Zaváté stopy (Kvapil)
Zaváté stopy – tomik wierszy czeskiego poety, przedstawiciela parnasizmu Františka Kvapila (1855-1925)[1], znanego między innymi z licznych przekładów poezji polskiej, opublikowany w 1887 nakładem praskiego wydawnictwa J. Otty. Autor zadedykował go Svým drahým rodičům. Zbiorek liczy sto stron i zawiera 57 utworów. Dzieli się na cykle Zlatá křidla (19), Kresby a reflexe (18) i Pařížské croquis (20). Składające się na tomik utwory są bardzo wyrafinowane pod względem wersyfikacyjnym i zróżnicowane. Poeta wykorzystuje zarówno formy proste, jak dystych (Domů) czy strofa czterowersowa (Sloky), jak i bardziej skomplikowane strofy i układy stroficzne. Wykorzystuje też różne formaty wiersza jambicznego[2], czterostopowiec (Víc nechci být), pięciostopowiec (Starý přístav) i sześciostopowiec, czyli aleksandryn[3][4] (Asyl v parku Monceaux). Używa również trocheja (Domů). Kvapil buduje najtrudniejsze formy poezji europejskiej, sonety[5]. i ballady francuskie[6]. Model średniowiecznej francuskiej ballady[7] realizują Ballada melancholická, Ballada ku chvále smrti i Ballada ku chvále jara. Wiersz Kristus (Chrystus) jest przykładem aleksandrynu (trzynastozgłoskowca).
- Pod vlysem žulovým, kam svit jen šerý padá
- gothickým obloukem a v růži hvězd se skládá,
- na starém oltáři, jenž prachem kryt a plisní,
- čni Kristus na kříži. Vše duši mrakem tísni,
- kam zrak se rozhlédne kol chmurnou, pustou lodi.
- Nechť písni jaro zni, sem bledý žal jen chodí,
- a v stínech sloupeni se zdá, že v dumě sídli.
- Zde každý zvadl květ, a motýl zlatokřidlý,
- jejž vichr zavál sem skrz římsy roztlučené,
- paď mrtev na oltář. Zde smrt jen chrám si klene.
- Sem nezavitá smích ni slunce paprsk zlatý,
- zdi vlhké zdají se být smutkem noci spjaty
- a břečtan sežloutlý kde vnikl, ihned zmírá.
Do zebranych w tomie wierszy należą między innymi Nad tůni, Píseň, Nocí, Motiv z lesa, Zimní ekloga, Prvního března i V hlubinách mraků. Brak wiadomości o przekładzie całości lub większej liczby utworów z omawianego tomiku na język polski.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ František Kvapil. hrbitovy-adopce.cz. [dostęp 2017-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-09)]. (cz.).
- ↑ Jacek Baluch, Piotr Gierowski: Czesko-polski słownik terminów literackich. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 174. ISBN 978-83-233-4066-9.
- ↑ Jacek Baluch, Piotr Gierowski: Czesko-polski słownik terminów literackich. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 37. ISBN 978-83-233-4066-9.
- ↑ Josef Brukner, Jiří Filip: Poetický slovník (Tercína). Praha: Mladá fronta, 1997, s. 18-19. ISBN 80-204-0650-6.
- ↑ Jacek Baluch, Piotr Gierowski: Czesko-polski słownik terminów literackich. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 419-420. ISBN 978-83-233-4066-9.
- ↑ Jacek Baluch, Piotr Gierowski: Czesko-polski słownik terminów literackich. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 58. ISBN 978-83-233-4066-9.
- ↑ Josef Brukner, Jiří Filip: Poetický slovník. Praha: Mladá fronta, 1997, s. 56-57. ISBN 80-204-0650-6.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- František Kvapil: Zaváté stopy. Verše Františka Kvapila. Archive.org, 1887. [dostęp 2017-02-28]. (cz.).