Ziemiozorek ciemnopurpurowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd |
Geoglossales |
| Rodzina |
Geoglossaceae |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
ziemiozorek ciemnopurpurowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Geoglossum atropurpureum (Batsch) Pers. Observ. mycol. (Lipsiae) 1: 2 (1796) | |
Ziemiozorek ciemnopurpurowy, maczugowiec czarnoczerwonawy (Geoglossum atropurpureum (Batsch) Pers.) – gatunek grzybów z monotypowej rodziny Geoglossaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Geoglossum, Geoglossaceae, Geoglossales, Incertae sedis, Geoglossomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1783 r. August Johann Georg Karl Batsch, nadając mu nazwę Clavaria atropurpurea. Obecną nazwę nadał mu Christiaan Hendrik Persoon w 1796 r.[1]
Ma 9 synonimów. Niektóre z nich:
- Corynetes atropurpureus (Batsch) E.J. Durand 1908
- Microglossum atropurpureum (Batsch) P. Karst. 1885
- Thuemenidium atropurpureum (Batsch) Kuntze 1891[2].
M.A. Chmiel w 2006 r. podaje polską nazwę maczugowiec czarnoczerwonawy dla synonimu Thuemenidium atropurpureum[3]. Ta nazwa jest niespójna z aktualną nazwą naukową. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów zarekomendowała dla rodzaju Geoglossum nazwę ziemiozorek[4], a w internetowym atlasie grzybów gatunek ten ma spójną z nazwą naukową nazwę ziemiozorek ciemnopurpurowy[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Owocniki smukłe, purpurowoczarne, o wysokości do 9 cm. Worki 100–120 × 10–12 μm, zarodniki szkliste, 20–35 × 5–6 μm z 2–9 przegrodami, parafizy długie, proste, czasem z nabrzmiałymi końcami. Według niektórych autorów parafizy zawierają ciemnobrązową substancję, a według innych są szkliste, ale osadzone w amorficznej, ciemnobrązowej materii[6].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Znane jest występowanie Geoglossum atropurpureum w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Najwięcej stanowisk podano w Europie[7]. M.A. Chmiel w 2006 r. przytacza 4 stanowiska w Polsce[3]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek rzadki, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii zagrożonych wymarciem, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[8].
Grzyb naziemny rosnący w bogatych mykologicznie, ale ubogich w składniki odżywcze półnaturalnych murawach, często na glebach wapiennych. Występuje także w różnego typu lasach. Strategia pokarmowa nie jest znana, ale może tworzyć jakiś rodzaj biotrofii lub mykoryzy[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-02-17] (ang.).
- ↑ a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ Rekomendacja nr 1/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online], Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów, 20 lutego 2021.
- ↑ Thuemenidium atropurpureum (Batsch) Kuntze maczugowiec czarnoczerwonawy, ziemioziorek ciemnopurpurowy [online], grzyby.pl [dostęp 2023-02-17].
- ↑ Irene Ridge, Beginners Guide to Earth Tongues, 2006, ISSN 1465-8054 [dostęp 2023-02-17].
- ↑ Występowanie Geoglossum atropurpureum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-02-17].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ J. Jordal, Microglossum atropurpureum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2019-2.RLTS.T147296771A147904382.en [dostęp 2023-02-17] (ang.).