Ulica Kozia w Warszawie

Kozia
{{{nazwa oryginalna}}}
	{{{jednostki}}}
	nr rej. 203 z 1 lipca 1965
	; {{{opis zdjęcia}}}
Państwo	Polska
Miejscowość	{{{miejscowość}}}
Długość	0,3 km
Poprzednie nazwy	{{{poprzednie nazwy}}}
	Plan
	[[Plik:{{{plan}}}\|240x240px\|alt=Plan przebiegu ulicy\|]]
Przebieg
	Położenie na mapie Warszawy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:landmark}
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 18 sty 2018, była oparta na tej wersji.

Ulica Kozia – ulica w Śródmieściu Warszawy.

W swojej historii nosiła różne nazwy: Kozła, Kozłowa, Ku Pałacowi Księcia Prymasa (od Pałacu Prymasowskiego), Junkierska (w latach 1900-1915 od znajdującej się w Pałacu Prymasowskim szkoły junkrów rosyjskich), Do Dworu Księcia Arcybiskupa Gnieźnieńskiego. Do obecnej nazwy powrócono w 1919 roku. Wywodzi się ona od właściciela posiadłości, które znajdowały się w jej obrębie.

Przebieg

Kozia to wąska (8m), ale dość długa (300m) uliczka łącząca ul. Trębacką z ul. Miodową.

Historia

Ulica powstała w XIV wieku jako połączenie Traktu Czerskiego, czyli obecnego Krakowskiego Przedmieścia i późniejszej ul. Senatorskiej. Jej otoczenie tworzyły zabudowania gospodarcze domów stojących wzdłuż Krakowskiego Przedmieścia. W początkach XVI w. zbudowano wzdłuż niej spichrze, zaś jej drugą stronę stanowił, istniejący do dziś, ogród Pałacu Prymasowskiego. Pod koniec XVIII w. przy Koziej znajdowały się oficyny domów stojących przy Krakowskim Przedmieściu, skrzydło Pałacu Prymasowskiego oraz trzy kamienice, z czego jedna bardzo obszerna. Oficyny kamienic Krakowskiego Przedmieścia o wartości historycznej:

Cechu Rzeźników (nr 4)
Guchweterowskiej (nr 6)
Hiża (nr 12)
Cechu Krawców (nr 16)
Skalskiego (nr 20)

W XVII w. wypełniła się zabudową, zaś w wieku XIX stała się bardzo modna z powodu licznych kawiarni i hoteli. Ulica ta w XVIII wieku była popularna z powodu licznych domów publicznych. W latach 20. XIX wieku u zbiegu Koziej i Krakowskiego Przedmieścia funkcjonowała kawiarnia będąca ulubionym miejscem spotkań literatów i innych artystów, kawiarnia „Kawa u Brzezińskiej”. Jej częstym gościem był Fryderyk Chopin. Ulica Kozia w XIX w. zyskała popularność, ponieważ znajdowało się na niej wiele hoteli:

Zajazd Berdyczowski od 1815 r. (nr 3)
Hotel de Saxe od 1847 r. (także pod nr 3)
Hotel Kowieński (później Włoski) od 1869 r. (nr 1) – obecnie kamienica Barszczewiczowska

Jednym z hoteli przy Koziej był również Hotel Saski, który składał się z kamienic znajdujących się po przeciwnych stronach ulicy (3, 5 oraz 8 i 12). W celu połączenia hotelu z drugą częścią wybudowano nad ulicą przejście łączące dwa domy, które zostało nazwane Mostem Westchnień.

Kozia była połączona z Krakowskim Przedmieściem na wysokości Resursy Obywatelskiej ulicą Krótką, która jednak została zamurowana w 1865 roku. W 1876 r. położono bruk, a około 1900 r. został on zamieniony na kamienną kostkę, która zachowała się do dziś.

W latach 1779-1785 została wzniesiona altana pałacu Prymasowskiego (nr 11). Jej autorami są Efraim Schroeder i Szymon Bogumił Zug. Obecnie mieści się tutaj Muzeum Karykatury.

10 sierpnia 1944 w Hotelu Saskim przy Koziej oddziały niemieckie rozstrzelały ponad 100 mieszkańców okolicznych domów. W latach 50. na budynku umieszczono tablicę Tchorka upamiętniającą te wydarzenia^[1].

W 1944 roku ulica została doszczętnie zniszczona, ale fasady większości budynków przetrwały. Odbudowano je w latach 1948-1949, a w latach 1949-1951 większość z nich rozebrano. W ich miejscu wystawiono kamieniczki.

Ważniejsze obiekty

Kamienica Kestnera – ul. Kozia 4 / ul. Krakowskie Przedmieście 27
Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego (nr 11)
Pałac Wesslów

Przypisy

↑ Stanisław Ciepłowski: Napisy pamiątkowe w Warszawie XVII-XX w. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 100. ISBN 83-01-06109-X.

Bibliografia

[1] Stanisław Ciepłowski: Napisy pamiątkowe w Warszawie XVII-XX w. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 100. ISBN 83-01-06109-X.

[1]