Tkanka chrzęstna szklista
Tkanka chrzęstna szklista, chrząstka szklista – tkanka chrzęstna odporna na ścieranie, mająca zdolność do remineralizacji. Znajduje się na powierzchniach stawowych, przymostkowych częściach żeber, w ścianie tchawicy, oskrzeli i krtani. Tworzy ludzki szkielet w okresie zarodkowym i płodowym (wówczas dość szybko jest zastępowana przez tkankę kostną).
W półprzezroczystej, mleczno lśniącej istocie międzykomórkowej chrząstki szklistej znajdują się liczne grupy chondrocytów, a między nimi włókienka kolagenowe, ułożone najczęściej nieregularnie. Istota podstawowa zbudowana jest z makrocząsteczek proteoglikanów oraz kwasu hialuronowego, tworzących kompleksy o masie 100 mln Da, w których kwas ten tworzy oś układu. W skład makrocząstek monomerów glikozaminoglikanów wchodzą siarczan chondroityny i siarczan keratanu, które wiążą wodę (gdyż zawierają wiele grup hydroksylowych) – stanowi ona 70% masy tkanki chrzęstnej szklistej i odpowiada za utrzymanie jej sprężystości. Wraz z wiekiem zwiększa się stosunek objętości włókienek kolagenowych do objętości istoty podstawowej.
Poza chrząstkami stawowymi i nasadowymi posiada ochrzęstną[1][2].
Odżywianie i degradacja[edytuj | edytuj kod]
Funkcję odżywiania tej tkanki pełni ochrzęstna, gdyż sama tkanka nie posiada naczyń krwionośnych (ani nerwów). Odżywianie następuje przez dyfuzję z naczyń krwionośnych kanałów ochrzęstnej – jednak jest ona znacznie utrudniona z uwagi na to, że cała woda w tkance chrzęstnej szklistej jest aktywnie związana. W efekcie, razem z wiekiem i rozwojem tkanki, żywotność chondrocytów znajdujących się głęboko w niej spada i następuje degradacja części z nich, co pogarsza właściwości mechaniczne tkanki.
Wzrost i regeneracja[edytuj | edytuj kod]
Za wzrost śródmiąższowy (inaczej śródchrzęstny) tkanki odpowiadają chondroblasty, które powiększają jej masę od wewnątrz przez podziały oraz syntezę kolagenu i proteoglikanów. Wzrost chrząstki odbywa się także inną drogą: przez odkładanie chrząstki przy udziale wewnętrznej warstwy ochrzęstnej, poprzez podział komórkowy i odkładanie kolejnych warstw kolagenu typu II i proteoglikanów.
Regeneracja tkanki chrzęstnej u dzieci i ludzi młodych następuje poprzez rozmnażanie chondrocytów[potrzebny przypis], syntezujących kolagen typu II i proteoglikany. U ludzi dorosłych regeneracja odbywa się jedynie drogą odkładania chrząstki.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Maciej Zabel (red.), Histologia. Podręcznik dla studentów medycyny i stomatologii, Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2013, s. 67, ISBN 978-83-7609-865-4.
- ↑ Anthony L. Mescher, Histologia Junqueira. Podręcznik i atlas, wyd. XV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 141, ISBN 978-83-66548-20-6.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tkanka chrzęstna. W: Wojciech Sawicki: Histologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003. ISBN 83-200-2790-X.
- Tkanka chrzęstna. W: Wojciech Sawicki: Histologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008. ISBN 83-200-3710-4.