Ziemniak wyszoborski
| dodatek | |
| Rodzaj | |
|---|---|
| Kuchnia | |
| Data i miejsce wprowadzenia |
1954, 2004-2006 |
| Data wycofania |
około 1978 |
| Producent | rolnicy indywidualni |
| Dystrybutor |
prof. Kazimierz Roguski i dr Stanisław Lipiński |
Ziemniak wyszoborski – kultywar ziemniaka (Solanum tuberosum), a także regionalny produkt rolniczy, charakterystyczny dla powiatu koszalińskiego. 28 marca 2014 wpisany na polską listę produktów tradycyjnych[1][2].
Historia i produkcja[edytuj | edytuj kod]
Przed 1939 istniała w Wyszoborze Stacja Hodowli Ziemniaka (niem. Kartoffelversuchstazion in Wisbuhr). Prowadziła ją rodzina Raddatzów. Osiągnięto tutaj bardzo dobre wyniki uprawowe. Po 1945 gospodarstwo przeszło w ręce polskie i kontynuowano w nim rozpoczęte wcześniej prace nad odmianami ziemniaków, w tym m.in. „wyszoborskim”. Doświadczenia nadzorowali prof. Kazimierz Roguski i dr Stanisław Lipiński. W 1954 prace doświadczalne ukończono i ziemniak wyszoborski wszedł do powszechnej uprawy na terenie całej Polski (należał do najpopularniejszych odmian w polskim nasiennictwie[3]). Zyskał status odmiany uniwersalnej. Figurował w Rejestrze Odmian Oryginalnych od 1955 do 1978. Potem skreślono go z uwagi na ekspansję nowszych kultywarów. Jego uprawa zaczęła zanikać, ale zachował się materiał genetyczny przechowywany w Zakładzie Materiału Genetycznego w Boninie (Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka IHAR)[1].
W latach 2004–2006 wyszoborskie koło Krajowego Stowarzyszenia Kobiet Wiejskich było beneficjentem dwóch projektów Unii Europejskiej, mających na celu odtworzenie odmiany, co zakończyło się sukcesem. Ziemniak jest obecnie uprawiany na terenie powiatu koszalińskiego i serwowany na festynach, jarmarkach czy targach. Można z niego robić placki ziemniaczane, pierogi, nadaje się do sałatek czy wypieku chleba wyszoborskiego z ziemniakami[1].
W 1966 na bazie ziemniaka wyszoborskiego wyhodowano odmianę „warta”[4].
Charakterystyka produktu[edytuj | edytuj kod]
Ziemniak wyszoborski ma dosyć regularny, owalny, lekko spłaszczony kształt bulwy ze średnio-płytkimi oczkami. Wielkość bulw jest średnia na tle innych kultywarów. Skórka jest jasna, a miąższ jasnożółty. Bulwy w stanie surowym są twarde, a skórka lekko chropowata[5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Agnieszka Kołodziej, Produkty tradycyjne województwa zachodniopomorskiego, Szczecin: Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, 2018, s. 24, ISBN 978-83-65656-58-2
- ↑ Z. Trojanowski, Ziemniak Wyszoborski - 26. Produktem Tradycyjnym na Pomorzu Zachodnim, „Zachodniopomorski Magazyn Rolniczy” (92), 2013–2014, ISSN 1734-6657 [dostęp 2023-09-03] (pol.).
- ↑ Wojciech Nowacki, Czy odmiany regionalne ziemniaka są nam potrzebne i czy sprawdzą się w praktyce?, „Polski Ziemniak” (9), 2020, s. 4.
- ↑ Irena Stypa, Polskie odmiany ziemniaka wyhodowane w latach 1966 – 2016 (pochodzenie i charakterystyka), Bonin: INSTYTUT HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN ZAKŁAD NASIENNICTWA I OCHRONY ZIEMNIAKA W BONINIE, 2016, s. 7.
- ↑ Ziemniak wyszoborski - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi [dostęp 2023-09-03] (pol.).