Wyżyna Bawarska
Widok na Izarę w okolicy Wolfartshausen | |
Granice Wyżyny Bawarskiej | |
Megaregion | |
---|---|
Prowincja | |
Podprowincja |
Wyżyna Bawarska |
Zajmowane jednostki administracyjne |
Wyżyna Bawarska, Przedgórze Alpejskie (422, historycznie także Wyżyna Szwabsko-Bawarska; niem. Deutsches Alpenvorland, Alpenvorland) – przedpole północnej części Alp, leżące na obszarze południowo-zachodnich Niemiec. Wraz z Wyżyną Szwajcarską i Przedgórzem Austriackim tworzy Północne Przedgórze Alp (niem. Alpenvorland).
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Wyżyna Bawarska leży między Jeziorem Bodeńskim, które oddziela ją od Wyżyny Szwajcarskiej, a dolnym biegiem rzek Inn i Salzach, za którymi leży Przedgórze Austriackie. Od północy i zachodu ograniczona jest Jurą Szwabską, Frankońską oraz Lasem Bawarskim, stanowiącymi część masywu Hercynidów. W części południowej występują wały morenowe i jeziora. Liczne rzeki, z których najważniejsze Lech, Izara i Inn płyną na północ do Dunaju w płytkich, szerokich dolinach.
Regionalizacja
[edytuj | edytuj kod]Geografowie niemieccy w miejsce podprowincji Wyżyny Bawarskiej wyróżniają dwie podprowincje: Południowe Przedgórze Alpejskie i Północne Przedgórze Alpejskie o wyraźnie odmiennym charakterze.
Północne Przedgórze Alpejskie
[edytuj | edytuj kod]Jest zapadliskiem tektonicznym wypełnionym w trzeciorzędzie molasą i w późniejszym czasie zerodowanym. Charakterystyczne są pagórkowate i faliste tereny porozdzielane szerokimi i płaskimi dolinami rzecznymi oraz wyrównanymi stożkami napływowymi. Jest to region wybitnie rolniczy położony na wysokościach 300-700 m n.p.m. Przy jego południowej granicy znajduje się Monachium. Wyróżnia się trzy makroregiony:
- Wyżynę Górnoszwabską (Oberschwäbische Hochebene, lub Donau-Iller-Lech-Platte) na zachód od rzeki Lech.
- Wzgórza Dolnobawarskie (Unterbayerisches Hügelland lub Niederbayerisches Hügelland) na północnym wschodzie regionu.
- Górnobawarskie terasy żwirowe (Isar-Inn-Schotterplatten lub Oberbayerische Schotterplatten), niekiedy łączone w jedną całość ze Wzgórzami Dolnobawarskimi.
Południowe Przedgórze Alpejskie
[edytuj | edytuj kod]Jest długim i wąskim pasem ciągnącym się wzdłuż Alp o charakterze młodoglacjalnym. Jest to teren powyżej 600 m n.p.m. z licznymi wzgórzami morenowymi mającymi niekiedy charakter gór niskich, osiągającymi do 1129 m n.p.m. (Ursersberg), oraz wieloma jeziorami:
Nazwa | Powierzchnia [km²] | Głębokość [m] | Objętość [km³] | Wysokość tafli wody n.p.m. [m] | Widok |
---|---|---|---|---|---|
Grn. Jezioro Bodeńskie Bodensee, Obersee |
472 | 251 | 47,6 | 395,33 | |
Chiemsee | 79,9 | 73,4 | 2,05 | 518,2 | |
Dln. Jezioro Bodeńskie Bodensee, Untersee |
62 | 45 | 0,8 | 395,11 | |
Starnberger See | 56,4 | 127,8 | 3,0 | 584 | |
Ammersee | 46,6 | 81,1 | 1,75 | 532,9 |
Budowa geologiczna
[edytuj | edytuj kod]Jest przedgórskim zapadliskiem, w trzeciorzędzie wypełniło się molasą (miąższość do 3500 m).
Przyroda
[edytuj | edytuj kod]W miejscach naturalnej szaty leśnej znajdują się obecnie bory świerkowe lub pola uprawne. Znaczną część torfowisk osuszono, mimo to zachowały się obszary torfowisk i łęgów chronione dziś przez rezerwaty przyrody. Na północy regionu znajduje się największy na świecie obszar upraw chmielu.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Na terenie regionu znajduje się ludna aglomeracja Monachium. Poza tym do większych miast zaliczają się: Augsburg, Ulm, Ratyzbona, Ingolstadt. Poza nimi jest to obszar o gęstości zaludnienia nieco niższej niż średnia niemiecka. Wyżynę bawarską zamieszkują grupy etniczne Bawarów i Szwabów.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- praca zbiorowa: Encyklopedia Powszechna PWN. T. 4. R-Z. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 363.
- Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Niemiec i terenów przyległych w układzie dziesiętnym, "Przegląd Geograficzny" tom LXIX z. 102, 1997, str. 141-147.
- Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, Warszawa 2013, s. 211.