki, zwana kontraszotem, służąca przy słabych wiatrach pełnych do zapobiegania niekontrolowanego przelatywania żagla na przeciwną burtę. Niekiedy, zwłaszcza w przypadku żagli przednich, stosuje się parę szotów (lewy i prawy), przy czym każdy z nich służy do wybierania lub luzowania żagla na jednym halsie. Podczas żeglugi lewym halsem wybierane są szoty prawe, podczas gdy lewe są wyluzowane, analogicznie sytuacja wygląda dla halsu prawego.
W przypadku żagli rejowych pracują zawsze oba szoty, a kontraszoty spełniają inną funkcję – są gejtawami służącymi do sprzątania żagla poprzez podciągniecie jego rogów szotowych do góry.
Zazwyczaj koniec szota zakończony jest kauszą. Najprostszą i najczęściej stosowaną metodą mocowania szotów do rogu szotowego jest użycie szekli. Często z przyczyn bezpieczeństwa szeklę zastępuje się krawatem, gdyż podczas łopotu żagla może dojść do urazu wskutek uderzenia stalową szeklą.
Inne znaczenia[edytuj | edytuj kod]
W marynarce handlowej nazwą szot określa się ścianę nadbudówki, pokładówki lub pomieszczenia wewnętrznego statku. Przednia ściana (od strony dziobu) nadbudówki nazywana jest forszotem.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy W. Dziewulski: Wiadomości o jachtach żaglowych. Warszawa: Alma-Press, 2008, s. 380. ISBN 978-83-7020-358-0.
