Wikiprojekt:GLAM/Kolekcja Muzeum Narodowego w Warszawie/Pastele

Leon Wyczółkowski, Autoportret w chińskim kaftanie
Anna Bilińska, Wieśniaczka z dzieckiem
Jean-François Millet, Pastuszka
Stanisław Wyspiański, Macierzyństwo

Mistrzowie pastelu. Od Marteau do Witkacego

Równolegle z wystawą Muzeum Narodowego w Warszawie Mistrzowie pastelu. Od Marteau do Witkacego, trwającą od listopada 2015 do początku lutego 2016, miał miejsce pilotażowy projekt stowarzyszenia Wikimedia Polska i MNW, polegający na obecności w muzeum wikipedysty rezydenta (Wikipedian in Residence) – osoby pełniącej funkcję łącznika pomiędzy społecznością Wikipedii i projektów siostrzanych a pracownikami instytucji kultury i pomagającej w udostępnianiu dóbr kultury w projektach Wikimedia. Był to pierwszy tego rodzaju projekt w Polsce, a rezydentką została wikipedystka Gytha – Maria Drozdek. Głównym tematem projektu była czasowa wystawa pasteli, prezentująca dzieła znajdujące się w kolekcji MNW i będąca wyjątkową okazją do zapoznania się z tymi zbiorami, gdyż obrazy wykonane techniką pastelu są delikatne i podatne na uszkodzenia mechaniczne, zatem rzadko pokazywane publiczności.

W czasie trwania programu zorganizowana przy MNW grupa wolontariuszy uzupełniła zasoby Wikipedii o kilkanaście nowych (lub znacząco rozbudowanych) haseł poświęconych pastelowi i twórcom związanym z tą techniką. W celu koordynacji pracy w Wikipedii został założony roboczy wikiprojekt „Muzeum Narodowe w Warszawie”.

Ludwik Marteau, Alegoria Rozkoszy
Alina Bondy-Glassowa, Autoportret
Antonina Dunin-Sulgostowska, Siedzący chłop
Leon Kaufmann, Autoportret z papierosem
Maria Nostitz-Wasilkowska, Portret młodej kobiety z wisiorkiem ze złotym serduszkiem

Nowe treści w Wikipedii

W Wikipedii powstało (lub zostało rozbudowane z załążków) jedenaście artykułów związanych tematem przewodnim projektu rezydencji – pastelem. Oprócz samego pastelu były to głównie biogramy artystów związanych z tą techniką, przede wszystkim związanych z Polską: nadwornych malarzy polskich królów Jana Reisnera i Ludwika Marteau oraz artystów drugiej połowy XIX i pierwszej ćwierci XX wieku: Tytusa Maleszewskiego, Leona Kaufmanna, Antoniny Dunin-Sulgostowskiej, Marii Nostitz-Wasilkowskiej i Aliny Bondy-Glassowej. Powstały ponadto dwa rozwinięte biogramy osób luźno związanych z pastelami, natomiast będących postaciami bardzo ważnymi dla historii sztuki: Maurice'a Denisa i Juliusa Meier-Graefego oraz artykuł o cyklu pasteli Leona Wyczółkowskiego Skarbiec wawelski. Wszystkie napisane hasła są obszerne i zawierają przypisy bibliograficzne. Wszystkie spełniały warunki pojawienia się na stronie głównej Wikipedii w rubryce Czy wiesz i po sprawdzeniu przez wikipedystów zostały w niej zaprezentowane.

Zestawienie artykułów

Artykuł	Główny autor/ka	„Czy wiesz”	Uwagi
Alina Bondy-Glassowa	N Ivy	2 stycznia 2016	nowy artykuł
Skarbiec wawelski	N Ivy	19 stycznia 2016	nowy artykuł, wyróżnienie jako DA
Tytus Maleszewski	Gytha	31 stycznia 2016	nowy artykuł
pastel	Wojtekkord	19 lutego 2016	rozbudowa
Julius Meier-Graefe	Wojtekkord	16 lutego 2016	nowy artykuł
Antonina Dunin-Sulgostowska	Magdda	25 lutego 2016	nowy artykuł
Jan Reisner	Aksolotl	21 lutego 2016	nowy artykuł
Leon Kaufmann	Michalszka	26 lutego 2016	rozbudowa
Ludwik Marteau	Aksolotl	23 lutego 2016	rozbudowa
Maurice Denis	Michalszka	27 lutego 2016	rozbudowa
Maria Nostitz-Wasilkowska	Magdda	2 marca 2016	nowy artykuł

Ponadto już po zakończeniu oficjalnej części projektu członkowie wikiprojetu „Muzeum Narodowe w Warszawie” napisali i rozwinęli hasła: Anna Rajecka i Dziewczyna z gołąbkiem, Rosalie Filleul, Hipolit Pinko, Auguste Clot.

Skarbiec wawelski

Skarbiec wawelski to bardzo rzadko pokazywany cykl pasteli Leona Wyczółkowskiego, będący swego rodzaju inwentaryzacją katedralnego skarbca. Artykuł w Wikipedii jest jedynym powszechnie dostępnym tak dokładnym opisem tych dzieł i został wyróżniony jako tzw. dobry artykuł.

Leon Wyczółkowski, Relikwiarze św. Stanisława
Leon Wyczółkowski, Miecz koronacyjny Augusta III, włócznia św. Maurycego i miecz Zygmunta Augusta
Leon Wyczółkowski, Złota róża
Leon Wyczółkowski, Kapa koronacyjna
Leon Wyczółkowski, Kielich biskupa Maciejowskiego, tzw. skrzyneczka królowej Jadwigi i pucharek „roboty króla Zygmunta III”

Grafiki w Wikimedia Commons

W czasie trwania projektu do Wikimedia Commons zostało przesłanych ponad 100 reprodukcji prezentowanych na wystawie pasteli. Wśród przekazanych plików najliczniej reprezentowane są prace Leona Wyczółkowskiego (25 pozycji), Stanisława Wyspiańskiego (13 pozycji), Jana Rembowskiego (7 pozycji).

Reprodukcje pasteli posłużyły nie tylko do zilustrowania napisanych w ramach projektu artykułów, ale stanowią cenny materiał ilustracyjny także w wielu innych hasłach Wikipedii (także Wikipedii w innych niż polski językach). Niektóre z pozyskanych prac są jedynym przykładem twórczości plastycznej opisywanych osób (jak w przypadku Czesława Tańskiego czy Oskara Sosnowskiego) albo są jej znaczącym rozszerzeniem (Feliks Stanisław Jasiński, Józef Rapacki). Kilka portretów jest jedynym znajdującym się w zasobach Commons wizerunkiem portretowanych osób (Stanisław Ejsmond, Leon Reynel, Tadeusz Żuliński, Jan Rembowski), inne stanowią cenne uzupełnienie biogramów. Dwa z pasteli ilustrują przedstawiony na nich temat (Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce i Mała Ziemiańska), niektóre posłużyły do pokazania uwiecznionych na nich przedmiotów (maciejówka czy mufka). Także obrazy z Cyklu wawelskiego, prócz artykułu o samym cyklu, ilustrują hasła związane z przedstawionymi na nich przedmiotami. Zestawienie obejmujące przesłane reprodukcje pasteli i zilustrowane nimi artykuły w polskojęzycznej Wikipedii znajduje się na podstronie wikiprojektu (nie uwzględnia ono ilustracji w innych wikipediach, gdzie zamieszczono np. portret baronowej Eisenbach czy widok podberlińskiej ulicy).

Wszystkie przesłane na Commons reprodukcje pasteli prezentowanych na wystawie znajdują się w kategorii „Masters of the Pastel. From Marteau to Witkacy”. Każdy z udostępnionych w Wkimedia Commons plików jest szczegółowo opisany i zawiera odnośnik do strony obiektu w serwisie Muzeum Narodowego, gdzie można znaleźć rozszerzony opis wybranego dzieła.

Bieżące statystyki wykorzystania plików przekazanych przez MNW można uzyskać tym narzędziem, wpisując w pole „Category on Commons” odpowiednią kategorię, natomiast statystyki wyświetleń artykułów, w których zamieszczono pozyskane reprodukcje (we wszystkich wersjach językowych Wikipedii, w poszczególnych miesiącach), za pomocą tego narzędzia.

Kontynuowane jest także przesyłanie fotografii innych dzieł z kolekcji MNW. Wszystkie przesłane dzięki współpracy z MNW pliki znajdują się w kategorii „Media contributed by the National Museum in Warsaw”.

Tytus Maleszewski, Portret Tadeusza Żulińskiego
Oskar Sosnowski, Glosa św. Teresy
Jan Rembowski, Autoportret z koszem owoców na tle morza
Antoni Kamieński, Portret Leona Reynela
Stanisław Wyspiański, Zagroda w Konarach
Leon Wyczółkowski, Portret Szymona Tatara