Augustianie
| Dewiza: Amor meus pondus meum Miłość moja ciężarem moim | |
| |
| Pełna nazwa |
Zakon Świętego Augustyna |
|---|---|
| Nazwa łacińska |
Ordo Sancti Augustini |
| Skrót zakonny |
OSA |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Data założenia |
1 marca 1256 |
| Data zatwierdzenia |
9 kwietnia 1256 |
| Przełożony | |
| Liczba członków |
2428 (2022) |
| Strona internetowa | |
Zakon Świętego Augustyna (Augustianie, łac. Ordo Sancti Augustini – OSA; do 1963 augustianie-eremici, łac. Ordo Eremitarum Sancti Augustini, OESA) – zgromadzenie zakonne powstałe 1 marca 1256 po zjednoczeniu wielu wspólnot eremickich, które żyły według reguły św. Augustyna.
Augustianów zalicza się do zakonów żebraczych. Ich ubiorem jest czarny habit z kapturem i skórzanym pasem. Prowadzą oni działalność naukową, misyjną, społeczną oraz pracują wśród ludzi chorych, ubogich, upośledzonych i odrzuconych na margines społeczeństwa.
Członkowie zakonu
[edytuj | edytuj kod]Z zakonu augustianów wywodzą się: jeden papież (Leon XIV), 16 kardynałów, 6 patriarchów, 78 arcybiskupów, 552 biskupów, 5 świętych i 141 błogosławionych (stan na 12 maja 2025[1]). Do zakonu należeli m.in.: Aegidius Colonna Romanus, Bonaventura Badoer, Luis de León, Izajasz Boner, Marcin Luter – ojciec reformacji, Grzegorz Mendel – prekursor genetyki, Andrés de Urdaneta, Tomasz z Villanuevy, Walenty Scholar – astronom, brat Eneasz – współtwórca almanachu astronomicznego, Piotr z Krakowa – teolog[2], Wilhelm Gaczek, Grzegorz Uth.
Augustianie w Polsce
[edytuj | edytuj kod]Do Polski augustianie zostali sprowadzeni przez Siemowita III w 1356 na Mazowsze do Rawy i do Warszawy, a dwa lata później do Ciechanowa[3].
Klasztory w Polsce należały do prowincji bawarskiej i były podzielone na trzy okręgi: polski, mazowiecki i ruski[4]. Do okręgu polskiego należały klasztory w Krakowie, Olkuszu, Książu Wielkim, Wieluniu, Krasnymstawie i Pilźnie; do mazowieckiego klasztory w Warszawie (1356), Rawie (1356) i Ciechanowie (1358); do ruskiego w Brześciu Litewskim i Grodnie (1494)[5]. Samodzielna polska prowincja zakonna powstała 6 lipca 1547. W okresie reformacji nastąpił kryzys, który spowodował spadek liczebności wspólnot zakonnych (we wszystkich klasztorach było dziesięciu ojców, z czego jeden w Ciechanowie)[6]. Ponowny rozwój zaczął się w XVII wieku. Klasztory na terenach zaboru rosyjskiego zostały zniesione po Powstaniu styczniowym w ramach szerszej kasaty w 1864. Do XX wieku przetrwał tylko klasztor w Krakowie.
W 1950 augustianie zostali zniesieni w Polsce przez ówczesnego metropolitę krakowskiego, Adama Sapiehę, ze względu na udział zakonników w ruchu księży patriotów. Reaktywowani w początku lat 80. XX wieku. Do tworzonej od podstaw struktury nie przyjęto byłych zakonników sprzed 1950[7].
Na dzień 8 maja 2025 prowincja polska posiada 3 klasztory: dwa w Krakowie i jeden w Łomiankach k. Warszawy. Są to: klasztor pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej Dziewicy i Męczennicy, przy którym działa Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej i św. Małgorzaty w Krakowie oraz jedyne w Polsce Zgromadzenie Sióstr Świętego Augustyna, klasztor pw. Matki Bożej Dobrej Rady przy którym działa Kościół św. Mikołaja z Tolentino w Krakowie oraz klasztor pw. Matki Bożej Pocieszenia w Łomiankach[8].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Giga-Catholic Information.
- ↑ Górczyk 2016 ↓, s. 61.
- ↑ Górczyk 2016 ↓, s. 60.
- ↑ Górczyk 2016 ↓, s. 58.
- ↑ Górczyk 2016 ↓, s. 59.
- ↑ Górczyk 2016 ↓, s. 62–64.
- ↑ Isakowicz-Zaleski 2007 ↓, s. 46–47.
- ↑ Zakon Augustianów [online], augustianie.pl [dostęp 2025-05-08].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wojciech Górczyk: Augustianie w Ciechanowie. Zarys dziejów konwentu do kasaty w 1864 r., „Notatki Płockie”, 1 (2021), s. 12–24.
- Wojciech Górczyk. Topografia sakralna Ciechanowa do roku 1600. „Bieżuńskie Zeszyty Historyczne”. 30, s. 55–80, 2016.
- Tadeusz Isakowicz-Zaleski: Księża wobec bezpieki na przykładzie archidiecezji krakowskiej. Kraków: Znak, 2007. ISBN 978-83-240-0803-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona polskiej prowincji augustianów [online], www.augustianie.pl [dostęp 2019-01-06].
- Oficjalna strona parafii augustianów na krakowskim Kazimierzu [online], www.parafia-kazimierz.augustianie.pl [dostęp 2019-01-06].
- RMF24 – tekst tego artykułu ukradziony przez Joannę Potocką i opublikowany jako jej własny na stronie rmf24.pl