Wilgotnica czarnobrunatna
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
wilgotnica czarnobrunatna |
| Nazwa systematyczna | |
| Hygrocybe spadicea (Scop.) P. Karst. Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 32: 237 (1879) | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |
 | |
Wilgotnica czarnobrunatna (Hygrocybe spadicea (Scop.) P. Karst.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[2].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrocybe, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[2].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1772 r. Joannes Antonius Scopoli nadając mu nazwę Agaricus spadiceus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1879 r. Petter Karsten[2].
- Agaricus spadiceus Scop. 1772
- Godfrinia spadicea (Scop.) Herink 1958
- Hygrocybe spadicea var. albifolia (Hesler & A.H. Sm.) Boertm. 1995
- Hygrophorus spadiceus (Scop.) Fr. 1838
- Hygrophorus spadiceus f. odorus A.H. Sm. & Hesler 1954
- Hygrophorus spadiceus var. albifolius Hesler & A.H. Sm. 1963
Nazwę polską nadała w 1997 r. Barbara Gumińska[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 3–6 cm, początkowo stożkowaty z podwiniętym brzegiem, później szeroko rozpostarty, zazwyczaj ze stożkowatym garbkiem na szczycie. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym brzeg prążkowany od prześwitujących blaszek, powierzchnia śluzowata, w stanie suchym włóknista, jedwabiście błyszcząca, brunatnoczarna do prawie czarnej, na brzegu oliwkowobrunatna[5].
Prawie wolne lub zaokrąglone przy trzonie, dość grube, rzadkie, z blaszeczkami, cytrynowożółte. Ostrza równe i gładkie[5].
Wysokość 4–6 cm, średnica od 0,5 do 1 cm, walcowaty, w środku pusty. Powierzchnia bladosiarkowo-żółta, przy podstawie biała, pokryta podłużnie brązowymi włókienkami[5].
W kapeluszu cienki, kruchy, cytrynowożółty, u nasady trzonu biały, niezmieniający barwy po uszkodzeniu, bez wyraźnego zapachu i smaku[5].
Biały, zarodniki elipsoidalne, gładkie[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje głównie w Europie, poza nią na pojedynczych stanowiskach w Ameryce Północnej i Australii[6]. W Polsce nie notowana od ponad 60 lat[4] i uznana za gatunek wymarły[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych w Szwajcarii, Niemczech, Estonii, Anglii, Norwegii, Słowacji, Szwecji, Finlandii[4].
Rozwija się wśród traw i mchów na wilgotnych łąkach i obrzeżach lasów, częściej w górach. Prawdopodobnie związana jest z wapiennym podłożem. Owocniki wytwarza od sierpnia do października[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Hygrocybe spadicea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2019-02-10].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2019-02-10].
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e f B. Gumińska, Flora Polska (Flora of Poland). Grzyby (Mycota). Tom XXVI. Wodnichowate (Hygrophoraceae), Kraków: Uniwersytet Jagielloński, Instytut Botaniki, 1997, ISBN 83-7052-949-6
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2019-02-10].
- ↑ Zbigniew Mirek, Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006, ISBN 83-89648-38-5.