Uzależnienie (film)

Uzależnienie
The Addiction
Gatunek	horror, dramat
Rok produkcji	1995
Data premiery	styczeń 1995 r.
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Czas trwania	82 minuty
Reżyseria	Abel Ferrara
Scenariusz	Nicholas St. John
Główne role	Lili Taylor, Annabella Sciorra, Christopher Walken, Edie Falco
Muzyka	Joe Delia
Zdjęcia	Ken Kelsch
Scenografia	Charles M. Lagola
Kostiumy	Melinda Eshelman
Montaż	Mayin Lo
Produkcja	Fernando Sulichin, Denis Hann
Wytwórnia	Fast Films, Guild, October Films

Uzależnienie^[a] (tytuł oryg. The Addiction) − czarno-biały amerykański film fabularny z 1995 roku, wg scenariusza Nicholasa St. Johna, wyreżyserowany przez Abla Ferrarę. Hybryda horroru i dramatu. Opowiada historię nowojorskiej studentki filozofii, która zostaje ugryziona przez nieznajomą kobietę i zaczyna przeistaczać się w wampira. W filmie w rolach głównych wystąpili Lili Taylor, Edie Falco, Paul Calderón, Annabella Sciorra i Christopher Walken.

Projekt określany bywał jako alegoria uzależnienia od narkotyków lub też alegoria teologicznej koncepcji grzechu^[1] W swej treści obraz odwołuje się do filozofii, teologii i intelektualizmu, przytaczając między innymi poglądy Edmunda Husserla, Friedricha Nietzschego, Ludwiga Feuerbacha oraz Kartezjusza. W scenariuszu znalazło się również miejsce dla cytatów R. C. Sproula, teologa znanego z ostrej krytyki kościoła katolickiego. Światowa premiera filmu odbyła się w styczniu 1995 podczas Sundance Film Festival^[2]. W październiku tego roku miała miejsce komercyjna premiera Uzależnienia^[2]. Projekt zebrał pozytywne recenzje krytyków; został określony jako „mądry, osobliwy film gatunkowy”^[3]. Uzyskał też nominację do Złotego Niedźwiedzia w trakcie 45. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie oraz kilka innych prestiżowych wyróżnień^[4].

Obsada[edytuj | edytuj kod]

Lili Taylor − Kathleen Conklin
Christopher Walken − Peina
Annabella Sciorra − Casanova
Edie Falco − Jean
Paul Calderón − profesor
Fredro Starr − Black
Kathryn Erbe − studentka antropologii
Michael Imperioli − misjonarz
Jamal Simmons − przyjaciel Blacka (w czołówce jako Jamel „RedRum” Simmons)

Produkcja[edytuj | edytuj kod]

Film nakręcono w ciągu dwudziestu dni^[5] w 1994 roku^[6]. Postać Casanovy miała początkowo być mężczyzną, a Peiny − kobietą. Gdy Christopher Walken przeczytał scenariusz filmu, uznał jednak, że Peina nosi cechy męskie i zdecydował, iż chce odegrać tę rolę. W rezultacie został obsadzony jako Peina, podczas gdy rolę Casanovy przejęła Annabella Sciorra^[7].

Odbiór[edytuj | edytuj kod]

Krytycy ocenili film pozytywnie, wydając mu pochlebne recenzje. Agregujący opinie dziennikarzy serwis Rotten Tomatoes, w oparciu o dwadzieścia sześć omówień, okazał obrazowi 73-procentowe wsparcie^[3]. Uzależnienie okrzyknięto mianem „mądrego, osobliwego filmu gatunkowego”^[3]. W 2002 roku współpracujący z dziennikiem The Guardian krytyk Peter Bradshaw umieścił projekt na pierwszym miejscu swego notowania najlepszych filmów wszech czasów^[5]^[8]. Albert Nowicki (His Name Is Death) pisał: "Najbardziej imponuje w Uzależnieniu gra świateł i cieni, które zdają się niekiedy determinować taniec aktorów na planie."^[9]

Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

1995, 45. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie:
- nominacja do nagrody Złoty Niedźwiedź (wyróżniony: Abel Ferrara)^[4]
1995, Mystfest:
- Nagroda Krytyków (Abel Ferrara)^[4]
- nominacja do nagrody przyznawanej za najlepszy film (Abel Ferrara)^[4]
1996, Independent Spirit Awards:
- nominacja do nagrody Independent Spirit w kategorii najlepszy film fabularny (Denis Hann, Fernando Sulichin)^[4]
- nominacja do nagrody Independent Spirit w kategorii najlepsza aktorka pierwszoplanowa (Lili Taylor)^[4]
1997, Málaga International Week of Fantastic Cinema:
- nagroda przyznawana za najlepszy film (Abel Ferrara)^[4]
- nagroda przyznawana najlepszej aktorce (Lili Taylor)^[4]
- Specjalne Wyróżnienie dla Christophera Walkena (za występ aktorski)^[4]
1998, Sant Jordi Awards:
- nagroda Sant Jordi w kategorii najlepsza aktorka zagraniczna (Lili Taylor)^[4]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Bazy Internet Movie Database i Filmweb jako alternatywny tytuł filmu podają Nałóg.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Rodríguez Sánchez, Juan Antonio (2011). "Vampirism as a Metaphor for Addiction in the Cinema of the Eighties (1987-1995)". Universidad de Salamanca Press (academia.edu). [dostęp 2015-06-16].
↑ ^a ^b "The Addiction (1995) − Release Info". imdb.com. (ang.) [dostęp 2015-06-16].
↑ ^a ^b ^c "THE ADDICTION (1995)". rottentomatoes.com. (ang.) [dostęp 2015-06-16].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j The Addiction (1995) – lista nagród w bazie IMDb (ang.) [dostęp 2015-06-16].
↑ ^a ^b "The Addiction (1995) − Trivia". imdb.com. (ang.) [dostęp 2015-06-16].
↑ "The Addiction (1995) − Box office / business". imdb.com. (ang.) [dostęp 2015-06-16].
↑ Vestby, Ethan (2013-12-09). "Abel Ferrara On Artistic Freedom, Collaboration, 'Ms. 45,' Pier Paolo Pasolini & More". thefilmstage.com. (ang.) [dostęp 2015-06-16].
↑ "How the directors and critics voted − Peter Bradshaw". old.bfi.org.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-28)].. bfi.org.uk. (ang.) [dostęp 2015-06-16].
↑ Nowicki, Albert (2015-06-18). "ZŁO JAKO NIEODŁĄCZNA CZĘŚĆ KAŻDEGO Z NAS". hisnameisdeath.com. [dostęp 2018-03-31].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Uzależnienie w bazie IMDb (ang.)
Uzależnienie w bazie Filmweb

[1] Bazy Internet Movie Database i Filmweb jako alternatywny tytuł filmu podają Nałóg.

[2] Rodríguez Sánchez, Juan Antonio (2011). "Vampirism as a Metaphor for Addiction in the Cinema of the Eighties (1987-1995)". Universidad de Salamanca Press (academia.edu). [dostęp 2015-06-16].

[rel-3] "The Addiction (1995) − Release Info". imdb.com. (ang.) [dostęp 2015-06-16].

[rott-4] "THE ADDICTION (1995)". rottentomatoes.com. (ang.) [dostęp 2015-06-16].

[awa-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j The Addiction (1995) – lista nagród w bazie IMDb (ang.) [dostęp 2015-06-16].

[triv-6] "The Addiction (1995) − Trivia". imdb.com. (ang.) [dostęp 2015-06-16].

[7] "The Addiction (1995) − Box office / business". imdb.com. (ang.) [dostęp 2015-06-16].

[8] Vestby, Ethan (2013-12-09). "Abel Ferrara On Artistic Freedom, Collaboration, 'Ms. 45,' Pier Paolo Pasolini & More". thefilmstage.com. (ang.) [dostęp 2015-06-16].

[9] "How the directors and critics voted − Peter Bradshaw". old.bfi.org.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-28)].. bfi.org.uk. (ang.) [dostęp 2015-06-16].

[10] Nowicki, Albert (2015-06-18). "ZŁO JAKO NIEODŁĄCZNA CZĘŚĆ KAŻDEGO Z NAS". hisnameisdeath.com. [dostęp 2018-03-31].

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

1970-79	Zabójca z wiertarką (1979)
1980-89	Kaliber 45 (1981) Miasto strachu (1984) Gladiator (1986) Chinka (1987) Kocur (1989)
1990-99	Król Nowego Jorku (1990) Zły porucznik (1992) Porywacze ciał (1993) Niebezpieczna gra (1993) Uzależnienie (1995) Pogrzeb (1996) Zaćmienie (1997) Hotel New Rose (1998)
2000-09	Święta (2001) Maria (2005) Go Go Tales (2007) Chelsea on the Rocks (2008)
2010-19	42 One Dream Rush (2010, segment) 4:44 Ostatni dzień na Ziemi (2011) Witamy w Nowym Jorku (2014) Pasolini (2014) Tommaso (2019) Syberia (2019)
2020-29	Zera i jedynki (2021)