Turak angolski
| Tauraco erythrolophus[1] | |||
| (Vieillot, 1819) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
turak angolski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Turak angolski[4] (Tauraco erythrolophus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny turakowatych (Musophagidae), występującego w Angoli, gdzie jest endemitem[2]. Nie wyróżnia się podgatunków[2][5]. Są z powodzeniem hodowane przez entuzjastów w Europie[6]. Charakterystyczne dla tego i kilku spokrewnionych z nim gatunków jest występowanie w piórach unikatowych barwników: zielonej turakowerdyny i czerwonej turacyny, niespotykanych u prawie żadnych innych zwierząt[7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Wygląd
Upierzeniem bardzo przypomina turaka kameruńskiego, z którym wcześniej był łączony jako jeden gatunek[6]. W barwie piór, podobnie jak u większości gatunków z rodzaju Tauraco przeważają barwy zielona i niebieska, choć u turaka angolskiego ta pierwsza zdecydowanie dominuje. Jasnozielona szyja, pierś i grzbiet przechodzą w ciemniejsze, metalicznie zielone pióra skrzydeł i dopiero na końcu ciała zmieniają się w barwę niebieską, głównie na ogonie. Lotki czerwone, widoczne dobrze dopiero podczas lotu. Głowę zdobi czerwony czub z białą krawędzią na górze. Białe są też „policzki” wokół oczu. Dziób barwy żółtej[8].
- Średnie wymiary
Długość ciała: 45–50 cm (wraz z długim ogonem). Masa ciała: 210–325 g[8].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
- Biotop
Jak inne turaki najlepiej czuje się wśród drzew. Preferuje jednak bardziej otwarte lasy galeriowe, zadrzewienia na skraju sawann oraz skraje większych kompleksów leśnych[8].
- Pożywienie
Głównie owoce, a także liście, kwiaty i pąki oraz nasiona. Uzupełnieniem diety bywają termity, drobne owady i ślimaki[9].
- Zachowanie
Są ptakami towarzyskimi i terytorialnymi. Żyją zazwyczaj w parach lub grupach rodzinnych sięgających nawet 30 sztuk. Dorosłe ptaki są monogamiczne i wierne jednemu terytorium, które zaciekle bronią przed innymi osobnikami. Żyją 5 do 9 lat[9]. Ich głos jest donośny i przypomina szczekanie. Ptaki odzywają się głównie świtem. Są słabymi lotnikami, rzadko wykonują dłuższe loty. Zazwyczaj nurkują z drzewa i po nabraniu prędkości wykonują szybkie machnięcia skrzydłami, wzbijając się i lądując na upatrzonej gałęzi. Za to w koronie drzew zręcznie przeskakują z gałęzi na gałąź, szybko wspinając się na szczyt drzewa. Na ziemię schodzą niechętnie, głównie by napić się wody lub wykąpać[8].
- Rozmnażanie
Lęgi w naturze są wciąż stosunkowo słabo poznane. Przypadają na początek pory deszczowej, gdy samiec rozpoczyna swe zaloty od godowego karmienia samicy. Obydwoje partnerzy budują z patyków niedbale złożone gniazdo w formie platformy, 5 do 20 metrów nad ziemią. Samica składa w nim jaja, które wysiadują obydwoje rodzice. Pisklęta wykluwają się pokryte gęstym puchem. Dokarmiane przez rodziców opuszczają gniazdo 2–3 tygodnie po wykluciu się. Nie umieją jeszcze latać, ale wspinają się na kolejne gałęzie, gdzie nadal karmią je rodzice. Zdolność lotu uzyskują w wieku 4–5 tygodni, ale zupełnie samodzielne stają się dopiero kilka tygodni później[8].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje turaka angolskiego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tauraco erythrolophus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Red-crested Turaco (Tauraco erythrolophus). IBC: The Internet Birds Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-06)]. (ang.).
- ↑ a b Tauraco erythrolophus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Criniferinae Verheyen, 1956 - hałaśniki (wersja: 2020-05-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-20].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Turacos, bustards, cuckoos, mesites, sandgrouse. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-20]. (ang.).
- ↑ a b Red-crested Turaco. Turacos.org. [dostęp 2012-02-13]. (ang.).
- ↑ Pod red. Przemysława Busse: Mały słownik zoologiczny. Ptaki T. II. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 304. ISBN 83-214-0043-4.
- ↑ a b c d e Red-crested Turaco (Tauraco erythrolophus). Oiseaux-birds.com. [dostęp 2012-02-13]. (ang.).
- ↑ a b Red-crested Turacos. Avian Web. [dostęp 2012-02-13]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia turaka angolskiego. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).