Wyżyna Kolorado

Wyżyna Kolorado
	; Kanion rzeki Kolorado w Parku Narodowym Canyonlands
Megaregion	Stany Zjednoczone
Makroregion	Góry Skaliste
Mezoregion	Śródgórskie wyżyny
Zajmowane ; jednostki ; administracyjne	Arizona, Kolorado, Nowy Meksyk, Utah

Wyżyna Kolorado (ang. Colorado Plateau) – kraina fizycznogeograficzna położona w Górach Skalistych, w południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych, w rejonie zwanym Four Corners, na terenie stanów Kolorado, Utah, Arizona, Nowy Meksyk^[1].

Wyżyna zajmuje powierzchnię około 360 tys. km², jest wyniesiona ponad poziom morza na wysokość od około 300 metrów do 4267 metrów, ze średnim wyniesieniem 1585 metrów n.p.m.^[2]. Na terenie wyżyny Kolorado pojawiają się twory prekambryjskie, powstałe w trakcie licznych transgresji morskich, procesów górotwórczych, ruchów uskokowych wraz z towarzyszącymi im wylewami wulkanicznymi. Prekambryjska tarcza krystaliczna została przykryta osadami paleozoicznymi i mezozoicznymi, pochodzącymi z niszczenia brzeżnych, dźwigających się gór. Jest nieckowatym wypiętrzeniem, tworem młodych, ciągnących się południkowo łańcuchów górskich, tworzonych przez Kordyliery.

Liczne rzeki (m.in. Kolorado, San Juan, Green) toczą swe wody w wielkich kanionach, wyżłobionych w potężnych masywach górskich i wyżynach. Przeważa skąpa roślinność pustyń i półpustyń, związana z położeniem w cieniu opadowym gór Sierra Nevada. Średnie opady na terenie wyżyny nie przekraczają 250 mm. Połączenie suchego klimatu oraz wysokiego wyniesienia ponad poziom morza sprawia, że roślinność na wyżynie Kolorado jest bardzo uboga^[2]. Brak roślinności, w połączeniu z bogatą rzeźbą terenu sprawia, że w kanionach często dochodzi do powodzi błyskawicznych.

Na terenie wyżyny Kolorado znajduje się wiele obszarów chronionych, w tym 9 parków narodowych (Arches, Black Canyon of the Gunnison, Bryce Canyon, Canyonlands, Capitol Reef, Grand Canyon, Mesa Verde, Petrified Forest oraz Zion), 16 narodowych pomników przyrody (np. Aztec Ruins National Monument) oraz liczne lasy narodowe i parki stanowe.

Przeważa klimat podzwrotnikowy kontynentalny, wybitnie suchy. W części południowej (Arizona) około 19,5 tys. km² zajmuje Pustynia Pstra^[3]

Niewielkie ośrodki wydobycia bogatych złóż uranu, molibdenu i wanadu.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Geologic Provinces of the United States: Colorado Plateau Province. U.S. Geological Survey. [dostęp 2013-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-18)]. (ang.).
↑ ^a ^b Annabelle Foos: Geology of the Colorado Plateau. National Park Service, Geologic Resources Inventory. [dostęp 2013-12-30]. (ang.).
↑ Painted Desert, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-01-20] (ang.).

[usgs-1] Geologic Provinces of the United States: Colorado Plateau Province. U.S. Geological Survey. [dostęp 2013-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-18)]. (ang.).

[Foos-2] Annabelle Foos: Geology of the Colorado Plateau. National Park Service, Geologic Resources Inventory. [dostęp 2013-12-30]. (ang.).

[3] Painted Desert, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-01-20] (ang.).

[1]

[2]

[3]

Stolica	Phoenix
Regiony i atrakcje	Four Corners Park Narodowy Saguaro Park Narodowy Skamieniałego Lasu Park Narodowy Wielkiego Kanionu Pustynia Sonora Krater Meteorytowy Mojave Monument Valley Wielki Kanion Kolorado Wyżyna Kolorado
Hrabstwa	Apache Cochise Coconino Gila Graham Greenlee La Paz Maricopa Mohave Navajo Pima Pinal Santa Cruz Yavapai Yuma
Wybrane miejscowości	Bisbee Clifton Flagstaff Florence Globe Holbrook Kingman Nogales Parker Peach Springs Prescott Safford St. Johns Tucson Tombstone Window Rock Yuma
Symbole	Flaga stanowa Arizony Pieczęć stanowa Arizony

Stolica	Denver
Regiony i atrakcje	Góry Skaliste Park Narodowy Black Canyon of the Gunnison Park Narodowy Mesa Verde Park Narodowy Gór Skalistych Park Narodowy Great Sand Dunes Uinta Mountains Wielkie Równiny Wyżyna Kolorado
Hrabstwa	Adams Alamosa Arapahoe Archuleta Baca Bent Boulder Broomfield Chaffee Cheyenne Clear Creek Conejos Costilla Crowley Custer Delta Denver Dolores Douglas Eagle El Paso Elbert Fremont Garfield Gilpin Grand Gunnison Hinsdale Huerfano Jackson Jefferson Kiowa Kit Carson La Plata Lake Larimer Las Animas Lincoln Logan Mesa Mineral Moffat Montezuma Montrose Morgan Otero Ouray Park Phillips Pitkin Prowers Pueblo Rio Blanco Rio Grande Routt Saguache San Juan San Miguel Sedgwick Summit Teller Washington Weld Yuma
Wybrane miejscowości	Arvada Aspen Beaver Creek Boulder Colorado Springs Durango Fort Collins Grand Junction Lakewood Littleton Louisville Steamboat Springs Thornton Vail Westminster
Symbole	Flaga stanowa Kolorado Pieczęć stanowa Kolorado

Stolica	Salt Lake City
Regiony i atrakcje	Park Narodowy Arches Park Narodowy Bryce Canyon Park Narodowy Canyonlands Park Narodowy Capitol Reef Park Narodowy Zion Dugway Proving Ground Mojave Wielka Pustynia Słona Wielkie Jezioro Słone Wyżyna Kolorado La Sal Mountains
Hrabstwa	Beaver Box Elder Cache Carbon Daggett Davis Duchesne Emery Garfield Grand Iron Juab Kane Millard Morgan Piute Rich Salt Lake San Juan Sanpete Sevier Summit Tooele Uintah Utah Wasatch Washington Wayne Weber
Wybrane miejscowości	Beaver Brigham City Castle Dale Coalville Duchesne Farmington Fillmore Green River Heber Junction Kanab Loa Logan Manila Manti Moab Monticello Morgan Nephi Ogden Panguitch Parowan Price Promotory Provo Randolph Richfield St. George Tooele Vernal
Symbole	Flaga stanowa Utah Pieczęć stanowa Utah