Wiktor Unrug (powstaniec wielkopolski)
| Wiktor Bolesław Wojciech Unrug | |
.jpg)
| |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
18 stycznia 1925 |
| Ojciec |
Wiktor Edward Unrug |
| Matka |
Emilia Florentyna Bojanowska |
| Żona |
Jadwiga Zielonacka |
| Dzieci |
Zbigniew |
| Odznaczenia | |
| |
Wiktor Bolesław Wojciech Unrug (ur. 11 września 1871 w Mełpinie, zm. 18 stycznia 1925 w Mełpinie) – polski ziemianin z rodu Unrugów, współorganizator Straży Ludowej i dowódca oddziału kawalerii w powstaniu wielkopolskim[1].
Rodzina[edytuj | edytuj kod]
Wiktor Unrug urodził się w 1871 roku w Mełpinie – majątku, który wniosła w posagu jego matka Emilia Florentyna Bojanowska z Bojanowa herbu Junosza (1839–9.VIII.1904). Jego ojcem był Wiktor Edward Unrug (31.X.1831–15.IX.1914) z rodu Unrugów herbu własnego, który w czasie wojny krymskiej służył w polskiej Dywizji Kozaków Sułtańskich gen. Władysława Zamoyskiego, a w 1908 roku w Mełpinie zbudował nowy dwór w stylu neobarokowym[2]. Jednym z braci był Antoni Ignacy Unrug, tytularny generał Wojska Polskiego, a braćmi stryjecznymi: adm. Józef Unrug i jego brat rtm. Michał Unrug[3].
Ukończył gimnazjum w Śremie, a następnie studia rolnicze w Szkole Głównej Agronomicznej w Berlinie. W 1913 roku poślubił Jadwigę Zielonacką herbu Leszczyc (ur. w 1880). Mieli troje dzieci: Zbigniewa (1915–1982) i Jana Antoniego (1919–1980), którzy byli żołnierzami Armii Krajowej, oraz Aleksandrę Kosińską (ur. w 1920).
Udział w powstaniu wielkopolskim[edytuj | edytuj kod]
W listopadzie 1918 roku włączył się w działalność na rzecz niepodległości Polski. Był współorganizatorem Straży Ludowej w Wielkopolsce. W grudniu zorganizował samodzielny pluton Straży w podległym mu obwodzie Dolska, który zapewniał bezpieczeństwo i aprowizację ludności polskiej. Chociaż wcześniej nie był żołnierzem, wykazał wrodzone talenty wojskowe. Utworzył i uzbroił z własnych funduszy dwudziestoosobowy oddział konny złożony z ochotników, synów okolicznych ziemian i służby folwarcznej[4][5]. Wszedł on w skład batalionu śremskiego formowanych wojsk powstańczych jako półszwadron[6]. Pod jego dowództwem w styczniu 1919 roku oddział ten prowadził patrole w walkach pod Zbąszyniem i Łomnicą oraz w ataku na Rawicz[7]. W walce pod Sowią Górą został ranny. Jego oddział przyczynił się w lutym 1919 roku do zwycięstwa w bitwach pod Miejską Górką i Zieloną Wsią. Później oddział urósł do siły szwadronu i został włączony do 1 Pułku Ułanów Wielkopolskich[8]. Po zakończeniu powstania wielkopolskiego wrócił do swego majątku w Mełpinie i Emilianowie, poświęcając się rolnictwu. W 1922 roku został odznaczony Krzyżem Walecznych. Zmarł w 1925 roku w Mełpinie. Pochowany został na cmentarzu parafialnym w Mórce[9][10].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Unrugowie
- Wiktor Unrug – jego bratanek, ppłk WP
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Danuta Płygawko, Adam Podsiadły (red.), Słownik biograficzny Śremu, Śrem: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy im. H. Święcickiego, 2008, s. 362-363, ISBN 978-83-916617-8-9, OCLC 297709006 [dostęp 2023-02-05].
- ↑ Mełpin - Dwór Wiktora Unruga (1908). Atrakcje turystyczne Mełpina. Ciekawe miejsca Mełpina [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2018-12-29].
- ↑ Artur Paczesny: Unrugowie herbu Lew. Karty Pamięci. [dostęp 2018-12-29]. (pol.).
- ↑ Śrem w Powstaniu Wielkopolskim ↓, s. 19, 110.
- ↑ Jan Turski. Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 (w 55 rocznicę powstania grudniowego). „Palestra”. 17/12(192), s. 12, 1973.
- ↑ Śrem w Powstaniu Wielkopolskim ↓, s. 30, 34.
- ↑ Śrem w Powstaniu Wielkopolskim ↓, s. 47, 34, 72, 77, 82.
- ↑ Śrem w Powstaniu Wielkopolskim ↓, s. 89.
- ↑ Śrem w Powstaniu Wielkopolskim ↓, s. 110.
- ↑ Wiktor Unrug [online], www.powstancy.dolsk.info.pl [dostęp 2018-12-29] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jarosław Wawrzyniak: Śrem w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919. autor biogramu Wiktora Unruga: Adam Podsiadły. Śrem: 2011.