Władysław Rybakowski

Władysław Rybakowski

Data i miejsce urodzenia	22 maja 1885 Krotoszyn
Data i miejsce śmierci	24 listopada 1952 Poznań
Miejsce spoczynku	Krotoszyn
Zawód, zajęcie	kolejarz, strażak
Odznaczenia

Władysław Rybakowski (ur. 22 maja 1885 r. w Krotoszynie, zm. 24 listopada 1952 r. w Poznaniu) – działacz społeczny i polityczny, jeden z przywódców Powstania Wielkopolskiego w Krotoszynie.

Życiorys

Urodził się w rodzinie cieśli Wawrzyńca i Marianny z Borowińskich. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczył się zawodu kowala.

Od marca 1908 roku był naczelnikiem krotoszyńskiego gniazda „Sokoła”. W czasie I wojny światowej powołany do armii pruskiej, służył w artylerii, osiągnął stopień sierżanta.

24 grudnia 1918 r. wrócił do Krotoszyna. Wieczorem 1 stycznia 1919 r. kierował brawurową akcją zdobycia koszar niemieckich w Krotoszynie. W wyniku tego działania zdobyto znaczne ilości broni i amunicji. Broń ta okazała się przydatna w czasie akcji wyzwolenia i utrzymania Krotoszyna, a także odcinka granicznego pomiędzy Zdunami i Cieszkowem.

Po utworzeniu w lutym 1919 r. Żandarmerii Konnej w powiecie krotoszyńskim (funkcjonującej w strukturach Żandarmerii Krajowej Sił Zbrojnych w byłym zaborze pruskim) w stopniu wachmistrza, został zastępcą dowódcy oddziału. W okresie międzywojennym i podczas okupacji hitlerowskiej pracował w zawodzie kolejarza i służył w straży pożarnej. Przez całą wojnę przechowywał orła z pomnika Józefa Piłsudskiego w Krotoszynie oraz tablice upamiętniającą Powstanie wielkopolskie.

Spoczywa na cmentarzu w Krotoszynie.

Działalność publiczna

Był członkiem Związku Powstańców Wielkopolskich, autorem rękopiśmiennych wspomnień ze swego udziału w powstaniu.

Honorowy członek krotoszyńskiego „Sokoła”.

Działalność artystyczna

Autor kilku amatorskich sztuk scenicznych, które wystawiał i reżyserował na scenie Bazaru krotoszyńskiego oraz piosenek śpiewanych przez powstańców.

Rodzina

Dwukrotnie żonaty: z Agnieszką z Jankiewiczów (zm. 1926) - dzieci: Kazimierz (1920-1991), Czesława (Serek-Mizera, 1914-1988) i z Zuzanną Zofią z Szymkowiaków (1901-1972) - dzieci: Barbara (Płócienniczak, 1928-1989), Józef (1935- 1991), Roman (1940-2000).

Jego wnukiem jest Janusz Rybakowski (ur. 1946), zaś prawnukiem Filip Rybakowski (ur. 1973) – oboje są profesorami psychiatrii na poznańskim Uniwersytetem Medycznym.

Odznaczenia

Odznaczony m.in.: Odznaką „Powstańcowi Broni Wdzięczna Wielkopolska”, Mieczami Hallerowskimi, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Medalami: brązowy, srebrnym i złotym Za Zasługi dla Pożarnictwa.

23 lutego 2012 roku uchwałą Rady Miejskiej Krotoszyna rondo przy skrzyżowaniu ulic Łąkowej i Bolewskiego zostało nazwane imieniem Władysława Rybakowskiego.

• 
  Konny Oddział Żandarmerii Powstańczej na rynku w Krotoszynie (na czele, z prawej dowódca Andrzej Kot, po lewej zastępca Władysław Rybakowski)
• 
  Rondo Rybakowskiego w Krotoszynie

Bibliografia

• Krotoszyn i okolice: opracowania i materiały źródłowe, pod red. J. Zdunka, Krotoszyn 2007;
• J. Sadkowski (W. Bolewski), Krotoszyn w powstaniu 1918/1919 roku, Ostrów 1936;
• Z. Wieliczka, Od Prosny po Rawicz. Wspomnienia z powstania wielkopolskiego 1918-1919. Poznań 1931;
• T. G. Śnieciński, Zarys historii krotoszyńskiego węzła kolejowego Krotoszyn i Okolice, t. 3, 2008;
• H. Zięba, Monografia Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowej w Poznaniu. Poznań 1993;
• P. W. Płócienniczak, Powstanie. Kto wyzwolił Krotoszyn? „Rzecz Krotoszyńska”, 4.I.2010r.;
• P. W. Płócienniczak Powstaniec Rybakowski! Wystąp! „Rzecz Krotoszyńska”, wrzesień 2010;
• P. W. Płócienniczak Szkic do portretu dzielnego powstańca. „Rzecz Krotoszyńska”, maj 2011;
• Krotoszyn - Historia,Tom II(red. D. Kosiński, R. Marciniak), Krotoszyn-Poznań 1996;
• Powstańcy wielkopolscy. Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, Tom VIII,(red. Bogusław Polak), Poznań 2011;