Radiolatarnia

Radiolatarnia – radiostacja nadawcza lub nadawczo-odbiorcza wysyłająca sygnał radiowy dla radionawigacji. Sygnał jest nadawany w stałych odstępach czasu i zawiera kod radiolatarni np. znakowy (nadawany alfabetem Morse’a). Sygnał ten może być też nadawany dopiero po odebraniu zapytania. W komunikacji morskiej i lotniczej służy do określania kierunku za pomocą radionamiernika.

Często używane są do celów amatorskich i pracują w pasmach radiowych przeznaczonych dla krótkofalowców.

Radiolatarnie morskie

Radiolatarnie morskie pracowały w paśmie 283,5 – 325 kHz (zakres fal radiowych pośrednich – powyżej fal długich, poniżej fal średnich), miały zasięg około 30-40 Mm; były zwykle instalowane na latarniach morskich np. w latarni w Helu i Świnoujściu. Radiolatarnie często łączono w „łańcuchy” kilku radiolatarni pracujących na jednej częstotliwości, w sekwencji czasowej, jedna po drugiej, ułatwiając dokonanie kilku namiarów bez konieczności dostrajania radionamiernika – np. 00 h – radiolatarnia a, 00 h + 1 min. – radiolatarnia b itd. Sekwencja nadawana przez radiolatarnię morską trwała poniżej 60 sek., składała się z kombinacji 1 lub 2 liter alfabetem Morse’a identyfikującej radiolatarnię, kreski namiarowej ok. 40 sekund i powtórzonej kombinacji 1 lub 2 liter, zwykle nadawanej z modulacją A2 – telegrafia tonowana.

Ze względu na rezygnację z radionamiarów, na korzyść łatwiejszego w użyciu i wielokrotnie dokładniejszego systemu GPS, radiolatarnie morskie są wycofywane z użytku. Z kilkuset czynnych w latach 90. XX wieku radiolatarni morskich, pod koniec roku 2007 czynne były 3 radiolatarnie na całym świecie. W 2011 w żegludze morskiej nie wykorzystuje się radiolatarni morskich pracujących w paśmie 283,5 – 325 kHz zgodnie z rekomendacją ITU-R M.823-2^[1] obecnie (2013) Spis radiostacji nautycznych tom I (nr 531) i tom II (nr 532)^[2] BHMW nie zawierają informacji o radiolatarniach, a radionamierzanie wykorzystuje się do lokalizacji statków w niebezpieczeństwie^[3]; współczesne radionamierniki morskie pracują w częstotliwościach pław EPIRB.

Znaczna część radiolatarni została z czasem przekształcona w stacje referencyjne DGPS.

Varia

Niektóre wydawnictwa nautyczne^[4] podają, że w 2013 na polskim wybrzeżu działały dwie^[4] radiolatarnie morskie zainstalowane na latarniach morskich: Świnoujście i dostępna na życzenie Darłowo, lecz w polskich wydawnictwach nautycznych brak informacji o radiolatarniach morskich^[2]^[5].

Zobacz też

Instrument Landing System – system radiolatarń używanych w lotnictwie
Radiolatarnia bezkierunkowa (NDB)
Weak Signal Propagation Reporter (WSPR)

Przypisy

↑ RECOMMENDATION ITU-R M.823-2 TECHNICAL CHARACTERISTICS OF DIFFERENTIAL TRANSMISSIONS FOR GLOBAL NAVIGATION SATELLITE SYSTEMS FROM MARITIME RADIO BEACONS IN THE FREQUENCY BAND 283.5–315 kHz IN REGION 1 AND 285–325 kHz IN REGIONS 2 AND 3. [ITU]. [dostęp 2013-08-23]. (ang.).
↑ ^a ^b Spis Radiostacji Nautycznych tom I (531), tom II (532). Gdynia: Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej, 2011.
↑ Admirality List of Radio Signals vol2. Tauton: UKHO, 2011, s. 1–5.
↑ ^a ^b Pub. 116 List of lights radio aids and fog signals Baltic Sea with Kattegat, Belts and Sound and Gulf of Bothnia. Springfield, VA: NATIONAL GEOSPATIAL-INTELLIGENCE AGENCY, 2013, s. 241. [dostęp 2013-07-05]. (ang.).
↑ Źródło Pub. 116 List of lights jest niemiarodajnym źródłem informacji, nie do końca aktualnym we wszystkich sprawach. Dla polskiego wybrzeża najważniejszym źródłem są publikacje nautyczne wydawane przez BHMW w Gdyni, tutaj Spis radiostacji nautycznych część 1, w którym nie ma nic o włączonych (działających) radiolatarniach na polskim wybrzeżu.

[1] RECOMMENDATION ITU-R M.823-2 TECHNICAL CHARACTERISTICS OF DIFFERENTIAL TRANSMISSIONS FOR GLOBAL NAVIGATION SATELLITE SYSTEMS FROM MARITIME RADIO BEACONS IN THE FREQUENCY BAND 283.5–315 kHz IN REGION 1 AND 285–325 kHz IN REGIONS 2 AND 3. [ITU]. [dostęp 2013-08-23]. (ang.).

[nr531-2] Spis Radiostacji Nautycznych tom I (531), tom II (532). Gdynia: Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej, 2011.

[3] Admirality List of Radio Signals vol2. Tauton: UKHO, 2011, s. 1–5.

[Pub116-4] Pub. 116 List of lights radio aids and fog signals Baltic Sea with Kattegat, Belts and Sound and Gulf of Bothnia. Springfield, VA: NATIONAL GEOSPATIAL-INTELLIGENCE AGENCY, 2013, s. 241. [dostęp 2013-07-05]. (ang.).

[5] Źródło Pub. 116 List of lights jest niemiarodajnym źródłem informacji, nie do końca aktualnym we wszystkich sprawach. Dla polskiego wybrzeża najważniejszym źródłem są publikacje nautyczne wydawane przez BHMW w Gdyni, tutaj Spis radiostacji nautycznych część 1, w którym nie ma nic o włączonych (działających) radiolatarniach na polskim wybrzeżu.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]