Przejdź do zawartości

Wyżyna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Wyżyna – jedna z wielkich form ukształtowania powierzchni lądu, obszar, którego wysokości bezwzględne przekraczają 300 metrów n.p.m.[a], a wysokości względne są na ogół mniejsze niż 300 m. Z wyżyn wyłącza się bowiem obszary o szczególnie urozmaiconej rzeźbie i wysokościach względnych przekraczających 300 m stosunku do najbliższych den dolinnych, czyli góry[1]. Różnice w wysokościach względnych w obrębie wyżyny są więc stosunkowo nieduże.

Rozległe obszary wyżynne noszą nazwę wyżu.

Na mapie hipsometrycznej niższe wyżyny wyróżnione są barwami żółtymi, podobnie jak i najniższe partie gór, np. pogórza, natomiast najwyższe wyżyny – jasnymi odcieniami kolorów czerwonego bądź brązowego.

W Polsce i innych krajach za granicę nizin i wyżyn często przyjmuje się poziomicę 200 m n.p.m. Nie dotyczy to terenów sąsiadujących z obszarami wzniesionymi ponad 500 m n.p.m.; w takiej sytuacji zgeneralizowana poziomica 200 m n.p.m. może być hipsometryczną granicą nizin i gór, jak w przypadku Kotliny Sandomierskiej i Beskidów czy Niziny Padańskiej i Alp.

Między innymi w Polsce nad wyżynami, powyżej 500 m n.p.m. rozciągają się góry niskie. Wśród wielu wysoko położonych wyżyn świata skrajnym przypadkiem jest Wyżyna Tybetańska, która znajduje się na wysokości średnio 4000–5000 m n.p.m. Zalicza się ją do wyżyn, a nie do gór, ponieważ jest względnie płaska – spełniony jest warunek deniwelacji (różnicy, rozpiętości wysokości bezwzględnych) mniejszej niż 300 metrów.

Wyżyny świata

[edytuj | edytuj kod]


  1. Zdania autorów geografów co do dolnej wysokości wyżyn nie są zgodne.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jan Flis: Szkolny słownik geograficzny. Wyd. 3. WSiP, Warszawa 1985, s. 113, 128.