Tytus, Romek i A’Tomek księga I
Seria: Tytus, Romek i A’Tomek | |||
Scenariusz | |||
---|---|---|---|
Rysunki | |||
Kraj wydania |
Polska | ||
Język |
polski | ||
Data pierwszego wydania |
1966 (wyd. albumowe) | ||
Wydawca | |||
Tematyka |
humor | ||
|
Tytus, Romek i A’Tomek księga I – pierwszy z serii komiksów „Tytus, Romek i A’Tomek” o przygodach trzech przyjaciół Tytusa, Romka i A’Tomka.
Autorem scenariusza i rysunków jest Henryk Jerzy Chmielewski. Album ten ukazał się w roku 1966 nakładem Wydawnictwa Harcerskiego. Pierwsze wydanie komiksu miało nakład ponad 30 000 egzemplarzy[1], który rozszedł się w kilka dni[2]. W ramach oszczędności album był drukowany każdy arkusz tylko z jednej strony w kolorach, przez to kolejne strony książeczki są na przemian kolorowe i czarno-białe[3]. Potocznie księga nosi podtytuł Tytus harcerzem.
Fabuła komiksu
[edytuj | edytuj kod]Tytus za namową kolegów z podwórka Romka i A’Tomka postanawia zostać harcerzem. Po zdanym praktycznym egzaminie wyruszają razem na wycieczkę, podczas której gubią drogę i niechcący podczas ucieczki przed intruzem wspinają się na Kasprowy Wierch, potem zwiedzają zamek, w którym straszy. Po powrocie z wycieczki chłopcy podejmują decyzje, że wytrenują Tytusa na mistrza sportowego. Następnie chłopcy podejmują decyzję, iż będą zbierać pieniądze na obóz. Zakładają spółdzielnię „Welodrom”, która naucza jazdy na rowerze, a po jej upadku zakładają punkt usługowy oferujący malowanie ścian i trzepanie dywanów. Po zebraniu środków wyruszają na obóz harcerski, na którym przeżywają kolejne nieprawdopodobne przygody. Na koniec Tytus odbywa bieg harcerski, po którym zostaje pełnoprawnym harcerzem i każe do siebie mówić per druhu Tytusie.
Różnice w wydaniach
[edytuj | edytuj kod]W wydaniu IV (1974) oraz wydaniach zmienionych („wysokich”) V i VI pierwsza strona komiksu została zastąpiona czterema nowymi stronami, z których dowiadujemy się o przypadkowych narodzinach Tytusa z plamy tuszu rozlanego przez Papcia Chmiela. W wydaniach „zmienionych” autor podjął próbę dostosowania treści do aktualnych czasów (np. bohaterowie jadą metrem a nie tramwajem), z czego wycofano się w kolejnych wydaniach. W wydaniu VIII powrócono do oryginalnej pierwszej strony z początkowych wydań, a dodatkowe cztery strony umieszczono po zakończeniu komiksu jako dodatek[4][5].
Kulisy pierwszego wydania
[edytuj | edytuj kod]Wiosną 1965 roku Wydawnictwo Harcerskie z dyrektorem Januszem Maruszewskim postanowiło wydać Tytusa w formie książeczkowej (do tej pory ukazywał się tylko w gazecie „Świat Młodych”). Wydawnictwo mogło publikować książki o tematyce harcerskiej, stąd też fabuła pierwszego Tytusa musiał być harcersko-wychowawcza. Poza tym istniała jeszcze obawa, iż pierwszy komiks wydrukowany w wydawnictwie zostanie potraktowany jako akt antysocjalistyczny,[potrzebny przypis] a dyrektor straci posadę. Wydawnictwo narzuciło autorowi treść, jaką powinna zawierać książeczka, m.in. bohaterowie muszą być w mundurkach harcerskich, musi być pokazane harcerskie życie obozowe i bieg terenowy, zawierać akcję niewidzialnej ręki, sprawdzić, czy Tytus nadaje się do harcerstwa itp.
Pierwsze wydanie komiksu zostało wydrukowane w formacie poziomym albumowym, drukowane na maszynie płaskiej. Następne wydania o ponad stutysięcznych nakładach drukowano już na bardziej wydajnych maszynach rotacyjnych. Spowodowało to zmianę formatu komiksu z poziomego na pionowy i konieczność przerysowania przez autora kadrów komiksu od nowa[6].
Analiza
[edytuj | edytuj kod]Krzysztof Grzegorzewski, analizując serię o Tytusie w kontekście analizy wpływu cenzury i propagandy na twórczość Chmielowskiego, opisał tom jako wpisujący się w "nachalną propagandę PRL-u", aczkolwiek niekiedy też z nią zabawnie bądź groteskowo kontrastujący. Grzegorzewski zauważa, żę "Przygody chłopców opierają się na wartościach i poglądach scharakteryzowanego przez Świdę-Ziembę „pokolenia małej reformy” z czasów „małej stabilizacji” Władysława Gomułki"; akceptują oni wyidealizowaną rzeczywistość, która równocześnie próbują nieco poprawić. A'Tomek jest porównany do idealnego "ZMP-owskiego aktywisty z pierwszej połowy lat 50. w PRL: całkowicie oddanego sprawie, obowiązkowego, zaangażowanego ideowo"[7].
Wydania
[edytuj | edytuj kod]- wydanie I (1966) – Wydawnictwo Harcerskie, nakład: 30 000 egzemplarzy
- wydanie II (1966) – Wydawnictwo Harcerskie, nakład: 30 000 egzemplarzy
- wydanie III (1970) – Wydawnictwo Harcerskie, nakład: 50 000 egzemplarzy
- wydanie IV (1974) – Wydawnictwo Harcerskie Horyzonty, nakład: 50 000 egzemplarzy
- wydanie V (I zmienione, 1988) – Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, nakład: 300 000 egzemplarzy
- wydanie VI (II zmienione, 1991) – Prószyński i S-ka, nakład: 200 000 egzemplarzy
- wydanie VII (wydanie zbiorowe jako Złota księga przygód II, 2002) – Prószyński i S-ka, nakład: 15 000 egzemplarzy
- wydanie VIII (2009) – Prószyński Media
- wydanie IX (2014) – Prószyński Media
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Henryk J. Chmielewski Tytus, Romek i A’Tomek księga I, Horyzonty, Warszawa 1966, str. 56
- ↑ http://komiks.gildia.pl/komiksy/klasyka_polskiego_komiksu/3/rec1 dostęp 19.09.2013
- ↑ http://komiks.gildia.pl/komiksy/tytus_romek_i_atomek_proszynski/1-kolekcja dostęp 19.09.2013
- ↑ Henryk J. Chmielewski Tytus, Romek i A’Tomek księga I, Prószyński Media, Warszawa 2009, str. 52
- ↑ Tytus, Romek i A'Tomek [online], www.tytusdezoo.com.pl [dostęp 2018-05-03] .
- ↑ Henryk Jerzy Chmielewski: Żywot człowieka zmałpionego. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2016, s. 272. ISBN 978-83-8069-388-3.
- ↑ Krzysztof Grzegorzewski , Obraz wartości PRL w komiksie Henryka Jerzego Chmielewskiego Tytus, Romek i A’Tomek (analiza ksiąg z lat 1966–1987), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, 41 (3), 2017, s. 159–180, ISSN 1505-9057 [dostęp 2023-10-02] (pol.).