Tomasz Aleksander Potocki
| Tomasz Aleksander Adam Antoni | |
 portret Tomasza Potockiego autorstwa Leopolda Horowitza | |
 Pilawa | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Ludwika z Ostrowskich herbu Rawicz |
| Żona |
Maria Teresa Aleksandrowicz |
| Dzieci |
Marii Teresy: Michał Tomasz, Antoni Józef, Ludwika Maria, Stanisław Jan |
Tomasz Aleksander Adam Antoni Potocki herbu Pilawa (ur. 3 maja 1809 w Warszawie, zm. 13 grudnia 1861 w Warszawie) – ziemianin, oficer, działacz społeczny, ekonomista, publicysta. Wnuk Aleksandra Potockiego, dziad Tomasza Ludwika Potockiego[1][2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Tomasz Potocki urodził się w Warszawie, w pałacu swojego dziadka Aleksandra Potockiego na Lesznie. Był najstarszym synem Michała Aleksandra Potockiego i Ludwiki z Ostrowskich herbu Rawicz, córki Tomasza Adama Ostrowskiego, właściciela m.in. dóbr ujezdzkich (m.in. Tomaszowa Mazowieckiego)[1].
Posiadał majątki ziemskie: Moskorzew i Prażka (dziś Praszka). Brał udział w kampanii wojennej 1831 r., następnie poświęcił się gospodarstwu i pracy publicystycznej w Kongresówce. Ogłosił szereg prac, zwłaszcza w „Rocznikach Gospodarstwa Krajowego”. W Towarzystwie Rolniczym w Królestwie Polskim, reprezentował kierunek postępowy, głosząc konieczność uwłaszczenia włościan (czego jednak nie przeprowadził we własnych dobrach). Członek korespondent Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego (1846-1861)[3].
Pisał pod pseudonimem Adama Krzyżtopora[4].
Autor prac „O urządzeniu stosunków rolniczych w Polsce” (1851)[5] oraz „Poranki karlsbadzkie” (1858)[6][4].
Autorem pierwszej biografii naukowej o Tomaszu Potockim jest łódzki historyk Jarosław Kita.
Rodzina[7][2][edytuj | edytuj kod]
- I żona – Maria Teresa Aleksandrowicz (ur. 1812, zm. 1 września 1845 r.); ślub – 26 lipca 1830 r.
- Michał Tomasz (ur. 10 grudnia 1832 r., zm. 1863)
- Antoni Józef (ur. 26 kwietnia 1834 r., zm. 1863)
- Ludwika Maria (ur. 1835, zm. 1869)
- Stanisław Jan (24 czerwca 1836 r., zm. 30 marca 1882)[8]
- II żona – Wanda Zofia Ossolińska herbu Topór (ur. 1823, zm. 1907); ślub – lato 1847 r.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b J. Kita, Tomasz Potocki (1809–1861). Ewolucja postaw ziemnianina polskiego, Łódź 2007, s. 162
- ↑ a b Marek Jerzy Minakowski: Tomasz Aleksander Adam hr. Potocki z Chrząstowa h. Pilawa (Złota). [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [on-line]. Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2017-06-21].
- ↑ Provinzial-Handbuch der Königreich Galizien und Lodomerien für das Jahr 1850, s. 560; 1851, s. 625; 1852, s. 610; 1853, s. 618; 1854, s. 634; Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1855, s. 462; 1856, s. 208; 1857, s. 356; 1858, s. 250; 1859, s. 267; 1860, s. 270; 1861, s. 402;
- ↑ a b c Aniela z Potockich Zamoyska. [w:] Stron internetowa Muzeum Zamoyskich [on-line]. Muzeum Zamoyskich w Kozłówce. [dostęp 2017-06-21].
- ↑ O urządzeniu stosunków rolniczych w Polsce 2 wyd. z 1859.
- ↑ Poranki Karlsbadzkie czyli Rozbiór zarzutów, uzupełnień i uwag nad pismem "O urządzeniu stosunków rolniczych w Polsce"
- ↑ J. Kita, Tomasz Potocki (1809–1861). Ewolucja postaw ziemnianina polskiego, Łódź 2007, s. 132–147
- ↑ Marek Jerzy Minakowski: Stanisław Jan Władysław hr. Potocki z Chrząstowa h. Pilawa (Złota) (ID: lu.23221). [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [on-line]. Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2017-06-21].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Leszek Gędek: Tomasz Potocki zapomniany bohater. [w:] Portal Strojec [on-line]. Stowarzyszenie "Wspólnota Stradziec". [dostęp 2021-10-04].
- Praszka uczci hrabiego Tomasza Potockiego. Nowa Trybuna Opolska, 10 kwietnia 2009. [dostęp 2017-06-21].; władze Praszki odsłonią tablicę pamiątkową na obelisku, znajdującym się koło wsi Strojec (w miejscu śmierci syna hrabiego, Stanisława Jana)