Uchownica kasztanowata
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Wynnella silvicola |
| Nazwa systematyczna | |
| Wynnella silvicola Nannf. Ann. bot. fenn. 3: 309 (1966) | |
Uchownica kasztanowata (Wynnella silvicola Nannf.) – gatunek grzybów z rodziny piestrzycowatych (Helvellaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Wynnella, Helvellaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1]. Nazwa polska za internetowym atlasem grzybów[2].
Po raz pierwszy opisał go w 1966 r. John Axel Nannfeldt[1]. Niektóre synonimy:
- Helvella silvicola (Nannf.) Harmaja 1974
- Wynnea atrofusca R. Heim 1926
- Wynnella atrofusca Svrček 1963[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Wysokość 2–8 cm, szerokość 1–2 cm, kształt zaokrąglonego ucha osła (zagięty do wewnątrz wzdłuż osi pionowej). Powierzchnia zewnętrzna początkowo średnio brązowa, wkrótce coraz bardziej blada w kierunku podstawy; powierzchnia wewnętrzna ciemno fioletowobrązowa, wkrótce ciemno czerwonawobrązowa; podstawa w postaci pomarszczonego lub żebrowanego trzonu o długości do około 2 cm i grubości 1 cm i barwie od żółtawej do jasnobrązowej lub białawej. Miąższ cienki, kruchy, brązowawy w „uchu”, białawy na trzonie i niezmieniający barwy po pokrojeniu, bez wyraźnego zapachu[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 18–23 × 13–15 µm; szeroko elipsoidalne, gładkie z jedną dużą centralną gutulą, która często prawie całkowicie wypełnia zarodnik, w KOH szkliste. Worki 275–300 × 10–12,5; 8-zarodnikowe, w KOH szkliste. Wstawki przekraczające worki o 10–12 µm, nitkowate z zaokrąglonymi lub niemal maczugowatymi wierzchołkami, o szerokości w najszerszym miejscu 3,5–5 µm, W KOH szkliste. Powierzchnia ekscypulum przypominająca trichodermę, z maczugowatymi i septowanymi elementami o szerokości 10–15 µm, gładka, szklista. Strzępki kontekstu gęsto splecione o szerokości 3–4 µm, gładkie[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Uchownica kasztanowata znana jest w Ameryce Północnej, Europie i Azji[5]. W 2006 r. M.A. Chmiel przytoczyła ten gatunek w swojej checkliście jako grzyb występujący na terenie Polski[6]. Gatunek ma status wymierającego (E) na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski[7]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów[2].
Grzyb naziemny, prawdopodobnie mykoryzowy. Owocniki rosną samotnie, w rozproszeniu lub grupowo wśród drzew iglastych latem i jesienią[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-05-31] (ang.).
- ↑ a b Aktualne stanowiska Wynnella silvicola w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-05-31] (pol.).
- ↑ SpeciesFungorum [online] [dostęp 2024-06-03] (ang.).
- ↑ a b c Michael Kuo, Helvella silvicola [online], MushroomExpert [dostęp 2024-06-03].
- ↑ Występowanie Wynnella silvicola na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-05-31] (ang.).
- ↑ Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 126, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 60, ISBN 83-89648-38-5.