Warstwiak guzkowaty
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
warstwiak guzkowaty |
| Nazwa systematyczna | |
| Daldinia petriniae Y.M. Ju, J.D. Rogers & F. San Martín Mycotaxon 61: 275 (1997) | |
Warstwiak guzkowaty (Daldinia petriniae Y.M. Ju, J.D. Rogers & F. San Martín) – gatunek grzybów z rodziny Hypoxylaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Daldinia, Hypoxylaceae, Xylariales, Xylariomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisali go w 1997 r. Y.M. Ju, J.D. Rogers, F. San Martín i nadana przez nich nazwa naukowa jest aktualna[1]. Polską nazwę zarekomendowała Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym w 2024 r.[2]
Morfologia i rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]
Mają wymiary 1–4 × 1–5 × 1–2,5 cm, występują pojedynczo lub w grupach, początkowo są prawie półkuliste, następnie półkuliste z zagłębieniem lub poduszeczkowate z nieregularnymi bocznymi wgłębieniami. Istnieją również formy, które w młodym wieku są prawie maczugowate, lub które urosły razem i są wydłużone, nieregularnie ściśnięte lub prawie bulwiaste. Powierzchnia niedojrzałych podkładek jest czarna i pokryta różowobrązowymi konidiami. W trakcie dalszego rozwoju powierzchnia staje się szorstka, a z punktów wystają ostiole. Podkładki są beztrzonowe lub mają niewielką podstawę przypominająca podest. Perytecja są jednorzędowe, czasami także z dwu- i trójrzędową ektostromą. Po dojrzeniu zarodników górne pasma galaretowatej endostromy są białawe, a później wysychają do jednolitych, ciemnoszarych do jasnobrązowych stref; stosunek jasnych i ciemnych pasm wynosi ok. 2–3 : 1. Z wiekiem struktura endostromy staje się krucha[3].
- Budowa mikroskopowa
Worki 75–90 × 10–11 μm, aparat apikalny o szerokości 3, 5–4 μm i wysokości 0,1 μm, w kształcie pierścienia, amyloidalny. Askospory 12–15 × 6–7 0,5(8) μm, asymetrycznie elipsoidalne o zwężających się końcach, pora rostkowa prosta, rozciągająca się na całej długości zarodników po stronie wypukłej. Występują annelokonidia[3].
- Gatunki podobne
Blisko spokrewniony i podobny jest Daldinia childiae. Obydwa te gatunki w młodych podkładkach wytwarzają pigmenty o żółtawej lub miodowej barwie. Daldinia pyrenaica odróżnia się od D. childiae tendencją do tworzenia podstawek maczugowatych z trzonem, jak również wyraźnymi wybrzuszeniami perytecjów i rozmiarami askospor i konidiów[3].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Podano stanowiska w Ameryce Północnej i Europie[4]. Występuje również w Polsce[5], a najbardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].
Saprotrof rosnący na martwym drewnie, zwłaszcza w nadrzecznych lasach łęgowych na olszach szarych, olszach zielonych, olszach rombolistnych, czasami także na grabach[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-04-07] (ang.).
- ↑ Rekomendacja nr 3/2024 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2024-04-02].
- ↑ a b c d Hartmund Wollweber, Marc Stadler, Zur Kenntnis der Gattung Daldinia in Deutschland und Europa, „Zeitschrift für Mykologie”, 67 (1), 2001, s. 45–51 [dostęp 2024-04-07] (niem.).
- ↑ Występowanie Daldinia petriniae na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-04-07] (ang.).
- ↑ Andrzej Chlebicki, Revision of the genus Daldinia in the KRAM herbarium collection: Daldinia childiae, D. loculata and D. loculatoides, three new species for Poland, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Naturae”, 7, 2022, s. 61–73, DOI: 10.24917/25438832.7.5, ISSN 2543-8832.
- ↑ Aktualne stanowiska Daldinia petriniae w Polsce [online], gbif.org [dostęp 2024-04-07] (ang.).