Wechselburg (klasztor)
51°00′17″N 12°46′17″E/51,004833 12,771250 kościół klasztorny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Miejscowość | |
| Właściciel |
benedyktyni (dawniej augustianie) |
| Typ zakonu |
męski |
| Obiekty sakralne | |
| kościół | |
| Fundator | |
| Data budowy |
po 1156–po 1180 |
| Data zamknięcia |
1278/1543 |
| Data reaktywacji |
1993 |
Położenie na mapie Saksonii  | |
Położenie na mapie Niemiec  | |
| 51°00′17″N 12°46′17″E/51,004833 12,771250
| |
| Strona internetowa | |
Wechselburg (dawniej Zschillen) – klasztor w Wechselburgu w Niemczech, w kraju związkowym Saksonia, założony w XII w. dla augustianów, w 1278 przekazany krzyżakom, w 1543 zsekularyzowany. Na fundamentach budynków klasztornych powstał w XVII–XVIII w. zamek Wechselburg, z założenia pozostał natomiast kościół klasztorny. W 1993 w bocznym skrzydle zamku reaktywowano klasztor, tym razem benedyktynów.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Klasztor Zschillen ufundował późniejszy margrabia Łużyc Dedo III z dynastii Wettynów po tym, gdy odziedziczył miasto Rochlitz z okolicami w 1156[1][2]. Kronika klasztoru Lauterberg zawiera wzmiankę o tej fundacji pod datą 1174, jednak faktycznie nastąpiła ona wcześniej[3]. Powstał wówczas kościół Świętego Krzyża oraz klasztor dla sprowadzonych tu z Lauterbergu augustianów. Do budowy założenia użyto porfiru z Rochlitz. Kościół ukończono zapewne ok. 1180, klasztor wkrótce później[1][2].
Z klasztorem związana jest historia śmierci fundatora. Dedo, którego tusza uniemożliwiała mu udział w wyprawie z cesarzem do Italii, poddał się tutaj operacji usunięcia nadmiaru tłuszczu, wskutek której zmarł[4].
Wskutek zaburzeń w klasztorze (według jednego z późniejszych przekazów mnisi mieli zabić i wrzucić do rzeki Zwickauer Mulde przeora próbującego doprowadzić do przestrzegania przez zakonników reguły[4][5]) jeden z następców Dedona, Henryk III Dostojny, w uzgodnieniu z biskupem miśnieńskim rozwiązał w 1278 klasztor i przekazał go krzyżakom[1][2][5]. Siedzibę miała tu ich komturia[4]. W 1537 doszło w klasztorze do pożaru[6].
W dobie reformacji, gdy w 1539 zmarł katolicki książę saski Jerzy Brodaty i jego dobra przejął jego luterański brat Henryk Pobożny, dobra krzyżackie zostały zsekularyzowane[7]. W 1543 syn Henryka, Maurycy Wettyn zamienił klasztor i jego dobra za inne dobra w Saskiej Szwajcarii (Hohnstein, Lohmen i Wehlen) z hrabiami Schönburga[1][2][8]. Tej zamianie dobra zawdzięczają obecną nazwę: Wechselburg[1][4][7].
Dawne zabudowania klasztorne zniszczył pożar w połowie XVI w.[4][9] Na ich miejscu (z klasztoru pozostały tylko romańskie piwnice), zbudowano barokowy zamek Wechselburg, ukończony w XVIII w. Romańska świątynia stała się kościołem zamkowym[2][10]. Po usunięciu właścicieli po drugiej wojnie światowej zamek przekształcono na sanatorium dla dzieci, a następnie szpital dziecięcy. W 1993 boczne skrzydło zamku (kleines Schloss) zamieniono z powrotem na klasztor, tym razem benedyktynów, którzy przybyli tu z klasztoru Ettal. Pozostała część zamku od 2006 jest nieużywana[2].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Geschichte... ↓.
- ↑ a b c d e f Kostbare romanische... ↓.
- ↑ Prill 1884 ↓, s. 7.
- ↑ a b c d e Moser 1879 ↓, s. 51.
- ↑ a b Prill 1884 ↓, s. 11.
- ↑ Prill 1884 ↓, s. 12.
- ↑ a b Prill 1884 ↓, s. 14.
- ↑ Prill 1884 ↓, s. 14–15.
- ↑ Prill 1884 ↓, s. 16.
- ↑ Prill 1884 ↓, s. 16–17.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Geschichte. [w:] Benediktinerkloster und Pfarrgemeinde Heilig Kreuz in Wechselburg [on-line]. [dostęp 2018-09-02].
- Kostbare romanische Kunst: Basilika, Kloster und Schloss Wechselburg. [w:] Rochlitzer Muldental: Auf ins Tal der Burgen [on-line]. [dostęp 2018-12-06].
- Joseph Prill: Die Schlosskirche zu Wechselburg, dem ehemaligen Kloster Zschillen. Leipzig: Hugo Lorenz, 1884.
- Otto Moser: Wanderungen durch die Umgebung Leipzigs: Neuester Führer für Touristen durch die nahe und weitere Umgebung Leipzigs (1879). Weitsüchtig, 2015. ISBN 978-3-95656-276-1.