Turak fioletowy
| Tauraco violaceus[1] | |||
| (Isert, 1788) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
turak fioletowy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Turak fioletowy[4] (Tauraco violaceus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny turakowatych (Musophagidae). Występuje w Afryce Zachodniej i Środkowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Po raz pierwszy gatunek opisał Paul Erdmann Isert w 1788, nadając mu nazwę Musophaga violacea[5]. Obecnie (2021) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) umieszcza go w rodzaju Tauraco[6]. Niektórzy autorzy nadal jednak zaliczają go do Musophaga[7][8]. IOC uznaje turaka fioletowego za gatunek monotypowy[6]. Ptaki ze wschodniej części zasięgu opisano jako odrębny podgatunek, T. v. savannicola[5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała wynosi 45–50 cm[9], masa ciała około 360 g[5]. U ptaków dorosłych ciemię i tył głowy mają barwę szkarłatną. Pokrywy uszne białe[5][8]. Reszta upierzenia fioletowopurpurowa. U samców lotki są czerwone. Wokół oczu dostrzec można jaskrawoczerwoną nagą skórę. Pióra są miękkie i jedwabiste[9]. Żółta płytka czołowa[8].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Turaki fioletowe zamieszkują obszar od południowej Senegambii i Gwinei na wschód po północną Nigerię i północno-zachodni Kamerun, dalej na południe po Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghanę i Togo (z pominięciem Sierra Leone, Liberii i pozostałej części Nigerii). Izolowana populacja zamieszkuje skrajnie południowy Czad i północną Republikę Środkowoafrykańską[5].
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Turaki fioletowe występują w zaroślach i rzadkich nadrzecznych lasach; gniazdują także w okolicach dużych miast, w parkach i na obszarach rolniczych[9]. Żywią się owocami, jagodami i nasionami, przy czym preferuje figi[5]. Zjada również drobne bezkręgowce[9].
Lęgi
[edytuj | edytuj kod]Okres lęgowy w Senegambii przypada na kwiecień, w Nigerii na okres od czerwca do października[5]. Gniazdo, budowane 5[9]–6 m nad ziemią jest platformą z gałęzi, przypominającą gniazda gołębi[5]. Zniesienie liczy 2 jaja. Inkubacja trwa 21–24 dni, wysiadują oba ptaki z pary. Młode opuszczają gniazdo po czterech tygodniach, często zanim jeszcze nauczą się latać[9].
Status
[edytuj | edytuj kod]IUCN uznaje turaka fioletowego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2021). Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako lokalnie pospolity, a gdzieniegdzie bardzo pospolity. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny[3][10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Tauraco violaceus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Schriften der Gesellschaft naturf. Freunde zu Berlin 9, 1788; cz. 1, s. 18, pl. 1.
- ↑ a b Tauraco violaceus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Musophaginae Lesson, 1828 – turaki (wersja: 2020-05-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-24].
- ↑ a b c d e f g h Turner, D.A: Violet Turaco (Musophaga violacea). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-02-22].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-24]. (ang.).
- ↑ Perktaş, Utku.; Groth, Jeffrey G.; Barrowclough, George F.. Phylogeography, species limits, phylogeny, and classification of the turacos (Aves, Musophagidae) based on mitochondrial and nuclear DNA sequences. „American Museum novitates”. 3949, s. 1–61, 2020. (ang.).
- ↑ a b c Turner, D. A. & P. F. D. Boesman: Violet Turaco (Musophaga violacea), version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie & E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-09-24]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Jacek Twardowski, Kamila Twardowska: Ptaki świata. Szczegółowe opisy 800 gatunków. Wyd. 1. Warszawa: SBM, 2016, s. 274. ISBN 978-83-8059-276-6.
- ↑ Violet Turaco Musophaga violacea. BirdLife International. [dostęp 2021-09-24].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).