Przejdź do zawartości

Witold Henryk Paryski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Kobrabones (dyskusja | edycje) o 01:03, 28 kwi 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Witold Henryk Paryski
{{{alt grafiki}}}
Z żoną Zofią w Dolinie Mięguszowieckiej
Data i miejsce urodzenia

10 września 1909
Pittsburgh

Data i miejsce śmierci

16 grudnia 2000
Zakopane

Zawód, zajęcie

alpinista, ratownik TOPR, przewodnik

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski

Witold Henryk Paryski (ur. 10 września 1909 w Pittsburgh w stanie Pensylwania, USA, zm. 16 grudnia 2000 w Zakopanem) – polski krajoznawca, taternik, przewodnik tatrzański i ratownik TOPR-u, alpinista, działacz ochrony przyrody, absolwent medycyny, autor wielu prac o Tatrach i Podtatrzu. Autor przewodnika taternickiego Tatry Wysokie oraz (razem z żoną Zofią Radwańską-Paryską) Wielkiej encyklopedii tatrzańskiej.

Życiorys

Urodził się w Stanach Zjednoczonych. Pochodził z rodziny intelektualistów. Ojciec Witolda Michał Paryski (1872–1969), nauczyciel, księgarz i wydawca, dożył sędziwego wieku 97 lat. Zmarł w Zakopanem. Matka Witolda, Marta Delejewska. Do rodziny należał także brat ojca Antoni Alfred Paryski (1865–1935), drukarz, redaktor, publicysta i działacz społeczny.

Dokonał wielu pierwszych wejść w Tatrach, m.in. Filarem Leporowskiego na Kozi Wierch (w 1929), wprost od północy na Kozią Przełęcz Wyżnią (1929), prawym filarem północno-wschodniej ściany Rumanowego Szczytu (1937), prawym filarem północnej ściany Wideł (1953).

Jest również autorem szeregu artykułów i opracowań z szeroko pojętej tematyki górskiej: pisał m.in. o pasterstwie, botanice, geografii i etymologii nazewnictwa tatrzańskiego.

Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[1][2].

Zmarł w wieku 91 lat w Zakopanem. Wspólna mogiła Zofii i Henryka Paryskich znajduje się na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem[3][4].

W 2002 roku Akademickie Koło Przewodników Tatrzańskich w Krakowie przyjęło Zofię i Witolda H. Paryskich za swoich patronów[5].

Ważniejsze prace

  • Tatry Wysokie, t. I–XXV, Warszawa 1951–88,
  • Encyklopedia Tatrzańska, Warszawa 1973,
  • Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin 1995,
  • współautor: Július Andráši i Witold H. Paryski, Vysoké Tatry. Výber horolezeckých výstupov, Bratislava 1974, s. 309.

Przypisy

  1. Witold Henryk Paryski: człowiek – instytucja. W stulecie urodzin największego tatrologa. nieznanetatry.pl. [dostęp 2015-10-30].
  2. M.P. z 2000 r. nr 6, poz. 134
  3. Józef Nyka: Witold Henryk Paryski. Gazeta Górska, 2000–12. [dostęp 2010-02-24].
  4. Józef Nyka: Zofia Radwańska-Paryska. Głos Seniora, 2001–10. [dostęp 2010-02-24].
  5. Z dziejów AKPT – Historia Koła. [dostęp 2010-02-24].

Bibliografia

  • Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.

Linki zewnętrzne