Wyrazów
50°47′04″N 19°00′24″E/50,784444 19,006667| wieś | |
 Fragment miejscowości | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
639 |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy |
42-290[2] |
| Tablice rejestracyjne |
SCZ |
| SIMC |
0130518 |
Położenie na mapie gminy Blachownia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego  | |
| 50°47′04″N 19°00′24″E/50,784444 19,006667[1]
| |
Wyrazów – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Blachownia.
Miejscowość wchodzi w skład aglomeracji częstochowskiej, jest położona bezpośrednio między Częstochową a Blachownią[3]. Znajduje się tam tor wyścigowy Wyrazów[4] oraz węzeł drogowy Częstochowa Blachownia[5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1782 roku wieś podlegała pod parafię w Konopiskach (filię parafii św Zygmunta w Częstochowie). Wyrazów obok Trzepizur, Blachowni i Błaszczyk wchodził w skład tzw. "państwa zagórskiego", terenów należących do Benedykta Lemańskiego. Jego spadkobiercy sprzedali je hrabiemu Guido Hencklowi von Donnersmarckowi, który ze sporym zyskiem w 1891 roku sprzedał dobra carowi Aleksandrowi III. Ziemie od chwili nabycia przez cara nosiły nazwę Dobra Ostrowy. Po śmierci cara w 1894 r. cały majątek przejął Mikołaj II. Na mocy jego rozkazu w dniu 17 czerwca 1899 roku dobra w Ostrowach otrzymał jego brat Michał Aleksandrowicz[6].
Wyrazów leży w Częstochowskim Obszarze Rudonośnym. W latach 1928–1931 funkcjonowała podziemna kopalnia rud żelaza "Bernard dukle", a w latach 1930–1938 kopalnia "Bernard" szyb centralny. Należały one do firmy "Wspólnota Interesów" Zakłady Górniczo-Hutnicze S.A. w Częstochowie. W Wyrazowie znajdował się jeden z czterech szybów kopalni rud żelaza "Franciszek". Po jej zamknięciu pozostała po niej hałda.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Osoby związane z Wyrazowem[edytuj | edytuj kod]
- Florian Trawiński – historyk sztuki urodzony w Wyrazowie, uczestnik Komuny Paryskiej, wbrew planom komunardów uratował muzeum w Luwrze od spalenia.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 153232
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1572 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Robert Krzysztofik, Aglomeracja częstochowska, [w:] Ryszard Kaczmarek (red.), Encyklopedia Województwa Śląskiego. Tom I, Katowice: Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej, 2014, s. 25, ISBN 978-83-64210-14-3.
- ↑ Nielegalne wyścigi samochodowe na torze w Wyrazowie. Interweniowała policja i władze gminy Blachownia. 13 lutego 2020. [dostęp 2021-03-26].
- ↑ Węzeł A1 Częstochowa Blachownia w Wyrazowie już otwarty!. [w:] Gmina Blachownia [on-line]. 10 czerwca 2020. [dostęp 2021-03-26].
- ↑ Wielki Książę Michał Romanow w Hucie Blachownia - Blachownia i okolice, „Blachownia i okolice”, 1 października 2017 [dostęp 2017-10-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-13] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Barbara Herba, Dzieje Konopisk i okolic, Konopiska, 2004
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wyrazów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 103.
| Siedziba gminy | |
|---|---|
| Wsie | |
| Osada | |
| Osada leśna | |
| Integralne części wsi |
|
