Placki ziemniaczane
obiad lub kolacja | |
Rodzaj |
placek |
---|---|
Kuchnia |
europejska |
Obróbka żywności | |
Składniki | |
Placki ziemniaczane – prosta potrawa przygotowywana ze startych ziemniaków, placki smażone na tłuszczu (oleju lub smalcu[1]).
Głównymi składnikami są starte na tarce surowe ziemniaki z dodatkiem cebuli (niekiedy składnik ten pomija się, jeśli placki podaje się na słodko[1]), jajek, niewielkiej ilości mąki[1][2][3] i soli.
Według niektórych przepisów starte ziemniaki z cebulą zalewa się wrzącym mlekiem[1]. Ciasto na placki przyprawia się też niekiedy czarnym pieprzem lub – na Podlasiu – majerankiem[4]. W rejonie Bieszczad popularne są zaś placki z dodatkiem kiszonej kapusty[4].
Regionalnie w Wielkopolsce, na Warmii i Mazurach potrawa ta nosi nazwę plendze, plindze lub plyndze (niem. Plinse)[a].
Sposoby podania
[edytuj | edytuj kod]Placki ziemniaczane podaje się zaraz po usmażeniu, aby pozostały chrupkie[1]. W wersji na słono mogą być podawane z gulaszem (tzw. placki po węgiersku)[5] lub z różnego rodzaju sosami[4], kwaśną śmietaną[6][4], pokruszoną bryndzą[2], z twarogiem[4], a nawet z wędzoną rybą[4] czy też z paprykarzem szczecińskim[4]. Na słodko podaje się je z cukrem[6], cukrem i kwaśną śmietaną[4], a także z konfiturami[4], zagotowanymi z cukrem kiszonymi brusznicami[3] (kuchnia białoruska[3]), musem jabłkowym[7] etc.
Inne odmiany placków z ziemniaków
[edytuj | edytuj kod]- hash browns – w krajach anglosaskich, również jako składnik śniadania irlandzkiego (tradycyjnie nazywane tam boxty)
- latkes lub latkas (לאַטקעס) – w kuchni żydowskiej
- Rösti – w Szwajcarii
- Reibekuchen – niemiecka odmiana występująca w Nadrenii
- deruny (деруни) – w kuchni ukrainskiej
- draniki (дранікі) – w kuchni białoruskiej
Wśród rozmaitych polskich regionalnych placków z tartych ziemniaków, wpisanych na Listę produktów tradycyjnych polskiego Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, znaleźć można też takie pieczone w piecu, np. wytwarzane w Starej Kornicy „placki ziemniaczane pieczone na blasze”[8]. Na tej samej liście znajdują się też placki przyrządzane z gotowanych ziemniaków, będą to: wypiekane w piecu lub piekarniku „dziędziuchy – placki z gotowanych ziemniaków z Dokudowa” (z suszonymi jagodami, Dokudów w powiecie bialskim w woj. lubelskim)[9], wypiekane na blasze „moskole” (Podhale)[10] i „placki po rytersku” (Rytro w woj. małopolskim)[11]. Pokrewną odmianą placków są wywodzące się z kuchni kresowej bliny z dodatkiem ziemniaków gotowanych, drożdży lub proszku do pieczenia[4]. Zobacz też: racuchy ziemniaczane, kotlety ziemniaczane i bliny żmudzkie.
Duże placki-zapiekanki z tartych ziemniaków to tzw. babki ziemniaczane.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ plyndz//plindz//plendz 'placek ziemniaczany' (niem. die Plinse, SGP PAN: Wielkopolska, Warmia i Mazury Konteksty dialektologii 2007. s. 91; plindz (w SGMP 1999 także plyndz, plendz) 'placek ziemniaczany', niem.: die Plinse (Warmia, Mazury) Stanisław Cygan. Gwary dawniej i dziś. 2002. s. 77
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Krystyna Wolf: „Potrawy z warzyw” : „Warzywa smażone i zapiekane”, przepis pt. „Placki ziemniaczane”. W: praca zbiorowa (koordynator: Maria Szczygłowa): Dobra kuchnia: żywienie w rodzinie. Wyd. V. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, 1976, s. 380.
- ↑ a b „Potrawy z ziemniaków w kuchni narodów ZSRR i w innych krajach” : „Ziemniaki smażone”. W: W.A. Bołotnikowa, L. M. Wapielnik: 500 potraw z ziemniaków. Wyd. IV. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1987, s. 159-160 („Placki ziemniaczane z bryndzą”). ISBN 83-09-00797-3.
- ↑ a b c „Białoruskie potrawy narodowe”. W: W. A. Bołotnikowa, L. M. Wapielnik: 500 potraw z ziemniaków. Wyd. IV. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1987, s. 197 („Placki ziemniaczane ze śmietaną”, „Placki ziemniaczane z kiszonymi brusznicami”). ISBN 83-09-00797-3.
- ↑ a b c d e f g h i j Magda Smoleń: Placki ziemniaczane – z cukrem, śmietaną a może jeszcze inaczej? Zobacz przepisy. [w:] Gazeta Krakowska (gazetakrakowska.pl) [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2024-02-22. [dostęp 2024-06-22].
- ↑ Anna Wrońska: Placki po węgiersku. [w:] Ania Gotuje (aniagotuje.pl) [on-line]. [dostęp 2024-06-22].
- ↑ a b Jadwiga Celczyńska: „Potrawy z mąki, kasz suchych i roślin strączkowych” : „Potrawy z mąki” : „Ciasto ziemniaczane”. W: praca zbiorowa (koordynator: Maria Szczygłowa): Dobra kuchnia: żywienie w rodzinie. Wyd. V. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, 1976, s. 296–297.
- ↑ Placki ziemniaczane z musem jabłkowym. [w:] Kuchnia Lidla [on-line]. Lidl sp. z o.o. sp. k.. [dostęp 2024-06-22].
- ↑ Placki ziemniaczane pieczone na blasze. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. mazowieckie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2021-03-11].
- ↑ Dziędziuchy – placki z gotowanych ziemniaków z Dokudowa. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. lubelskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2024-06-22].
- ↑ Moskol. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. małopolskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2021-03-11].
- ↑ Placek po rytersku. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. małopolskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2024-06-22].