Przejdź do zawartości

Zamek krzyżacki w Toruniu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zamek krzyżacki w Toruniu
Symbol zabytku nr rej. A/88 z 6 października 1938[1]
Ilustracja
Widok od strony północnej
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Adres

ul. Przedzamcze 3

Styl architektoniczny

gotyk

Rozpoczęcie budowy

XIII w.

Ukończenie budowy

XIV w.

Pierwszy właściciel

Zakon krzyżacki

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek krzyżacki w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek krzyżacki w Toruniu”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek krzyżacki w Toruniu”
Ziemia53°00′34″N 18°36′39″E/53,009444 18,610833
Widok od strony południowej

Zamek krzyżacki w Toruniu – najwcześniejszy zamek krzyżacki na ziemi chełmińskiej, zbudowany na planie podkowy, prezentuje wcześniejszą formę rozwoju zamków krzyżackich, jeszcze przed ustaleniem się typowego zamku konwentualnego w postaci regularnego czworoboku.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

XIII wiek

[edytuj | edytuj kod]

Budowę zaczęto prawdopodobnie w 1233 roku, był rozbudowywany aż do jego zburzenia w 1454 roku[2]. Była to pierwsza murowana warownia na ziemi chełmińskiej[3].

Przypuszczalnie na początku XX wieku na zamku krzyżackim założono zegar[4].

Na początku lutego 1454 roku mieszkańcy Starego Miasta oblegli warownię. Szturm na zamek był sygnałem do powstania kierowanego przez Związek Pruski, który walczył przeciwko zakonowi krzyżackiemu. Po zdobyciu zamku torunianie rozpoczęli jego rozbiórkę. Dziedziniec zamkowy przekształcono w wysypisko śmieci[5].

Przedzamcze

[edytuj | edytuj kod]
  • Gdanisko – wzniesione na początku XIV w. (zwane również Danskerem). Pierwotnie było ono wyższe, a górna jego część była w kształcie ośmioboku[6].
  • Tama gotycka – pochodzi z końca XIII wieku, była częścią zamkowego systemu obronnego. W wypadku ataku na miasto spiętrzała wody fosy. Górny poziom tamy jest ozdobiony otworami w kształcie ostrołuku[6].
  • Górny Młyn – mieści się przy lewym brzegu Strugi Toruńskiej. W źródłach po raz pierwszy pojawia się w 1262 roku. Został przebudowany w XIX wieku, podczas prac zachowano fragmenty gotyckie[7].
  • Bramy gotyckie – znajdują się w północno-wschodniej części międzymurza, sąsiadują ze sobą[7].
  • Mur przedzamcza – gotycki mur wybudowany pod koniec XIV wieku[6].
  • Międzymurze – mieści się przy wylocie ul. Przedzamcze. W 1966 roku na międzymurzu odsłonięto tablicę upamiętniającą oddanie do użytku obszar zamku[7].
  • Nadbrzeże – XIX-wieczny mur fortyfikacji pruskich, wzniesiony na fundamentach starszego, wzmiankowanego w 1613 roku[6]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Maria Gąsiorowska, Eugeniusz Gąsiorowski: Toruń. Przewodnik. Toruń: Sport i Turystyka, 1971.
  • Mirosław Giętkowski, Zbigniew Karpus, Waldemar Rezmer: Twierdza Toruń. Toruń: Dom Wydawniczy Duet, 2004. ISBN 83-89706-12-1.
  • Alicja Sumowska: Porządek dnia w dawnym Toruniu. Toruń: Muzeum Okręgowe w Toruniu, 2021. ISBN 978-83-66208-20-9.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]