Władysław Sczaniecki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Sczaniecki
Ilustracja
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

24 września 1869
Łaszczyn

Data i miejsce śmierci

6 kwietnia 1942
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1922

Siły zbrojne

Armia Cesarstwa Niemieckiego
Wojsko Polskie

Formacja

Armia Wielkopolska

Jednostki

15 Wielkopolski Pułk Artylerii Lekkiej
3 Brygada Artylerii
17 Brygada Artylerii

Stanowiska

dowódca pułku
dowódca brygady

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921

Władysław Józef Maria Sczaniecki (ur. 24 września 1869 w Łaszczynie, zm. 6 kwietnia 1942 w Warszawie) – pułkownik Wojska Polskiego, spółdzielca mleczarski, jeden z pionierów nowoczesnego mleczarstwa w Wielkopolsce (na ziemi rawickiej), uznawany za jednego z najwybitniejszych działaczy spółdzielczości mleczarskiej i kółek rolniczych w południowo-zachodniej Wielkopolsce.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Michała i Bogusławy z Kruszyńskich[1]. Uczył się w gimnazjum w Chełmnie i Poznaniu, gdzie w 1890 uzyskał świadectwo dojrzałości. W czasie studiów ekonomicznych i rolniczych w Berlinie był prezesem Bratniej Pomocy. Należał do Towarzystwa Tomasza Zana. Po studiach gospodarował w Łaszczynie, w odziedziczonym po rodzicach ponad 500-hektarowym folwarku. W 1910 zorganizował w Łaszczynie kółko rolnicze oraz pierwszy w Wielkopolsce zimowy kurs rolniczy. W latach 1910–1936 był wicepatronem kółek rolniczych na rejon Rawicz-Wschód. W czasie I wojny światowej od 1 sierpnia 1914[1] służył w wojsku niemieckim, od 15 stycznia 1915 w stopniu kapitana. W latach 1919–1936 należał do władz centralnych Patronatu Kółek Rolniczych w Poznaniu, kierując Wydziałem Chowu Bydła i Mleczarstwa. W tym czasie publikował liczne artykuły fachowe na tematy mleczarskie i hodowlane. W 1918 Kółko Rolnicze w Wąsoszu wydelegowało go na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu. Potem zajął się służbą wojskową i przejmował z rąk zaborców Rawicz. W listopadzie 1918 został mianowany komendantem powiatu rawickiego, później był referentem wojskowym przy Naczelnej Radzie Ludowej. Od 5 marca 1919 dowodził 15 Wielkopolskim pułkiem artylerii polowej, a od 2 października 3 Brygadą Artylerii, późniejszą 17 Brygadą Artylerii, z którą przeszedł szlak bitewny w latach 1919–1920. W 1922 opuścił wojsko na rzecz pracy w organizacjach rolniczych (stworzył wzorowe gospodarstwo, na bazie którego w 1951 utworzono Rolniczą spółdzielnię produkcyjną)[2].

Władysław Sczaniecki był jednym z głównych organizatorów polskiej spółdzielni mleczarskiej w Rawiczu-Sierakowie (od 1927). Przyczynił się także do przejęcia niemieckiej spółdzielni na drodze zmajoryzowania udziałów Niemców. W 1938 spółdzielnia wybudowała nowoczesną kazeiniarnię lanitalową. Działania spółdzielcy przerwała II wojna światowa – wraz z żoną Jadwigą zostali najpierw uwięzieni w Rawiczu, ale później wypuszczeni. Małżeństwo udało się do Warszawy, gdzie Sczaniecki zmarł. Został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 23-Tuje-5)[3].

Grób Władysława Sczanieckiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Żonaty z Jadwigą z Plucińskich. Mieli pięcioro dzieci: Marię (ur. 1904), Ludwika (zm. przy urodzeniu w 1906), Józefa (ur. 1907), Andrzeja (ur. 1908), oraz Michała (ur. 1910)[4].

Awanse[5][edytuj | edytuj kod]

  • podporucznik – 1894[1]
  • porucznik – 1904[1]
  • kapitan – 15 stycznia 1915[1]
  • major – 1 marca 1919
  • podpułkownik – 1 czerwca 1919
  • pułkownik – 9 czerwca 1920

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g Polak (red.) 1993 ↓, s. 188.
  2. Zbigniew Gryczka, Wybrane sylwetki działaczy spółdzielczości mleczarskiej w Wielkopolsce, w: Rocznik Muzeum Narodowego Rolnictwa w Szreniawie, tom 18/1992, s. 315-316, ISSN 0137-5113
  3. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-03-21].
  4. Mirosław Nowak, Łaszczyn : dzieje parafii, wyd. 2, Poznań: "Bonami" - Wydawnictwo-Drukarnia, 2011, s. 94-98, ISBN 978-83-62298-22-8, OCLC 812712244 [dostęp 2022-07-19].
  5. SCZANIECKI Władysław [online], Powstanie Wielkopolskie [dostęp 2020-03-21] (pol.).
  6. a b c Władysław Sczaniecki Album Pamiątkowy Powstańców Ziem Zachodnich R.P. Nr 3, 1938.
  7. M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277 „za zasługi na polu pracy narodowej, społecznej i samorządowej”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Zbigniew Gryczka, Wybrane sylwetki działaczy spółdzielczości mleczarskiej w Wielkopolsce, w: Rocznik Muzeum Narodowego Rolnictwa w Szreniawie, tom 18/1992, s.315/316, ISSN 0137-5113.
  • Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.