Tunel Stromy na Tomaszówkach Dolnych
Plan jaskini | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Właściciel | |
Długość |
11 m |
Deniwelacja |
5 |
Wysokość otworów |
430 m n.p.m. |
Ekspozycja otworów |
ku SW, NE |
Kod |
J.Olk.I-07.58 |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego | |
Położenie na mapie gminy Wielka Wieś | |
50°11′32″N 19°46′47″E/50,192222 19,779722 | |
Strona internetowa |
Tunel Stromy na Tomaszówkach Dolnych – tunel w górnej części Doliny Będkowskiej[1], na terenie wsi Bębło w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś[2].
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Tunel znajduje się w trzeciej od dołu grupie skałek na Tomaszówkach Dolnych, w niedużej odległości od udostępnionej turystycznie Jaskini Nietoperzowej. Oprócz niego w Tomaszówkach Dolnych znajduje się jeszcze 6 innych jaskiń lub schronisk[3]. Pod względem geograficznym jest to obszar Wyżyny Olkuskiej w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[4].
Opis obiektu
[edytuj | edytuj kod]Północno-zachodni otwór tunelu znajduje się 10 m powyżej podstawy skałek na dużym ich pęknięciu. Otwór ten ma szerokość około 2 m. W jego stropie zaklinowany jest duży blok skalny. Dno za otworem w kierunku południowo-wschodnim obniża się, po dwóch metrach prowadząc do salki. W jej stropie znajduje się kocioł wirowy, a w nim kominek o wysokości 2,5 m. We wschodniej ścianie tej salki znajduje się otwór bocznego, meandrującego i ślepo zakończonego korytarzyka o długości 3 m. Główny natomiast ciąg tunelu o długości 9 m i szerokości 2 m wznosi się w kierunku południowym. Na jego dnie znajdują się duże bloki skalne[1].
Tunel powstał w wapieniach z jury późnej w warunkach freatycznych. Świadczą o tym liczne kuliste wżery, kotły wirowe i drobne kanaliki na jego ścianach. Brak nacieków. Dno głównego ciągu tunelu zawalone jest głazami, drobnym gruzem wapiennym, liśćmi i niewielką ilością próchnicy. Obfitsze namulisko znajduje się w bocznej salce z dużym kotłem wirowym. Składa się z gruzu wapiennego i iłu. W bocznym odchodzącym od niej korytarzyku namulisko jest ilaste[1].
Główny tunel jest jasny i suchy. Rozwijają się w nim glony i mszaki, rosną krzewy i czereśnia ptasia. Salka i jej boczny korytarzyk są ciemne i wilgotne. Na ich ścianach znajdują się żółte i niebieskie naloty[1].
Dokumentację i plan jaskini sporządził A. Górny w grudniu 2009 roku. Wcześniej jaskinia nie była w literaturze wzmiankowana[1].
Tunel jest geostanowiskiem umieszczonym w centralnym rejestrze geostanowisk Polski[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Andrzej Górny , Tunel Stromy na Tomaszówkach Dolnych [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-03-18] .
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2020-03-18] .
- ↑ Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-03-18] .
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2 .